Gà ác còn được gọi là ôkê (gà đen), ô cốt kê (gà xương đen), dược kê (gà thuốc), hắc cước kê(gà chân chì). Đây là loại gà nhỏ, lông trắng không mượt; da, mắt, thịtvà xương đều đen.
Theo sách Nam dược thần hiệucủa Tuệ Tĩnh, thịt gà ác vị ngọt, tính bình không độc, chữa hư nhược, phụ nữbăng huyết, bạch đới, đau bụng và trẻ em đi lị, không ăn được.
 |
Thịt gà ác được ưa chuộng vìtính bổ dưỡng, thường dùng cho người suy nhược cơ thể, người mới ốm dậy, đaulưng, ra mồ hôi trộm, chân tay yếu mỏi, phụ nữ mới sinh. Gà ác thường đượchầm chung với các vị thuốc như hoài sơn, sinh địa, sâm, hạt sen, câu kỷ, đạitáo... Nếu kết hợp với tam thất, mật ong thì làm thành một món ăn rất bổdưỡng.
Đông y sử dụng thịt gà ác đểbổ can thận, ích khí huyết, chữa các chứng bệnh hư nhược, tiêu khát, đi tảlâu ngày do tỳ hư, chán ăn, khí hư, liệt dương, di tinh, hoạt tinh, ra mồhôi trộm, kinh nguyệt không đều...
Còn theo dinh dưỡng học hiệnđại, thịt gà ác ít mỡ, rất giàu đạm, có chừng 18 loại acid amin, nhiềuvitamin như A, B1, B2, B6, B12, E, PP... và các nguyên tố vi lượng như K,Na, Ca, Fe, Mg, Mn, Cu...
Sau đây là một số món ănbổ dưỡng chế biến từ gà ác:
1. Canh gà ác, hà thủ ô
Gà ác trống: một con, hà thủô: 10g, sơn tra: 10g, trái dâu: 10g, tỏi :10g, gừng: 5g, hành: 5g, một ítmuối.
Hà thủ ô rang khô, tán thànhbột; sơn tra rửa sạch, bỏ hột, cắt miếng; dâu bỏ cuống rửa sạch; gà làmsạch, cắt miếng. Thịt gà ướp gừng, hành, tỏi, muối cho thấm; sau đó cho hàthủ ô, sơn tra, dâu vào nấu thành canh. Ba ngày ăn một lần.
Tác dụng: bổ thận âm, bổhuyết, sinh tinh, giảm mỡ, hạ huyết áp.
2. Gà ác hầm hạt sen
 |
Gà ác: 1 con, hạt sen: 50g,cải bẹ trắng: 50g, gừng: 5g, hành: 5g, tỏi: 10g, một ít muối.
Hạt sen ngâm nước ấm cho mềm,rửa sạch; cải bẹ trắng ngâm nước, rửa sạch; gà ác làm sạch, ướp gừng, hành,tỏi đập dập. Cho gà ác và hạt sen vào nồi, thêm vào chừng 500ml nước, nấusôi trên lửa lớn, sau đó vặn lửa nhỏ nấu thêm khoảng 40 phút thì cho cảivào, nấu đến khi nước sôi lại là được.
Mỗi tuần ăn một lần.
Tác dụng: bổ thận âm, bổ phế,trừ ho, hạ huyết áp.
3. Gà ác hầm hoài sơn, câukỷ
Thịt gà ác: 100g, câu kỷ tử:10g, hoài sơn: 30g, gia vị các loại.
Gà làm sạch, cho vào nồi đấtcùng các dược liệu, thêm nước vừa đủ để hầm nhừ rồi nêm gia vị vừa ăn. Chiara, ăn nhiều lần trong ngày.
Tác dụng: bổ gân cốt, dùngcho các trường hợp cơ thể suy nhược, gầy còm, ốm yếu.
4. Gà ác hầm hà thủ ô
Thịt gà ác: 200g, hà thủ ôđỏ: 20g, hoàng kỳ:15g, táo đỏ: 10 quả.
Thịt gà ác làm sạch, chặtmiếng vừa ăn. Cho 3 vị thuốc vào túi vải, buộc kín miệng túi. Để tất cả cácnguyên liệu vào nồi đất, châm ngập nước. Nấu lửa lớn cho sôi rồi để lửa nhỏriu riu khoảng 2 giờ đến khi gà chín mềm thì nêm gia vị vừa ăn. Dùng vào lúcđói bụng.
Tác dụng: bổ thận âm, ích khíbổ huyết, sinh tinh, tăng cường sinh lực.
5. Gà ác chưng râu bắp
Gà ác: 1 con (500g), râu bắp(long tu): 30g, thục địa: 12g, gừng: 5g, hành: 10g, một ít muối.
Thục địa và râu bắp rửa sạch.Cho hai thứ vào nồi, đổ vào 500ml nước, nấu khoảng 25 phút, vớt ra bỏ xác,lấy nước. Gừng cắt miếng mỏng, hành cắt khúc. Gà làm sạch, cho gà vào thố,lấy muối chà đều trên mình gà, đổ nước thuốc (thục địa, râu bắp) vào, thêm100ml nước. Để thố vào nồi chưng cách thủy khoảng 60 phút nữa là được. Ănmỗi ngày một lần, mỗi lần chỉ nên ăn 50g thịt gà.
Tác dụng: bổ thận âm, bổhuyết, hạ huyết áp.
6. Gà ác chưng ngũ vị
Gà ác: 1 con, hạt sen: 50g,đại táo: 30g, đậu ván trắng: 30g, hoài sơn: 20g, mộc nhĩ: 12g, gia vị cácloại.
Gà ác làm sạch, bỏ lòng. Cácloại dược liệu rửa sạch, cho vào bụng gà, khâu kín lại. Để gà vào nồi đấtcùng với gia vị và lượng nước vừa đủ để hầm nhừ. Ăn vào lúc đói bụng.
Tác dụng: bổ thận âm, bổhuyết, giúp ăn ngon, giúp người suy nhược cơ thể nhanh hồi phục .
7. Gà ác hầm kỷ tử
 |
Thịt gà ác: 50g, kỷ tử: 10g,gừng tươi vài lát, gia vị các loại.
Gà ác rửa sạch, cho vào nồiđất cùng kỷ tử, gừng và một lượng nước vừa đủ để hầm nhừ, nêm vừa ăn, dùngnóng vào lúc đói bụng.
Tác dụng: bổ can thận, thườngdùng cho những trường hợp đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, đau lưng, rốiloạn cương dương do can thận âm hư.
8. Gà ác hầm đương quy,hoài sơn
Gà ác: 1 con, đương quy: 20g,hoài sơn: 20g, hạt sen: 50g, gia vị các loại.
Gà ác làm sạch, bỏ lòng. Chocác vị thuốc vào bụng gà, khâu kín, hầm nhừ, nêm gia vị vừa ăn. Chia ra ănnhiều lần trong ngày.
Tác dụng: bổ can thận, dùngcho những người bị rối loạn cương dương thể thận âm hư, người suy nhược cơthể, phụ nữ sau khi sinh con, người mới ốm dậy...
Theo Lương y ĐinhCông Bảy
PNO
