Bộ Công Thương vừa hoàn tất dựthảo quyết định của Thủ tướng phê duyệt giá điện theo cơ chế thị trường.

Theo đó, nhằm đảm bảo giá điện phản ánh đúng chi phí sản xuất kinh doanh điện,đạt mục tiêu khuyến khích đầu tư, phát triển ngành điện bền vững, khuyến khíchtiết kiệm trong sử dụng điện, tiết kiệm năng lượng, sắp tới Chính phủ sẽ chophép thực hiện giá bán điện theo cơ chế thị trường.

Sẽ xóa bù chéo giá

Theo dự thảo, giá điện sẽ được xây dựng hàng năm, áp dụng từ ngày 1/1 đến hếtngày 31/12. Giá điện bình quân cơ sở năm được xây dựng và phê duyệt trên nguyêntắc đảm bảo thu hồi được tổng chi phí cho sản xuất, kinh doanh điện trong năm ápdụng giá bao gồm các thành phần: giá phát điện, giá truyền tải điện, giá điềuhành - quản lý ngành và dịch vụ phụ trợ, giá phân phối và bán lẻ điện và chênhlệch chi phí ở các khâu do biến động ở các yếu tố đầu vào.

Cùng với việc tính giá theo cơ chế thị trường, Chính phủ sẽ thực hiện chínhsách bù giá điện cho người nghèo, người thu nhập thấp, thực hiện cơ chế bùgiá hợp lý giữa các nhóm khách hàng, góp phần thúc đẩy sản xuất vàtăng sức cạnh tranh của các doanh nghiệp. 

Về nguyên tắc xây dựng biểu giá điện, căn cứ giá điện bình quân cơ sở hàng nămđược duyệt, biểu giá điện sẽ được xây dựng theo các nguyên tắc cho từng nhóm đốitượng khách hàng sử dụng điện gồm: sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp,sinh hoạt và theo từng cấp điện áp.

Đồng thời, sẽ áp dụng biểu giá điện theo thời gian sử dụng điện trong ngày đốivới  khách hàng sử dụng điện cao áp và trung áp cho mục đích sản xuất, kinhdoanh và khách hàng sử dụng điện hạ áp tại những nơi điều kiện kỹ thuật cho phép. 

Chính phủ cũng sẽ chủ trương từng bước áp dụng biểu giá bán điện hai thành phầngồm giá công suất và giá điện năng cho các đối tượng thích hợp tại những nơiđiều kiện kỹ thuật cho phép. Giảm dần và tiến tới xoá bỏ bù chéo giữa giá điệnsản xuất và giá điện sinh hoạt. 

Có cơ chế hỗ trợ giá cho các hộ nghèo và hộ thu nhập thấp cho 50kWh đầu tiêntrong biểu giá bậc thang điện sinh hoạt. Giá điện từ bậc thang thứ hai phải tăngdần để khuyến khích tiết kiệm trong sử dụng điện và để bù chéo cho bậc thang đầutiên trong biểu giá bậc thang điện sinh hoạt. Áp dụng giá điện cho mục đích sinhhoạt thống nhất toàn quốc tại những nơi được cấp điện từ lưới điện quốc gia.

Giá điện có thể tăng theo quý
Theo dự thảo, Chính phủ sẽ giảm dần và tiến tới xoá bỏ bù chéo giữa giá điện sản xuất và giá điện sinh hoạt (Ảnh minh họa)

Được phép điều chỉnh giá theoquý

Về nguyên tắc điều chỉnh giá điện theo cơ chế thị trường, dự thảo nêu rõ: hàngquý, căn cứ vào giá nhiên liệu, tỷ giá ngoại tệ, cơ cấu sản lượng điện phát theocác nguồn chính thức, đơn vị bán buôn điện có trách nhiệm tính toán kiểm tra tácđộng của các biến động các yếu tố trên lên giá điện bình quân cơ sở trong quýtiếp theo để xem xét điều chỉnh giá điện của từng quý, từng năm.

Trường hợp các yếu tố đầu vào biến động làm cho giá điện bình quân tính toán quýtăng vượt 1% đến 5% so với giá điện bình quân cơ sở quý, đơn vị bán buôn điệnđược phép tăng giá điện bình quân quý tương ứng.

Cụ thể, trường hợp các yếu tố đầu vào biến động làm cho giá điện bình quân tínhtoán quý tăng vượt 5% - 10% so với giá điện bình quân cơ sở quý, đơn vị bán buônđiện được phép tăng giá bình quân quý cộng thêm 70% của mức giá điện bình quânquý tăng trên 5% - 10%; phần chênh lệch chi phí còn lại được điều chỉnh vào cácquý kế tiếp để bình ổn giá điện.

Trường hợp các yếu tố đầu vào biến động làm cho giá điện bình quân tính toán quýtăng trên 10% so với giá điện bình quân cơ sở quý hoặc việc tăng giá ảnh hưởngđến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Thủ tướng Chính phủ côngbố áp dụng các biện pháp bình ổn giá thông qua cơ chế bình ổn giá và theo quyđịnh của pháp luật hiện hành.

Tuy nhiên, nếu các yếu tố đầu vào biến động làm cho giá điện bình quân tính toánquý giảm hoặc tăng trong phạm vi một 1% so với giá điện bình quân cơ sở quý thìđơn vị cấp điện không được điều chỉnh giảm hoặc tăng giá điện bình quân quýtương ứng.

Ngoài ra, dự thảo cũng quy định rõ các điều kiện để điều chỉnh giảm giá điệnbình quân quý, cụ thể: trường hợp các yếu tố đầu vào biến động làm cho giá điệnbình quân tính toán quý giảm từ 1% - 10% so với giá điện bình quân cơ sở quý,đơn vị bán buôn điện phải giảm giá điện bình quân quý tương ứng.

Trường hợp các yếu tố đầu vào biến động làm cho giá điện bình quân tính toán quýgiảm trên 10% so với giá điện bình quân cơ sở quý, đơn vị bán buôn điện phảitiếp tục giảm giá điện bình quân quý sau khi cơ quan có thẩm quyền xem xét ápdụng cơ chế bình ổn giá tùy thuộc vào tình hình kinh tế - xã hội theo từng thờikỳ phù hợp với quy định của pháp luật.

Ngoài ra, hàng năm, đơn vị bán buôn điện có trách nhiệm xây dựng phương án giáđiện bình quân cơ sở cho năm tiếp theo trình Bộ Công Thương.

Trường hợp giá điện bình quân cơ sở đề xuất cho năm tiếp theo tăng (hoặc giảm)trong phạm vi 5% so với giá điện bình quân thực hiện của năm trước, Bộ trưởng BộCông Thương có trách nhiệm phê duyệt giá điện bình quân cơ sở cho năm tiếp theo.

Nếu giá điện bình quân cơ sở đề xuất cho năm tiếp theo tăng (hoặc giảm) trên 5%so với giá điện bình quân thực hiện năm trước, Bộ Công Thương có trách nhiệm xemxét phương án điều chỉnh giá điện bình quân cơ sở cho năm tiếp theo, trình Thủtướng phê duyệt.

Theo Bảo Anh
VnEconomy