Ngoài những nguyên nhân nguy hiểm như uống rượu-bia hay cố tìnhbỏ chạy, đôi khi chỉ vì không quen xe, lần đầu lái số tự động, bực dọc với ngườikhác mà tài xế có thể gây ra tai nạn liên hoàn.
Trong vài năm gần đây mặt báo, diễn đàn ngày càng nhiều tin vềnhững vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Nó không đơn giản là "va quệt" mà liênquan đến nhiều người và nhiều phương tiện.
Dần dần, từ "xe điên" hình thành, mang tính khái niệm do xãhội đặt tên dù thực chất xe không "điên". Tai nạn không loại trừ ai và loại trừphương tiện nào, từ xe số tự động, số sàn, từ chở khách, chở hàng; từ xe siêutrường hay xe kéo moóc...Bài viết này chỉ đề cập đến xe gia đình, từ 4 chỗ đến 7chỗ, là loại có nhu cầu cá nhân cao và tăng nhanh.
Đâu là nguyên nhân
Điều cần công nhận là tai nạn giao thông phần lớn do con ngườichứ không phải phương tiện. Sức khỏe không đảm bảo, thiếu bình tĩnh khi xử lý,thậm chí nổi nóng cũng gây nên tình trạng này.
Một cán bộ công an giao thông Hà Nội nêu ra ba đặc điểm củatài xế trong các vụ tai nạn mang tính liên hoàn. Đầu tiên là những người có tâmlý bỏ chạy, trốn trách nhiệm. Trường hợp thứ hai uống rượu, bia, chất kíchthích. Cuối cùng là người hoảng loạn không tự chủ được hành vi. Họ mất kiểm soáttừ va chạm đầu tiên để rồi biến thành liên hoàn, nghiêm trọng.
 |
| Chiếc Toyota Altis trong vụ tai nạn ngày 7/10 tại Sài Gòn. Ảnh: An Nhơn. |
Mấy chục năm cầm lái từ xe kéo pháo, hai cầu, Z157 tải đạnnhưng khi lên chiếc Ford Mondeo đi mượn hồi tháng 3/2011, người đàn ông tên Mạnhđã đâm 14 xe đạp, 7 xe máy cùng chiều khiến 20 người nhập viện trên tuyến đườngXuân Thủy- Hồ Tùng Mậu- Phạm Hùng (Cầu Giấy, Hà Nội).
Mới nhất là ngày 7/10, bác sĩ Trần Anh Huy, 42 tuổi, lái chiếcAltis đâm hỏng Mercedes E200 và Camry chạy cùng chiều phía trước trên đường LýThái Tổ- Sư Vạn Hạnh (Quận 10, TP HCM). Sau đó còn đâm vào nhóm xe máy đang chờđèn đỏ. Hai người tử vong, 12 người bị thương, 8 người đã xuất viện, 4 ngườiđang phải điều trị tại bệnh viện 115.
Hậu quả thật lớn và câu hỏi là tài xế đã làm gì? Những ngườiđang sử dụng ôtô tự hỏi làm thế nào để mình không phải là người gây ra thảm cảnhđó. Cảnh sát giao thông làm việc khi tai nạn đã xảy ra. Tôi lại muốn tìm hiểunhững yếu tố trước đó.
Các bạn, những người từng đi học, nhận bằng và đang hoặc chưasở hữu xe hơi có thể nhận ra rằng hệ thống đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép củaViệt Nam thiếu tính thực tiễn. Thực tế trên đường khác quá xa so với sa hình.Một bên là hàng chục chiếc xe máy vây quanh, chưa kể ôtô, xe bus, xe đạp, ngườiđi bộ. Trong khi chúng ta đi thi thì sao? Một sa hình yên ả, với những "mẹo"biết trước. Bạn có thể chỉ mất một ngày thuê "xe chip" để đạt 90 hay 95 điểm, dùchưa đi thực tế phút nào.
Vì thế, ai may mắn học ở chỗ tốt, có xe thì lái ngay được rađường. Số còn lại hoặc là toát mồ hôi khi ngồi vào vô-lăng hoặc rất liều. Nhìnxe khác như kẻ địch. Hệ thống tạo điều kiện để nhiều người cố gắng "lấy bằng" màkhông cần "biết lái". Điều này ngược với quy trình sát hạch ngay trên thực địa ởnhiều nước.
Quy trình đào tạo cũng đang chậm hơn thực tế. Ta chỉ có loạihình dạy lái bằng xe số sàn trong lúc xe số tự động phổ biến với tốc độ nhanh.Phụ nữ bây giờ ai còn muốn mua xe số sàn. Trong khi đó, số tự động dễ khiếnnhững sai lầm phải trả giá đắt. Dễ xảy ra nhất là nhầm chân ga với phanh.
Tiếp đến là thực trạng giao thông, thứ dồn nén người lái xevào những khó chịu, căng thẳng. Tắc đường liên miên, đường sá lộn xộn không theomột quy luật nào. Tạt đầu một chiếc ôtô thật đơn giản với người đi xe máy. Nhưnghọ đâu biết rằng phía sau có người đang bực dọc. Cũng như thế, một ôtô quay đầukhông đúng chỗ làm hàng dài xe máy đợi chờ. Vì những lý do như thế, bạn có nhậnra chúng ta nói tục ngày càng nhiều khi đi trên đường?
Nguyên nhân cuối cùng là trong vài trường hợp, đạo đức ngườilái ôtô không tương xứng với phương tiện họ đang điều khiển. Nhiều vụ tai nạntài xế thể hiện rõ sự dã tâm, chủ động chạy trốn và gây ra tai họa cho nhiềungười nhưng lại kết thúc bằng án chưa thỏa đáng. Vì thế mà ngày càng nhiều ngườinhờn luật.
Giải pháp nào cho vấn đề "xe điên"
Đào tạo và cấp bằng là giai đoạn đầu tiên, mang tính căn bảnđể một tài xế có "điên" trong tương lai hay không. Vì vậy cần phải thay đổinhững gì đã cũ, lạc hậu, bổ sung cái mới nhằm tiếp cận gần hơn với thực tế.
 |
| Hiện trường tai nạn chiều 7/10. Ảnh: An Nhơn. |
Quy trình phải gắn với thực hành. Học viên "học mà chơi, chơimà học". Bộ GTVT nên thiết kế những game với bối cảnh giao thông Việt Nam, mậtđộ Việt Nam, biển báo Việt Nam, tốc độ cho phép Việt Nam, đường sá Việt Nam vàthời tiết Việt Nam. Nhờ thế người chơi mới học nhanh, không cứng nhắc vào mớ lýthuyết. Dễ nhớ, hứng thú, chơi và học được với nhiều người. Có tác dụng quảng bávà giáo dục với mọi tầng lớp từ nhi đồng tới người cao tuổi.
Còn về thực hành, học viên có thể được học bằng cabin điện tửcó vô-lăng, cần số, hệ thống phanh ga côn như xe thật, hệ thống màn hình tạođược không gian thời gian và cảm giác địa hình đạt tiêu chuẩn quốc tế. Giáotrình đầy đủ, sát với thực tế và đi cùng những người thầy không chỉ giỏi vềchuyên môn mà phải tâm huyết, có văn hóa và đạo đức nghề nghiệp.
Thời gian dành cho thực hành nhiều hơn và bắt các học viêntuân thủ như một lớp học thực thụ. Không đủ số buổi tham dự và chứng nhận củathầy giáo sẽ không được thi. Mở rộng sang cả hình thức xe số tự động. Quy trìnhsát hạch dành cho phần đi thực tế phải đóng vai trò cao hơn điểm số như hiệntại.
Học viên phải có nhận thức hoặc thực hành một số tình huốngđặc biệt. Chẳng hạn khi đạp nhầm chanh phanh với ga sẽ phải làm gì. Xe nổ lốpnên làm thế nào. Gặp các tình huống khẩn cấp phải thao tác ra sao.
Khi đã có giấy phép người lái xe phải có thời gian thực tập ítnhất là một tháng với người hướng dẫn, trước khi chính thức tự mình điều khiểnphương tiện tham gia giao thông hòa nhập với cộng đồng
Theo Vnexpress
