Theo Tiến sĩ khoahọc Nguyễn Thị Hiền, đang có một thực tế vô lý là người dân phải gánhcác khoản mà ngành điện bù chéo cho các ngành sản xuất tiêu thụ nhiềuđiện năng.

Phát biểu tại hội thảoquản lý, điều hành giá điện theo cơ chế thị trường vừa được tổ chức tạiHà Nội sáng nay, 14/3, bà Hiền cũng thẳng thắn đưa ra ý kiến, mỗi lầnđiều chỉnh giá điện, chính sách luôn chú ý tới việc hỗ trợ cho ngườinghèo. Tuy nhiên, tiến sĩ Hiền cho rằng, những khoản hỗ trợ này thực tếkhông lớn nếu so với những khoản mà ngành điện hỗ trợ các ngành sản xuấtnhư thép, xi măng.

“Việc bù chéo là vô lý,các ngành này sản xuất và còn xuất khẩu ra nước ngoài nữa thì vì sao lạiđược hưởng giá thấp. Cần phải tính tới toàn ngành kinh tế chứ không chỉmột vài ngành sản xuất,” bà Hiền đưa ra ý kiến.

Đưa ra giải pháp, bà Hiềncho rằng, chúng ta nên có bảng giá điện phù hợp cho từng khu dân cư,từng đối tượng, không để người dân phải gánh mức giá mà ngành điện bùcho ngành sản xuất.

“Điều chỉnh được điềunày, việc tiến lên cơ chế thị trường về giá điện mới tiến được mộtbước,” bà Hiền nói.

Góp ý kiến về nguyên nhântăng giá điện, Tiến Sỹ Nguyễn Ngọc Tuyến, Viện Kinh tế - Tài chính chorằng, vấn đề quy hoạch và kế hoạch phát triển ngành điện còn yếu và thựchiện chưa tốt.

Ông Tuyến cho rằng, cáccơ quan quản lý chuyên ngành chưa dự báo được diễn biến của thị trườngđiện và có chương trình phát triển phù hợp. Các dự án điện triển khaichậm dẫn tới phải sử dụng nguồn điện khác có chi phí cao.

Đặc biệt hơn, theo ôngTuyến, việc giá điện chỉ tăng mà không xuống còn một phần do thị trườngđiện vẫn là thị trường độc quyền. Theo đánh giá của tiến sĩ Tuyến, hiệnnay Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang chiếm trên 70% sản lượng điệnsản xuất nên chi phí sản xuất cũng như giá bán có ý nghĩa quyết địnhtrên thị trường.

“Chi phí, giá cả EVN đưara thế nào, công bố ra sao thì chúng ta phải theo. Vì thế, nếu khônggiảm bớt tỷ trọng của đơn vị này thì rất khó để đảm bảo minh bạch, côngbằng,” ông Tuyến nhận định.

Thẳng thắn, ông Tuyến đưara ý kiến cần sớm thực hiện tách các bộ phận sản xuất, truyền tải, phânphối và bán lẻ ra khỏi EVN. Ngoài ra, việc khuyến khích các nhà đầu tưngoài EVN, đặc biệt là khu vực tư nhân và nguồn FDI cũng nên tính tớitrong thời gian tới.

Gay gắt hơn, ông Vũ XuânThuyên, đại diện Bộ kế hoạch đầu tư cho rằng, khi thiếu vốn đầu tư và lỗkhi kinh doanh ngoài ngành thì EVN lại đề nghị tăng giá. Ông Thuyên đưara thực tế, EVN hiện đang độc quyền ở hầu hết các khâu, từ phát điện,truyền tải điện tới phân phối điện.

Bởi thế, theo ông Thuyên,việc quản lý điều hành giá điện theo cơ chế thị trường chỉ có thể thựchiện khi không có bóng dáng độc quyền chi phối.

Ông Thuyên đề nghị táchmột số bộ phận của EVN hiện nay và thành lập một công ty độc lập trongcác khâu phát, truyền tải và phân phối điện. Trong đó, Nhà nước nắm độcquyền về hệ thống

“Tại các thành phố lớn cóthể thành lập công ty cổ phần phân phối điện của các quận, huyện thựchiện việc bán điện cạnh tranh đến các hộ tiêu dùng,” ông Thuyên đưa rađề xuất./.

TheoVietnam+