Tưởng con là thần đồng, hóa mắc bệnh

Khi thấy vợ chồngchị Thuận trầm trồ khoe cậu con trai lớp 1 làm toán siêu, đọc sách làu làu,người dì liền đưa cho Tũn cuốn truyện. Cu cậu đọc trôi chảy nhưng khi bảo tómtắt lại hoặc hỏi về nội dung thì không biết gì.

Hè năm nay, đểthưởng cho cậu con trai vừa đạt học sinh giỏi lớp 1, chị Thuận đưa cháu từ QuảngNinh lên Hà Nội chơi, ghé thăm vài người thân. Đi đâu, chị cũng tự hào kể về cậunhóc với nhiều khả năng như "thần đồng" của mình: "Nó siêu lắm, từ lúc bé tíđã biết hết các số, chữ, chơi trên máy tính nhoay nhoáy, dù không ai dạy. Đếnlớp được vài buổi thì đọc thông, làm toán thạo luôn, khiến cô giáo cũng"choáng"".

Ảnh minh họa

Thế nhưng, khinhìn cậu cháu trai, với vẻ ngoài sáng sủa nhưng chân tay lại hết sức lóng ngóng,không thể tự đi vệ sinh, hay nói lan man khi được hỏi những điều đơn giản...,người dì cảm thấy lo lắng. Chị thử đưa cho Tũn một cuốn truyện, cu cậu đọc rấtlưu loát nhưng sau đó hỏi lại thì không hiểu ý nghĩa gì trong sách. Làm về giáodục, chị thấy bất ổn và khuyên chị Thuận nên đưa con đi khám. Khi bác sĩ xácđịnh cu Tũn mắc một rối loạn về phát triển, gọi là hội chứng Asperger, chị Thuậnmới bàng hoàng.

Thật ra, trước đó,ông bà ngoại bé và một số người quen từng góp ý nhưng chị Thuận thường gạt đi vìthấy con biết nói sớm, nhận biết nhanh, ở lớp luôn đạt điểm tốt, thậm chí cònnổi trội hẳn về môn toán so với các bạn. Bấy lâu nay, chị chỉ hơi buồn vì thấycháu không gắn bó, chẳng thích chơi hay thể hiện tình cảm với mẹ, nhưng lại nghĩdo tính cách của bé trai là vậy.

Trái ngược với chịThuận, chị Ngọc (Yên Nghĩa, Hà Đông, Hà Nội) thấy con "khang khác" từ lúc cháuhơn 2 tuổi nhưng thổ lộ điều này với ai chị cũng bị mắng vì mọi người đều cho làcháu rất thông minh, lanh lợi. Lúc cháu hơn 3 tuổi, khi cho con đến trường mầmnon, chị Ngọc mới tìm được sự đồng cảm từ cô giáo của bé.

Cô cho biết, tronglớp cháu không thích chơi với các bạn, cô hỏi không nói, nhưng thỉnh thoảng lạinói một mình hoặc nói những điều chẳng liên quan. Trong những giờ tập vận độngnhư ném bóng, bật cao... cháu không làm được như các bạn. Cháu nhận biết chữ, sốnhanh, thậm chí đọc sách tốt nhưng những việc dễ dàng như gọi tên bố mẹ, đồ vật,phân biệt màu sắc thì lại không làm được dù mẹ và cô đã dạy.

Cho con đi khám,chị Ngọc không ngạc nhiên nhưng vẫn thẫn thờ khi bác sĩ nói cháu bị Asperger.Hiện chị cho cháu đi trị liệu tuần hai buổi ngoài thời gian lên lớp bình thường.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Quý, Hộitâm lý Giáo dục Việt Nam, cố vấn đường dây tư vấn bảo vệ trẻ em , cho biết,Asperger là một bệnh rối loạn về sự phát triển.Người ta mới biết đến bệnh này chỉ từ hơn chục năm nay dù những trẻ bị hội chứngđã được bác sĩ nhi khoa Hans Asperger (Áo) mô tả từ năm 1944. Đây là một dạngrối loạn phát triển lan tỏa, thuộc phổ nhẹ và có khả năng sinh hoạt cao nhất củatự kỷ. Tỷ lệ trẻ trai bị bệnh cao hơn trẻ gái 3 lần.

"Nếu một bên làtrẻ tự kỷ, một bên là trẻ bình thưởng thì trẻ Asperger ở giữa, gần với bìnhthường hơn, và bác sĩ sẽ không gọi trẻ Asperger là trẻ tự kỷ", nhà tâm lýgiải thích.

Vì lý do đó, nhữngtrẻ mắc hội chứng này thường dễ can thiệp, tác động, nhất là được phát hiện sớm,và có thể trở thành trẻ gần như bình thường.

Tuy nhiên, việcphát hiện trẻ mắc Asperger khá khó khăn, khiến nhiều phụ huynh chỉ đưa con đikhám khi trẻ đã vào tiểu học. Không như trẻ tự kỷ, thường chậm nói và kém pháttriển trí tuệ, các em Asperger phần lớn vẫn nói bình thường, thậm chí nói khánhiều, và có trí tuệ trung bình, khá.

Nhiều bậc phụhuynh còn nhầm tưởng con có khả năng vượt trội do những trẻ này thường có tư duyvề toán, kỹ thuật tốt. Không ít em từ nhỏ đã có sở thích đặc biệt về mặt trithức như toán, vật lý, có khả năng đọc sách, thuộc lòng thơ, truyện, say mênghiên cứu máy móc, đồ điện tử, tin học... Trẻ cũng có thể có trí nhớ phithường, khả năng tự học những gì mình yêu thích.

Những em mắc chứngnày thường có vốn từ nhiều, nhưng lại hay nói rườm rà, không đúng hoàn cảnh. Kỹnăng xã hội của các em kém, không biết chủ động giao tiếp và gặp khó khăn trongviệc sử dụng cử chỉ như nét mặt, điệu bộ... để diễn đạt. Các em giao tiếp bằngmắt kém, ít có khả năng hiểu được người đối diện nói gì. Những trẻ này thườngthích sống cô đơn. Hơn nữa, khả năng phối hợp vận động tay chân của các em khôngtốt khiến trẻ rất vụng về, lóng ngóng.

Theo tiến sĩ KimQuý, hiện nay, người ta chưa tìm ra nguyên nhân gây bệnh này và cũng không cóthuốc đặc hiệu nào để điều trị. Bởi thế, không còn cách nào khác là bố mẹ, kếthợp với các thày cô giáo tìm ra những cách giáo dục phù hợp, giúp trẻ khắc phụcnhững điểm yếu như dạy giao tiếp, ứng xử... và phát huy các thế mạnh, là khảnăng tư duy thiên về kỹ thuật, toán, tin học...

Nhà tâm lý giáodục cũng khẳng định, với bệnh này, phát hiện càng sớm thì việc can thiệp cànghiệu quả và càng giúp trẻ dễ hòa đồng với môi trường, xã hội, tốt nhất là trong3 năm đầu đời.

"Để làm đượcviệc này, không có cách nào khác là bố mẹ cần luôn quan tâm theo sát từng mốctrưởng thành của con, tham khảo thêm các thang đánh giá về chuẩn phát triển theođộ tuổi, các dấu hiệu bất thường... để kịp thời phát hiện và trị liệu, mang đếncơ hội được hòa nhập và sống như những người bình thường cho trẻ", bà nói.

Theo Minh Thùy
VnExpress