“Đường lên đỉnh Olympia” là nơi tuyển chọn nhân tài cho nước Úc?

Sau mỗi mùa Olympia, câu chuyện về các nhà vô địch nhận học bổng học tập ở Australia sau đó không trở về Việt Nam lại được nhiều người bàn luận.
 

Những nhà vô địch Olympia trước đây

Chương trình “Đường lên đỉnh Olympia” là game show có tuổi đời dài nhất của Đài truyền hình Việt Nam. Tuy nhiên, chương trình này đôi khi được gán ghép với các tên gọi không chính thức như "Đường lên đỉnh Australia", "Nơi tuyển chọn nhân tài cho Australia", "Tìm kiếm tài năng đi du học Australia". Bởi lẽ, hầu hết nhà vô địch Olympia, sau khi trở thành quán quân, họ đều chọn Australia là nơi sinh sống và làm việc.

Sau mỗi trận chung kết, không hiếm những lời "chúc mừng" kiểu như thế này. 

Phần lớn quán quân trong cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia đều đã có công việc ổn định và đang sống cùng gia đình tại Úc

Câu hỏi đặt ra là, 18 quán quân 'Đường lên đỉnh Olympia' đang ở đâu? Nếu không về Việt Nam làm việc vì lí do gì, có phải chúng ta đi kiếm tài năng cho nước khác, đó đúng vậy không?

Nhiều độc giả nhận định, việc các quán quân sau kỳ thi Đường lên đỉnh Olympia học tập và ở lại Úc làm việc vì: "Nước ngoài họ dám đầu tư trước để đào tạo nhân tài tại sao ta chưa thể, đừng quá vội vã trách các bạn ấy. Có bạn sang nước ngoài học kết quả rất tốt, sau học về nước khó xin việc - còn bị coi thường. Bạn ấy sốc, bị trầm cảm, là người con duy nhất trong gia đình nên cha mẹ vô cùng đau đớn. Mọi người có suy nghĩ gì? Thực tế bao sinh viên trai tráng trong nước còn phải làm xe ôm, lái taxi - nghề này nước ngoài dành cho người lớn tuổi".

"Thì sao chứ, tôi thấy đáng mà. Người ta giỏi, người ta được phép lựa chọn, ở lại hay đi là quyền của người ta mà. Các bạn lo lắng thái quá, dù cho họ có về thì đất nước này cũng chưa chắc đã khá hơn đâu, hãy để họ được tự do thật sự đi mấy bạn. Thay vì ghen tị hãy nên học đi rồi tính tiếp"- độc giả tên Hòa nêu quan điểm. 

Chúng ta chọn những người giỏi để giới thiệu cho nước Úc?

PGS. TS Lê Hữu Lập, Nguyên Phó giám đốc Học viện Bưu chính Viễn thông cho rằng, lớp trẻ thì ai cũng thế thôi, luôn tìm kiếm điều kiện làm việc tốt nhất cho cuộc sống của họ. Trong khi đó, trong nước họ không tìm thấy cơ hội tốt hơn khi ở nước ngoài.

Cũng theo PGS Lập, thì đúng là chúng ta đã chọn những người giỏi để giới thiệu cho nước Úc và chắc chắn nhiều người không vui và thấy thật vô lý. Thực tế thì đúng là nhiều người giỏi sau khi du học đã ở lại nước ngoài làm việc (dù họ đi học theo con đường nào).

“Như vậy, hơn chục em trong 20 năm giành giải hàng năm ở chương trình “Đường lên đỉnh Olympia là con số quá nhỏ”- PGS Lập nêu quan điểm.

PGS Lập cho rằng, vấn đề ở đây nếu có bàn thảo thì là bàn đến một chủ đề lớn là giải pháp thu hút chất xám của người Việt ở nước ngoài chứ không chỉ dừng lại ở xung quanh việc này.

Cần đặt câu hỏi ngược lại về chuyện “chảy máu chất xám”

Thạc sĩ Nguyễn Sóng Hiền - nghiên cứu sinh tiến sĩ Trường ĐH Newcastle (Australia) cho rằng, một câu hỏi đặt ngược lại liệu chính phủ Việt Nam có dám đầu tư với khoản tiền tương tự như vậy để thu hút nhân tài ở các nước không?

Ngoài ra, theo ông Hiền, liệu nền giáo dục chúng ta có đủ năng lực để đào tạo những người tài trong một số lĩnh vực đòi hỏi các tiêu chuẩn quốc tế không?

“Có thể khẳng định ngay là rất khó. Vì năng lực và thực lực của chúng ta đánh giá một cách khách quan là chưa có thể đáp ứng. Ngân sách thu hút nhân tài có khiêm tốn, chính sách đãi ngộ còn mang hình thức, môi trường làm việc còn nặng tính quan liêu, chưa thật trọng đãi người tài và tạo môi trường để họ phát huy khả năng”- ông Hiền nói.

Theo ông Hiền, thực tế, nhiều bạn của ông tốt nghiệp tiến sỹ về nước không sống nổi với đồng lương nhân theo hệ số, môi trường làm việc không có điều kiện phát huy khả năng nên củng nãn lắm buộc phải làm thêm bên ngoài hoặc tìm cơ hội mới quay lại Úc.

“Vì vậy, nếu nói chảy máu chất xám thì không phải là câu chuyện mới đây mà nó đã là đề tài hàng chục năm nay dù chúng ta đang có nhiều chính sách chủ trương về vấn để này”- Ông Hiền nêu quan điểm.

Cũng theo ông Hiền, cá nhân ông thật sự rất muốn trở về quê hương nhưng chỉ e rằng mình trở về liệu có giống như những người bạn tôi hiện tại không? Không ai không muốn trở về đóng góp cho quê hương nhưng chỉ lo họ không được trọng dụng rồi lãng phí đi những gì mình được đào tạo ở nước ngoài. “Không ai lại không muốn trở về quê hương để cống hiến sức lực và trí tuệ của mình vì mỗi người chỉ có một tổ quốc mà thôi”- Ông Hiền nêu quan điểm. 
 

Giáo dục

Cựu quán quân Olympia ở lại Australia: Tôi về thì làm được gì?

Theo Tiền Phong