Nghị định 107/2009/NĐ-CP vềquản lý, kinh doanh khí hóa lỏng (gas) có hiệu lực từ ngày 15-1-2010 nhưng thựctế vẫn chưa góp phần bình ổn được giá gas bán lẻ trong nước.

Giá gas thế giới giao tháng3-2010 giảm 12,5 USD/tấn còn 722 USD/tấn so với tháng trước. Nếu căn cứ theo mứcgiá trên, giá gas bán lẻ trong nước phải giảm ít nhất 4.000 đồng/bình 12 kg. Thếnhưng, nhiều hãng gas vẫn đồng loạt điều chỉnh giá tăng từ 2.000 đồng-10.000đồng/bình 12 kg, đẩy giá lên 275.000 – 285.000 đồng/bình.

Không có cơ sở tăng giá

Các công ty kinh doanh gas trongnước giải thích việc giá gas tăng là do tỉ giá tăng thêm 621 đồng/USD, mỗi tấngas nhập về phải bù thêm 30 USD, trừ đi phần giảm giá vẫn phải chịu mức tăng dochênh lệch tỉ giá là 17 USD/tấn. Một số hãng gas còn cho rằng việc tăng giá nhưvậy chủ yếu là tăng theo bầy đàn, vì “nếu không tăng giá sẽ bị nói, nghe nhứcđầu lắm” – lãnh đạo một doanh nghiệp (DN) gas phân trần.

Thế nhưng, đó chỉ là lý giải củacác DN thuộc Hiệp hội Gas VN. Còn các hãng gas không cùng hiệp hội lại đưa raquan điểm khác: Dù tỉ giá USD tăng nhưng giá gas thế giới giảm nên không ảnhhưởng đến giá gas bán lẻ trong nước, vì vậy không thể tăng giá bán trong đợtnày.

Giá gas “nhảy múa”

Dù đã có Nghị định 107/2009/NĐ-CP nhưng giá gas trên thị trường vẫn bất ổn. (Ảnh: H.Thúy)

Nguồn dự trữ gas còn khá nhiều, nếu tăng giá e khó tiêu thụ hết hàng tồn. Đếntháng 4 mà vẫn còn lượng hàng tồn sẽ bị lỗ nhiều hơn vì vào mùa nóng (bắt đầu từtháng 4), nhu cầu sử dụng gas giảm khiến giá thế giới sẽ giảm thêm.

Thêm một dẫn chứng do giới amhiểu thị trường đưa ra cho thấy giải thích của các DN gas thuộc hiệp hội khôngthuyết phục là: đối với các đơn vị nhập khẩu gas, tỉ giá tăng không ảnh hưởngnhiều đến việc điều chỉnh giá bán lẻ vì cả năm qua các DN đã phải mua USD vớigiá cao (có thời điểm lên đến 19.500 đồng/USD) nên cũng cân đối mặt bằng giá bánlẻ theo tỉ giá USD.

Việc tăng tỉ giá chỉ tác động đếnnhững DN mua gas từ nhà máy Dinh Cố và nhà máy Dung Quất do giá gas của hai nhàmáy này bán theo giá thế giới (tính bằng USD) và thanh toán bằng tiền đồng VNtheo tỉ giá liên ngân hàng nên giá mua vào sẽ cao hơn.

“Tuy nhiên, khi tỉ giá thấp, các DN mua gas trong nước được hưởng lợi nhiều sovới các DN nhập khẩu gas nhưng không giảm giá bán mà nay tăng giá theo tỉ giá làkhông công bằng với người tiêu dùng” – một chuyên gia về thị trường gas nhậnxét.

Người tiêu dùng chịu thiệt

Dù Nghị định 107/2009/NĐ-CP vềquản lý kinh doanh gas đã có hiệu lực gần 2 tháng qua (áp dụng từ ngày15-1-2010) nhưng thực tế vẫn không quản lý được giá gas mà còn tác động bất lợicho thị trường.

Theo nhiều DN kinh doanh gas, chính quy định đối với các DN muốn kinh doanh mặthàng này phải đáp ứng các điều kiện kèm theo như có kho chứa từ 800 m³ trở lên,300.000 vỏ bình... đã gây ảnh hưởng cho 50 DN kinh doanh gas không có khả năngđầu tư theo yêu cầu và chỉ còn các hãng gas lớn hoạt động sẽ không loại trừ việcmột số hãng gas “bắt tay” nhau làm giá.

Thêm nữa, quy định buộc các cửahàng chỉ được phép kinh doanh 3 nhãn hiệu vừa triệt tiêu tính cạnh tranh khiếnngười tiêu dùng không có điều kiện lựa chọn nhiều sản phẩm,0 vừa tạo cho đại lýkinh doanh hưởng mức lợi nhuận cao (nếu không đại lý sẽ chuyển qua kinh doanhcác nhãn hiệu khác).

Theo ông Nguyễn Quang Trung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần MT Gas, giá gas củacông ty giao cho đại lý là 240.000 đồng/bình 12 kg. Với giá bán lẻ 265.000đồng/bình, đại lý được hưởng hoa hồng 25.000 đồng/bình.

Còn ông Trần Trung Nhật, Giám đốc Công ty Thái Dương (nhãn hiệu Sunpetro Gas),với giá bán lẻ là 260.000 đồng/bình, đại lý lời 33.000 đồng/bình và còn rấtnhiều nhãn hiệu có mức chênh lệch lên đến 40.000 đồng - 50.000 đồng/bình 12 kg.Dù biết đây là mức lợi nhuận quá cao nhưng hầu hết DN không thể làm gì khác, kếtcục là người tiêu dùng phải chịu thiệt thòi.  

Kiến nghị giảm thuế nhập khẩu nội địa

Hiện nguồn gas từ nhà máy Dinh Cố, nhà máy Dung Quất và Tổng Công ty khí đã đáp ứng được khoảng 75% - 80% nhu cầu thị trường, nhiều công ty kinh doanh gas trong nước dù mua nguồn gas này vẫn phải đóng thuế nhập khẩu là 5%.

Giới kinh doanh gas cho rằng mức thuế này là bất hợp lý vì nếu tính thêm thuế nhập khẩu vào giá sản phẩm thì với mỗi bình gas, người tiêu dùng phải trả thêm gần 10.000 đồng.

Ông Nguyễn Sĩ Thắng, Chủ tịch Hiệp hội Gas VN, nhận xét: Trong tháng 3, hiệp hội sẽ có cuộc họp để kiến nghị Chính phủ cho phép giảm mức thuế xuống 0% hoặc 2%.

TheoLong Giang
Giá gas “nhảy múa”