Phải công nhận một điều rằng, ở Việt Nam, những nghệ sĩ sânkhấu giỏi nghề, duyên dáng như Hoài Linh cũng không ít, nhưng trong khoảng10 năm trở lại đây, chưa ai có được sức hút như nghệ sĩ này. Để cắt nghĩachuyện Hoài Linh trở nên đắt sô và ăn khách bậc nhất như hiện tại, chắc phảinhìn vào một số lý do…
 |
| Trong nhiều năm qua, Hoài Linh luôn dành nhiều tâm sức cho việc thờ phụng và giỗ Tổ ngành sân khấu. Giới làm nghề ở Sài Gòn nói ngoài phước phần gia đình dày dặn, Hoài Linh đang được Tổ đãi. |
Thiên thời, địa lợi...
Năm nay 41 tuổi (sinh 1969 tại Cam Ranh,Khánh Hòa, quê quán Đại Lộc, Quảng Nam), sau khi sống di tản cùng gia đình ởnhiều nơi, Hoài Linh vào nghề sân khấu từ năm 1991, như một ca sĩ quần chúng,rồi diễn trong vở Tô Ánh Nguyệttân thời cùng với Thanh Lộc. Trước đó, khoảng 1988-1990, Hoài Linh tự tập hátdân ca, luyện đài từ và học múa với vũ sư Đặng Hùng; khoảng 1990 thì đầu quâncho đoàn ca múa nhạc Ponaga. Qua Mỹ năm 1993, gia đình sống ở thành phố Orlando,bang Florida, Hoài Linh đi làm MC tiệc cưới. Tháng 10/1994, anh chuyển vềCalifornia, được ca sĩ Thanh Tuyền và Trizzie Phương Trinh khích lệ, anh diễntấu hài ở cà phê Tao Nhân. Tại đây, anh gặp danh hài Vân Sơn và tạo thành mộtcặp Vân Sơn - Hoài Linh ăn khách, ra nhiều băng đĩa, tham gia nhiều chương trìnhđại nhạc hội.
Đạo diễn Thái Hòa, người từng viết một số kịch bản cho Hoài Linh, nói về thờiđiểm này: “Đầu tiên, phải nhìn nhận là anh Hoài Linh được khán giảbiết đến rất nhiều qua những băng đĩa của hải ngoại, mà ở thời điểmđó, được xuất hiện trên những băng đĩa này là một lợi thế rất lớn.Số lượng khán giả trong nước xem Hoài Linh qua băng đĩa khó mà thống kê hết,nhưng phải đến con số hàng chục triệu, nên anh Hoài Linh có một lượng ngườihâm mộ rộng khắp. Với một xuất phát điểm tốt như vậy, cộng với khả năng vànét duyên trời cho, những vai diễn ngày càng có chất lượng, nên anh HoàiLinh ngày càng thăng hoa trong lòng khán giả như ngày hôm nay cũng là điềudễ hiểu”.
Khi trở lại Việt Nam (khoảng 8/1996) để lochuyện kết hôn với Thanh Hương, Hoài Linh làm album Tình karaoke để kỷ niệm với người mà mình đã yêu ở quánkaraoke. Tháng 4/1997, anh bảo lãnh vợ sang Mỹ, định cư tại thành phố GardenGrove, California. Lần về nước này, Hoài Linh có dịp nhìn lại một lượt không khícủa các sân khấu tại TP.HCM, được gặp nhiều nghệ sĩ mà sau này trở thành tâmgiao trong nghề. Một trong những người có mắt xanh và mát tay với Hoài Linh làđạo diễn - NSƯT Trần Ngọc Giàu. Những bản dựng của đạo diễn này đã góp phần đưaHoài Linh lên “ngôi vị” cao nhất về cát-sê, có lúc vượt qua cả hai ngôi sao canhạc Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng.
Nhìn lại bối cảnh, phải nói thẳng một điều rằng khi Hoài Linh về Việt Nam diễnthường xuyên, lúc ấy khán giả đang khao khát một hình ảnh mới, một hương vị mớimà các nghệ sĩ ở trong nước chưa đáp ứng kịp; các danh hài “hot” nhất trước đóthì lại đang “tạm lắng”. Nói như đạo diễn Nguyễn Thị Minh Ngọc thì Hoài Linhluôn được lòng cả khán giả yêu thích giải trí và nhà quản lý văn hóa. Bà Ngọccắt nghĩa: “Đa phần khán giả chịu bỏ tiền ra mua vé thì thích được giải trí,không thích sa vào những tác phẩm thể nghiệm rắc rối, nên các nhà sản xuất khôngdại gì mà không níu lấy Hoài Linh như một đảm bảo bằng vàng cho doanh thu. Ngaycả các nhà lãnh đạo ngành sân khấu cũng “vin” vào Hoài Linh, vừa có tiếng cùng“gu” giản dị với nhân dân, vừa cho thấy nhà nước biết trọng dụng nhân tài về từhải ngoại”. Mà khi từ nhà quản lý, nhà sản xuất, rồi khán giả đều yêu thích, thìnhư một hiệu ứng dây chuyền, báo giới cũng không thể làm lơ, thành ra nổi tiếngcàng nổi tiếng hơn. Hoài Linh hai lần đoạt giải Mai Vàng (2006, 2007) và một lầnđoạt giải Cù Nèo Vàng (2009).
Năng khiếu, duyên sân khấu và có tâm
 |
| và các vai diễn... |
Đạo diễn Nguyễn Thị Minh Ngọc, NSƯT Bảo Quốc, NSƯT Hồng Vân, NSƯTTrần Ngọc Giàu, Phước Sang, danh hài Nhật Cường, danh hài Bảo Chung, danh hàiViệt Hương… đều cho rằng Hoài Linh có duyên trời cho, khó ai phủ nhận được. Cónhững người ngoài đời rất có duyên nhưng mất sạch khi lên sân khấu, nhưng HoàiLinh thì có cả hai. “Sân khấu nào cũng cần một hai ngôi sao để hút khán giả,không có Hoài Linh thì Nụ Cười Mới khốn đốn, hoặc phải dẹp tiệm”, cố nghệ sĩ HữuLộc (ông bầu của sân khấu Nụ Cười Mới) từng tâm sự.
“HoàiLinh có những năng khiếu bẩm sinh về một số các vai già, giả gái, nhái tiếng cácmiền, đồng bóng, gay... mà khó ai qua được. Nếu đưa các vai khác như thanh niêntrẻ đẹp thì sẽ không phải là sở trường. Điều quan trọng nhất của Hoài Linh làtinh thần hiếu học. Còn nhớ tháng 9/1995, một trong những kịch ngắn hài đầu tiênmà Linh thu video ở hải ngoại (kịch Con yêu,chuyển thể từ tranh Đánh ghencủa làng Hồ), đóng chung với Hồng Đào, Minh Phượng, Vân Sơn, gần như Hoài Linhchưa biết kỹ thuật diễn xuất. Dần dần, Linh vừa đóng, vừa trau dồi thêm nghề từnhững đạo diễn giỏi, bạn nghề chân tình, cộng thêm sự duyên dáng trời cho, đứctính khiêm tốn, chan hòa với đồng nghiệp, với khán giả… nên Hoài Linh đã tạo nênđược thương hiệu cho mình”, Nguyễn Thị Minh Ngọc nhận xét.
Nhiều người ví Hoài Linh hôm nay với danh hài Bảo Quốc hồi thập niên 1980 (đượckhán giả gọi là vua hài) - người có công “đẻ ra” hình thức tấu hài sau 1975.NSƯT Bảo Quốc nói rằng ngoài tài năng và lòng yêu nghề, Hoài Linh là người dễgần và tốt tính, luôn tôn trọng khán giả và đồng nghiệp. “Có tài và có duyên làmột chuyện. Nhưng cái cách Linh nghiên cứu kịch bản, lắng nghe đạo diễn và đồngnghiệp, biết sửa đổi mình qua từng suất diễn, vai diễn… thì cũng đủ thấy đượctương lai xán lạn. Từ mối quan hệ của bản thân, tôi ít khi nghe một đàm tiếu xấunào về Linh, nên luôn hi vọng Linh sẽ còn đi xa hơn nữa”.
“Hoài Linh không đẹp trai, đã rõ, không nữ tính, giống gái, khỏi cần bàn… Thếnhưng khi anh giả gái thì lại rất đẹp, rất duyên. Các vai diễn giả gái đẹp làmột thế mạnh và gần như không có đối thủ của Hoài Linh, một trong những lý dolàm cho anh trở thành danh hài thu hút nhất hiện nay. Một lý do nữa là khả năngứng biến trên sân khấu và cả ngoài phim trường, do quá đắt sô, việc tập dượt chovai diễn với Hoài Linh có nhiều hạn chế, nhưng khi vào cuộc thì anh lại ứng biếnhợp lý, tài tình. Về nguyên tắc diễn xuất thì có một công thức, một mẫu sốchung, nhưng Hoài Linh luôn biết tìm ra cốt cách của nhân vật để thể hiện, quađó làm lộ nét riêng của mình mà thường thì kịch bản không có; sau mỗi tác phẩm,người xem mê Hoài Linh một thì mê nhân vật của anh đến hai ba”, Phước Sang phântích.
Danh hài Nhật Cường, hiện làm chung Công ty Đại Cồ Việt, thì nói rằng Hoài Linhthuộc kiểu người không biết cầu kì, tính tình giản dị, bình dân nên dễ thích hợpvới nhiều hoàn cảnh nghệ thuật ở Việt Nam. Hơn nữa, sau khi trải qua nhiều giôngtố của đời sống, với vốn sống phong phú, sự bắt chước điêu luyện, Hoài Linh luônthừa kinh nghiệm cho những vai diễn mà kịch bản và đạo diễn muốn đo ni đóng giàycho anh.
“Ngoài đời, ai quen biết Hoài Linh thì đều khen tâm của Linh tốt. Chúng tôi vừathực hiện DVD Ngọc trong tim để những ca sĩ, nghệ sĩ khuyết tật có dịp hát chungvới các đồng nghiệp đã nổi tiếng như Hương Lan, Như Quỳnh, Thanh Lan… thì HoàiLinh đã nhiệt tình đóng trong một kịch ngắn với Phước “Bến Tre”, một nghệ sĩkhiếm thị, và không nhận thù lao”, Nguyễn Thị Minh Ngọc nói thêm.
 |
| Cao bồi trong phim cũng rất "có chất" |
Đẳng cấp… ma vương!
Đạo diễn Nguyễn Thị Minh Ngọc nói rằng trong giới sân khấu thường phân loại nhưsau: diễn tròn vai là diễn như người; diễn mà tạo được những nét độc đáo, khó cóngười vượt qua trong một số vai nào đó được coi như “ma”. Qua những thành quả màHoài Linh đạt được có thể phong Linh chức danh “ma vương”. Còn có một loại siêuphàm ngoại hạng, nội công thâm hậu, là phải diễn như “quỷ”; loại này khá hiếm ởViệt Nam, đếm chưa tới năm đầu ngón tay; Hoài Linh chưa chạm đến đẳng cấp này.Thế nhưng, những nghệ sĩ diễn như quỷ thì như “loài thú” quý hiếm, sắp tuyệtchủng, nên việc Hoài Linh trở nên được trọng vọng đặc biệt và bị nhiều đồngnghiệp ganh ghét ngầm, cũng có thể hiểu được.
Cũng có ý kiến cho rằng đẳng cấp của Hoài Linh đang bị đóng khung, vì các đạodiễn và nhà sản xuất muốn chọn giải pháp an toàn về mặt thị trường nên chưa dámgiao những tác phẩm nặng đô, nhiều thể nghiệm. Cá tính của Hoài Linh lại thuộckiểu người yêu nghề, cả nể, ít khi từ chối vai diễn, nên càng không có thời gianđể đắn đo, chọn lựa.
Ngoài duyên và phước trời cho, biết quan hệ với đồng nghiệp, luôn được cộng đồngtrong ngoài nước mến mộ, yêu quý, Hoài Linh là nghệ sĩ không quan trọng chuyệntiền bạc. Chính các lý do này, có thể thời của Hoài Linh còn kéo dài khá lâu.Nhưng nói như một nhà phê bình, nếu nền sân khấu (và điện ảnh) của một quốc giachỉ biết sống còn và dựa vào một nhân tài cấp độ “ma vương” như Hoài Linh, thậmchí muốn coi Hoài Linh là khuôn mẫu để học tập, thì phải coi lại. Riêng giới làmnghề và khán giả thì luôn mong Hoài Linh tự đào luyện để thay đổi, biết đâu mộtngày không xa, anh sẽ trở thành “quỷ vương” của nghề diễn.
|
Theo Thể thao Văn hóa
