Cái cáng được hai người hàng xóm khệ nệ khiêng từtrên chiếc xe cứu thương xuống. Trong ánh nắng chang chang của ngày nắng gay gắtoi nồng nhất kỳ giữa hạ, sắc mặt hắn chuyển từ màu vàng sang màu xám xịt. Hắn đãchết! Nhưng lạ nỗi, thân hình hắn không cứng đơ như những xác chết khác mà lạimềm oặt như người đang chơi trò đùa cợt với đám người đang quây vòng trong, vòngngoài xung quanh. Một cánh tay hắn rơi ra ngoài cái băng ca, đung đưa theo nhịpbước của hai người khiêng cáng.
Nhàn - vợ hắn, tóc xoã che nửa mặt. Chốc chốc,vai thị lại giật giật. Hàng trăm, mà không, hàng nghìn con mắt của người dânlàng Cầu cố dòm vào mặt thị mà chả nhận ra nổi thị đang cười hay đang khóc.Thằng Nhân dở người đang chăn bò ngoài bờ đê, thấy có ô tô về làng, lại thấy cảlàng xúm đông xúm đỏ thì bỏ bò chạy về, lách đám người đang quây vòng tròn, chuixuống, nằm lật ngửa dưới đất như con rùa lật mai nhòm lên rồi hét tướng: “BàNhàn cười kìa”. Khác với mọi lần, lần này không thấy ai lên tiếng rủa: “Thằng dởngười”! Cụ Lê lẩm bẩm kéo nó ra ngoài: “Nói dại, phải tội”!
![]() |
Ảnh minh họa |
Bên ngoài, trong mảnh sân nhỏ của nhà hàng xómđược che bởi bóng mát của một cây doi lớn, bốn người đàn ông trầm ngâm quanh cáibàn đắp bằng bê tông giả gỗ. Mấy cái chén sứt quai vẫn chằn chặn một thứ nướcđục nhờ nhờ bên cái đĩa nhựa quăn queo vài miếng chuối xanh. Gã đầu trọc hấtcằm, mắt gườm gườm, buông thõng: “Ngu thì chết!”. Gã trán hói, xoa cái trán nhẵnthín tận đỉnh đầu, trầm ngâm: “Nhà con kia ác quá. Dồn nó vào chỗ chết!”. Tayđầu húi cua, xoè cả bàn tay hộ pháp chụp lên cái đầu như quả bưởi: “Đéo sổ đỏ,sổ đen gì thì không chết!”. Chỉ còn kẻ đang ngồi cúi đầu trên hai bàn tay, máitóc trắng xoá che vầng trán dài rộng, liên tục lẩm nhẩm trong miệng duy nhất mộtcâu: “Người chứ có phải gỗ đá đâu. Người chứ có phải gỗ đá đâu!”.
2 - Hắn và thị đều rổ rá cạp lại. Hai kẻ đứt gánhnối lại với nhau tạo nên một cái tạm gọi là “tổ” với một thứ con: “Con anh”. Cònthứ “con em” không chung tổ vì được ông bà ngoại là bố mẹ của thị nhận nuôitrước khi hắn và thị cạp lại. Mấy tháng đầu, ít giông gió. Hơn năm sau, thứ “conanh” cắp quần áo về nhà bà ngoại nó, không thấy quay trở lại “tổ”. Sóng gió bắtđầu dập dềnh. Nửa tháng sau “con anh” đi, “con em” về tổ với lý do hợp lý: Bế“con chúng ta”! Cái tổ chao đảo ở mức “gió cấp 3, cấp 4”!
Hắn tên Binh, đi cấy, đi cày, đi gặt. Nói tóm lạilà hắn làm nông nghiệp. Lạ là, người làng ít gặp hắn ra đồng. Cũng chả phải hắnlười. Mùa gặt, 6h sáng đã thấy hắn kéo xe lúa chất ngất từ đồng về nhà. Nửatiếng sau đã gọn gàng rơm ra rơm, thóc ra thóc. Mùa cấy, chiều trước, ruộng nhàhắn còn trắng nước, nhưng sáng sau đã xanh mạ. Chịu! Chẳng biết hắn làm lúc nào.Người làng xếp hắn vào dạng chỉn chu.
Thị tên Nhàn, làm công nhân vận hành máy bơm,việc dù đơn giản nhưng xét ra thị vẫn là cán bộ Nhà nước. Cái tên có lẽ đúng vớisố phận con người thị, ít nhất là đến trước khi hắn chết. Cả hai đời chồng, côngviệc nặng nhọc trong nhà đều không động đến chân tay thị. Đến hắn, ngay cả việcnấu cơm, giặt quần áo, hắn cũng đảm nhận nốt. Thị chỉ chuyên chú vào cái máccông nhân vận hành máy bơm của mình và cái cửa hàng làm đầu thị mở từ ngày lấyhắn. Nhưng người ta cũng chỉ thấy thị ở nhà.
Cái trạm bơm của xã bé tẹo với hai vòi xả mà cótới ba công nhân vận hành, nên mỗi tuần, thị chỉ phải trực hai ngày. Mồi nước đãcó tổ nông giang, thị chỉ chờ họ mồi đầy, gạt cái cần cho máy “oà” một tiếng rồivề nhà, việc trực canh máy lại thuộc về hắn. Mà cũng chỉ vào thời điểm chống únghay chống hạn mới phải chạy máy, còn lại là làm vệ sinh chung chung, càn bèo,vớt rác trước cửa hút. Những việc này thì đương nhiên hắn là chồng nên gánh thayvợ. Thế là lương công nhân vận hành thì thị lĩnh, bó chặt. Còn việc của côngnhân vận hành thì hắn gánh. “Của vợ công chồng”, cũng chả sao.
Nhìn từ ngoài vào, cái tổ “ba thứ con” của nhàhắn - thị vẫn ngày một phát triển. Bằng chứng là trên mảnh đất vợ chồng hắn -thị mua từ tiền của ông anh thị cho vay đã lừng lững mọc lên một ngôi nhà máibằng. Nhà chưa nguy nga nhưng ở thôn quê như thế cũng đã là niềm mơ ước. Suốtthời gian xây dựng ngôi nhà, người làng không thấy thị xuất hiện nhiều. Chỉ thấyông bố thị - tức bố vợ hắn, thi thoảng mũ cát trắng, dép quai hậu, vận quần áokiểu Tôn Trung Sơn, hai tay bắt sau lưng ra ra vào vào chỉ huy đám thợ và cả hắn- thằng phụ vữa cật lực mà không đòi hỏi trả công. Tối nhọ mặt người, người làngvẫn thấy hắn hì hụi đãi cát, rửa đá, gánh gạch xếp lên giàn giáo để mai thợ xâyđến có cái xây ngay.
3- Nắng vẫn chao chát đổ lửa xuống mặt đất. Conđường nhựa cấp phối chạy qua cái tổ “ba thứ con” của hắn - thị hừng hực nhưtrong cái chảo rang. Người qua lại trên đường thưa thớt dần. Chả ai dại gì rađường vào lúc nắng sôi nước bỏng làm gì. Những ngôi nhà bám mặt đường theo kiểuquê nhập phố đóng cửa im ỉm mong tránh cái nóng 40 - 410 của ngày giữa hạ.
Cái tổ ba thứ con của hắn - thị bỗng ầm ầm. Đầutiên là tiếng bát đũa xoong nồi loảng xoảng. Rồi tiếng thị rít lên xoe xoé. Hàngxóm hé cửa nhìn ra. Hắn xách cái cặp đen đã tươm hai bên mép, bước ra đi dầnxuống cây cầu nhỏ cách nhà chừng 50m, vừa đi vừa gióng giả: “Mày cậy có lương,thì tao có thóc. Bố mẹ mày bảo cho đất nhưng cuối cùng tao vẫn phải đứng tênvay. Anh mày cho mượn tiền để xây nhà thì tao bỏ công gánh gạch, đánh vữa. Nuôiđược con gà mà thịt thì đến chui vào chuồng gà hót cứt cũng một tay tao…”.
Phía sau, thị nhẳng như con cá mắm, hàm răng vâuhô ra (dù bố mẹ thị đã bỏ tiền của ba lần mang thị đi cạp lại răng vì nhà chỉ cómỗi thị là con gái) bám theo hắn như con sáo bám lưng trâu: “Mày kể công gì.Thóc mày cấy ra thì mày ăn rồi. Công mày gánh gạch, làm nhà thì mày ở từ ngàylàm xong đến giờ cũng hết rồi. Nhà của tao, đất cũng của tao. Bố mẹ tao làm sổđỏ chỉ có tên tao là phải, mày còn hoạnh hoẹ gì…”.
Hắn quăng mông xuống nền đá cấp phối hừng hựcnóng. “Sao mày không giở giọng ấy ngay từ lúc đầu. Biết bụng mày như thế, bố contao khắc ở với nhau, buộc gá với cái thứ vổ chìa, vổ chạc như mày làm gì. Đúnglà nhất lé, nhì lùn, tam dô, tứ rỗ, ngũ vổ. Cái số tao nó khốn nạn nên mới dínhphải mày”. Thị lao vào giằng cái cặp đen te tua trong tay hắn: “Giờ mày mới biếtmày ngu à? Ngu thì chết, bệnh tật gì. Tao lấy mày, câu bằng được mày để thằngchồng cũ của tao nó sáng mắt ra. Nó cũng như mày, chê tao xấu. Xấu thì tao phảilấy thằng đẹp giai như mày cho nó biết. Mày biết chửa. Chứ cái thứ trên răngdưới cát tút như mày, báu lắm đấy. Giờ mày lại định cắp cái sổ đỏ đất riêng củamày về dưới đấy hẳn. Bỏ ra đây”.
Thị lao vào. Hắn đứng phắt dậy. Bất giác hắnnhếch mép cười ruồi: “Ra thế. Dân làng nói tao không tin. Tao nghĩ thôi thì cùngcảnh rổ rá cạp lại thế nào cũng biết thương nhau. Ai dè. Mày cạn tình hết nghĩarồi. Sổ đỏ trong này là đất hương hoả bố mẹ tao để lại, giờ tao phải giữ chothằng con riêng khốn khổ của tao. Mày có quyền gì mà đòi dính vào”. “Tao là vợmày, vẫn đương là vợ mày. Mọi chuyện dính dáng đến tài sản tao phải biết. Mày cóđưa không?”. “Ô hô, con này, mày ngộ vì của mất rồi. Nhà đất tao với mày góp sứcxây lên, bố mẹ mày làm giấy tờ đứng riêng tên mày. Giờ còn tí cắm dùi của hươnghoả của tao, mày cũng đòi dính. Thế này thì mày còn là cái giống gì?”. “Giống gìcũng được”. Thị gầm lên, xông vào hắn. Hắn vung tay. Cùi chỏ đập đúng mồm thị.Một vệt máu rịn ra bên mép. Thị quệt ngang, thấy máu, liền ngồi bệt xuống, giẫylên đành đạch: “Thằng Binh giết tôi rồi. Ối giời ơi, thằng Binh giết tôi rồi”.
Mấy nhà gần đường hé cửa nhìn ra. Giữa cái nắngnóng như đổ lửa, chuyện đánh nhau của nhà hắn - thị xảy ra như cơm bữa, chả aidại gì mà dính vào. Mấy cánh cửa lại lần lượt khép lại. Hắn lững thững đi vàonhà. Thị cun cút theo sau. Tịnh cấm có thấy giọt nước mắt nào vương trên má.
4 - Cứ ngỡ mọi chuyện rồi sẽ bình yên, như cáimáy bơm ngoài trạm thuỷ nông xã thỉnh thoảng lại rú rít lên vì khô dầu mỡ nhưngrồi được lau chùi bảo dưỡng lại đâu vào đấy. Câu chuyện nhà Binh - Nhàn đả nhau,chuyện về cái sổ đỏ, sổ đen gì đó của nhà hắn - thị chỉ râm ran được lúc buổitối khi mấy nhà gần cầu bắc ghế ra đường hóng chuyện cho mát mẻ, cũng là thêm đềtài cho câu chuyện đỡ nhạt phèo. Mấy ông đàn ông thoát ra từ những ngôi nhà nhưhộp diêm bên lề đường, xoay tròn bên cái ấm nước vối sứt vòi, phơi ngực đón giógiời, hớn hở bàn luận.
Người thì hăm hở: “Con cái Nhàn thế là khôngđược. Chả gì thì nó cũng là chồng. Gạ gẫm lấy bằng được nó rồi, lại đi nhổ trắngphớ vào mặt nó thế. Thằng điên cũng còn có sĩ diện, chứ nói gì đến thằng Binh,một cắc không lọt ra ngoài này”. Người thì thủng thẳng: “Gớm, thì cũng chín kiếpgặp mười đời. Cùng hội thèm tiền như nhau cả. Chứ vào thằng khác á, có mà nó đấmvào”; Người thì lấm lét trông trước nhìn sau: “Nói phải tội chứ, đúng là xấungười xấu cả nết! Con Nhàn quá quắt thật. Phải tao, tao táng cho vỡ mặt, già đònnon nhẽ, rồi muốn sao thì sao”. “Thôi, xin mấy bố. Nhà nó làm ong đầu hàng xómthế vẫn còn chửa đủ hay sao mà mấy bố còn bàn vào. Mà chửa hết chuyện đâu. Anhem nhà con cái Nhàn vừa kéo lên rầm rập kia kìa. Rồi còn lắm chuyện” - Mụ Títoét vừa phe phẩy quạt mo vừa hếch cái cằm lẹm lên chảnh choẻ mấy tay đàn ông,nhưng đôi chân cà khoeo của mụ lại nhích dần lên phía cửa cái tổ ba thứ con củanhà hắn - thị nghe ngóng.
Mụ Tí toét vừa nói dứt câu, từ cái tổ ba thứ conấy, Binh lao ra ngoài, tóc tai rũ rượi: “Chúng mày cậy tiền cậy của ức hiếp ôngà? Lúc không gì thì dỗ ngon dỗ ngọt bố mày lấy con vổ, giờ lại định sinh sự sựsinh hẳn. Ông thách cả nhà, cả họ chúng mày”. Rồi Binh chạy ra chỗ đám ngườiđang ngồi hóng mát, giọng uất hận: “Tôi có chết cũng phải vạch hết tội ác củabọn khốn nạn này với làng, với xóm.
Chúng nó nghĩ chúng nó có tiền thì che tấtđược đấy hẳn. Còn lâu! Đấy các ông các bà xem, có gia đình nào, tiếng là có ăncó học lại khốn nạn như bè lũ chúng nó không”. Rồi Binh lại chõ về phía cửa nhà,gào lên: “Chúng mày định cướp công ông à? Cứ đợi đấy. Ông sẽ vạch mặt chúng màyra”.
Không có tiếng đáp lại nào từ cái tổ ba thứ conkia. Một lúc sau, tiếng xe máy kéo nhau chạy ngược theo lối lên đê, tránh khônglượn qua chỗ xóm láng đang ngồi hóng mát.
Thế mà giờ thì tay Binh chết thật rồi. Hắn nằmđấy, mặt đã chuyển vàng ệch, rồi xám xịt. Còn thị Nhàn thì gào lên từng chặp:“Ối anh ơi. Sao lại thế này anh ơi”. Thằng Nhân dở người nhào đến nhòm sát mặtthị rồi bỗng hềnh hệch cười. “Lôi thằng dở ra ngoài”. Tiếng bố đẻ thị thét lên.Lúc ấy thì chả ai nghĩ gì. Sau khi hắn yên mồ, người xóm Cầu mới bàn về tiếngcười của thằng Nhân dở hôm ấy để rồi chốt lại một câu: “Thằng Nhân chả dở, nócòn khôn hơn ối người”.
Hắn uống thuốc sâu tự vẫn. Chuyện ngỡ đùa. Nhưngmấy ai không điên không dại lại đi lấy mạng sống của mình ra để đùa bao giờ. Hắnchết thật, nhưng khổ nỗi, ai cũng nghĩ hắn đùa. Cơn cớ thì rõ rồi. Sau khi hắn -thị cãi nhau chán chê về cái chuyện sổ đỏ, sổ đen và đám anh em trai, họ hànghang hốc nhà thị kéo lên túm hắn để dạy cho một bài học thì hắn kiên quyết chứngtỏ vai trò làm chồng của mình.
Hắn đi mua hai chai thuốc sâu về kéo thị ngồi bênbàn uống nước để bàn chuyện. Thị thì ngỡ hắn đã bỏ qua cái chuyện bố mẹ thị làmsổ đỏ chỉ đứng mình tên thị và giờ sẽ đưa cả cái sổ đỏ đất hương hoả nhà hắn chothị giữ thì hớn hở lắm. “Chả gì thì chồng như cái giỏ, vợ cũng như cái hom”, thịvừa tủm tỉm liếc hắn vừa đập hai quả trứng vịt lộn vào bát đưa hắn nhấm nháp chokhoẻ để mai còn đi càn bèo nông giang thay thị.
Ai dè, chén hết hai quả vịt lộn với nửa cút rượu,hắn vẫy thị với đứa con chung của thị và hắn lại bên cạnh, rút hai chai thuốcsâu, cười hềnh hệch: “Anh với em lấy nhau lần này đã là hai khúc đoạn trường rồi(hắn với thị vẫn hay diễn tuồng thế). Giờ cơ sự em tính ngược xuôi, hất anh rangoài.
Thôi thì anh cũng chả tiếc nuối làm gì. Không sống được với nhau thì chếtvới nhau chứ ai lại ra toà ly dị lần hai cho thiên hạ nhổ vào mặt ư? Giờ cả bachúng ta đều uống. Cùng chết”. Mặt thị bầm lại. Ngỡ hắn đùa, doạ, thị gật đầu:“Chết thì chết chứ sợ gì. Sống mà khốn nạn thì chết còn sướng hơn. Mày uốngtrước đi”. “Không! Hắn túm cánh tay thị - Cùng uống một lúc”. Thị giằng tay,chạy vụt ra ngoài, cũng chả thèm bảo với ai là chồng thị đang định uống thuốcsâu tự vẫn.
Thị chạy được rồi. Chất men với hai quả vịt lộncùng nỗi uất hận vì bị nhà vợ lừa đảo, khinh khi trong hắn bùng lên. Hắn nhắmmắt dốc ngược chai thuốc sâu vào miệng. Rượu đưa đà, át hết cả mùi thuốc sâu chohắn. Cầm chai thuốc còn lại, hắn lao ra đường. Giờ thì mùi thuốc sâu đã nồngnặc. Đến đầu cống, bên cạnh những người đang cân vôi bán, hắn dốc ngược chai thứhai. Chả ai nghĩ một thằng đàn ông như hắn lại uất đến mức phải uống thuốc sâumà chết nên tất cả chỉ chống xẻng, nhìn hắn cười cười. Đến khi hắn gục xuống.
Mọi người nhốn nháo vực hắn vào nhà. Gọi tìm một lúc lâu mới thấy thị. Thị phânbua “Tôi đi mua mấy cân vôi”. Một bà cụ già bật lên: “Đồ dã man. Cả nhà mày hámcủa dồn giết nó để cướp đất, cướp nhà. Cả nhà mày chỉ mong nó chết. Thế nên biếtnó uống thuốc sâu mà mày không kêu để người ta vào can lại bỏ chạy đi mua vôi à?Đồ thất nhân!”. Ai đó chép miệng ngoài thềm: “Rồi giời có mắt”.
Bố đẻ thị chả biết đến lúc nào, chép miệng lại“Ngu thì chết. Chả ai tội lỗi gì ở đây”. Người ta quay cả lại, nhìn chằm chằmvào mặt bố thị. Lão già cúi đầu bước ra đường, rút điện thoại a lô a lồ chỉ thịcho mấy đứa con trai.
Và cuối cùng thì xác hắn đã được ô tô chữ thập đỏđưa về lại cái tổ ba thứ con của hắn - thị kèm theo lời phán của cơ quan y tế:“Thần kinh không bình thường, thấy chai thuốc sâu tưởng nhầm sữa nên uống nhầm,ngộ độc, chết!”.
Hàng xóm vào viếng, sụt sùi: “Khốn nạn thân ông.Cả đời khôn ngoan, lúc chết người ta hoá ông thành thằng thần kinh, ngớ ngẩn”.
Thị cũng vật vã bên quan tài. Cũng áo xô, khăntrắng dài tế rê. Nếu con người có linh hồn thật, thấy cảnh ấy, có lẽ hắn cũngđược an ủi phần nào. Còn nước mắt thì… Mà thôi. Nhiều khi cá sấu cũng chảy nướcmắt bình thường nhưng đâu có phải là nó khóc!
5 - Giờ thì mộ hắn cỏ đã lên xanh! Anh em họ nhàhắn rước vong hắn về ngôi nhà trên mảnh đất hương hoả bố mẹ hắn để lại cho thằngcon riêng của hắn hương khói. Với đời, với người làng, hắn vẫn là người khônngoan!
Những chuyện về hắn bỗng nhiên thành nổi tiếng,người làng cứ nhắc mãi mà không sao chìm đi được. Nhưng cũng có những người, từngày hắn chết tịnh không thấy bước chân ra đường. Bia miệng cơ mà! Mà lại là biamiệng của làng! Gột sạch đâu phải dễ! Thói thường duyên thì có một mà nợ dễ lạihai!.
Theo TrươngThị Thương Huyền
VOV News