Sau kiến nghị của Bộ Công Thương, chiều 10/9, Bộ Tài chính cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống 10% nhằm tháo gỡ khó khăn cho Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam.
Sau kiến nghị của Bộ Công Thương, chiều 10/9, Bộ Tài chính cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống 10% nhằm tháo gỡ khó khăn cho Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam.
Lý giải cho sự ủng hộ này, Bộ Tài chính cho biết, trong 7 tháng năm 2012, toàn Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam (TKV) chỉ tiêu thụ được 21,8 triệu tấn, chỉ bằng 47,9% kế hoạch năm.
Tính đến ngày 31/7, TKV chịu tồn kho trên 9 triệu tấn than. Nguyên nhân chủ yếu là do lượng than tiêu thụ cả trong nước lẫn xuất khẩu đều suy giảm mạnh.
Bộ Tài chính khẳng định, TKV mặc dù đã tiết giảm chi phí nhưng do giá xuất khẩu giảm nên với mức thuế xuất khẩu 20% hiên hành, giá thành than xuất khẩu cao hơn giá bán nên Tập đoàn không xuất khẩu được.
Theo tính toán của Bộ, nếu giảm mức thuế xuất khẩu xuống10%, Tập đoàn TKV sẽ xuất khẩu được với sản lượng dự kiến là 6,5 triệu tấn. Việc điều chỉnh giảm thuế xuất khẩu ngoài việc tạo điều kiện cho TKV tăng số lượng than xuất khẩu, giảm tồn kho, không phải tạm ngừng sản xuất, giải quyết được việc làm cho người lao động, không gây ảnh hưởng đến đời sống và an toàn xã hội của công nhân ngành than và người dân vùng mỏ - khoảng 11 vạn người.
Bên cạnh đó, thu ngân sách nhà nước cũng sẽ tăng do lượng than tồn kho sẽ xuất khẩu được và TKV cũng cân đối được tài chính để thực hiện được việc đầu tư để sản xuất than theo kế hoạch.
Bộ Tài chính kiến nghị, khi thị trường phục hồi và giá than thế giới tăng thì sẽ điều chỉnh tăng thuế xuất khẩu than cho phù hợp.
Cũng theo Bộ Tài chính, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm, hầu hết các nước có sản lượng sản xuất than lớn trên thế giới cũng đã có chính sách giảm thuế nhằm tăng lượng xuất khẩu than. Ví dụ, Indonessia sản xuất khoảng 340 triệu tấn/năm, xuất khẩu khoảng 280 triệu tấn/năm chỉ áp thuế xuất khẩu là 0%. Úc có sản lượng tương đương Indonessia và thuế xuất khẩu cũng là 0%.
Trung Quốc sản xuất trên 3 tỷ tấn/năm, vừa xuất khẩu và nhập khẩu than hàng trăm triệu tấn/năm nhưng cũng chỉ đánh thuế xuất khẩu than 10%. Mông Cổ thuế suất thuế xuất khẩu than tối đa không quá 7%, Nga có thuế xuất khẩu than5%.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Khắc Thọ, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng cũng cho rằng, Hiện, chúng ta quản lý việc xuất khẩu than bằng các kế hoạch xuất khẩu than. Năm nay, TKV chỉ được duyệt kế hoạch xuất khẩu 14,5 triệu tấn. Nếu tăng hay giảm thuế thì vẫn chỉ xuất khẩu 14,5 triệu tấn. Công cụ thuế sẽ phải hài hòa giữa nguồn thu ngân sách với kế hoạch này".
Một vấn đề quan trọng khác là đề xuất tăng giá than bán cho điện, ông Nguyễn Khắc Thọ lý giải, giá năng lượng hiện nay đang rất thấp. Giá bán điện trên thị trường vẫn thấp hơn 9,6 cent/kW, hiện mới bán 5,6cent/kW.
Giá than cũng tương tự, khi bán cho các hộ tiêu dùng trong nước thì chỉ bằng giá thành tức không có lãi. Còn giá than bán cho điện qua các lần tăng hiện vẫn bằng 50-60% giá thành. Nếu không điều chỉnh giá than cho điện, ngành than sẽ không có tiền tái đầu tư và sẽ sẽ không khuyến khích tiết kiệm năng lượng.
Trước đó, tại cuộc họp thường trực Chính phủ về tái cơ cấu TKV, Thủ tướng đã đồng ý điều chỉnh giá than bán cho điện theo giá điện và điều chỉnh bằng với giá thành sản xuất.
