Giáp Tết: Gia cầm lậu "hiên ngang" vào chợ

Qua mặt trạm kiểm dịch

8g ngày 27/1 tại chợ đầu mốiBình Điền (Q.8, TP.HCM) trong vai một người mua bán gia cầm, chúng tôi bắtmối với một xế "lậu" ở Long An tên Ng.V.L. (với  thỏa thuận sẽ "bo" 100.000đvà "chỉ được làm người nhà, theo chơi"). L. hẹn, ngày hôm sau chúng tôi được"tháp tùng" L. - cùng xe chở ba bao gia cầm đến một điểm giao hàng tại khuchợ này. L. cho biết: "Hàng tập kết ở đây cho mối lái đến lấy". Xecủa L. vừa trờ tới, ngay lập tức đã có hai người đàn ông tuổi khoảng 50"đón" hàng, L. đưa một mảnh giấy, hất hàm: "Hàng Ba Thu ở Long An" rồi chạyđi, còn hai người đàn ông khiêng ngay ba bao  gia cầm quăng vào một lùm câygần đó. Cảnh mua bán diễn ra chớp nhoáng.

L. giải thích: "Ba baohàng trên có khoảng 120 con vịt. Các chủ hàng đã liên lạc với nhau từ trước,vì tin tưởng nhau nên ít khi kiểm tra lại hàng. Tui chỉ là người chở thuê,chủ yêu cầu giao đúng "bến" là được. Mỗi chuyến tui được trả  500.000đ -700.000đ, cũng khá, nhưng nghề này rủi ro lắm. Hễ gặp "kiến" (chỉ cán bộkiểm dịch) là chạy bất chấp tính mạng".

Thoải mái bán gia cầm chưa qua kiểm dịch ở chợ Cầu

Trước đó, 4g sáng 27/1 chúngtôi "đóng chốt" tại Trạm kiểm dịch động vật An Lạc trên Quốc lộ 1A (Q.BìnhTân, TP.HCM). Bởi qua tìm hiểu, chúng tôi được biết các cửa ngõ trên Quốc lộ22 (huyện Hóc Môn, Củ Chi), đường Xuyên Á (Q.12 và Thủ Đức) là trục đườngchính để vận chuyển gia cầm lậu các tỉnh đổ vào TP.HCM. Các trạm kiểm dịchđặt ở các cửa ngõ, nhưng hàng lậu vẫn "chui lọt", gia cầm sống không kiểmdịch vì thế được bày bán khắp nơi trên đường Phạm Hùng (giáp Q.8 và huyệnBình Chánh); chợ Cầu (giáp Q.Gò Vấp và Q.12); cầu An Lộc (Q.12)...

Dù cán bộ thú y có mặt trong"chốt" kiểm dịch, nhưng chỉ trong vòng một giờ, chúng  tôi đã đếm được hơn30 xe chở gà, vịt "lọt lưới" và "hiên ngang" vượt qua chốt kiểm dịch, thẳngtiến trên đại lộ Nguyễn Văn Linh vào trung tâm TP.HCM. L. cho biết: giờ hoạtđộng "mạnh" nhất của các xe chở gia cầm lậu là khoảng 2g khuya đến 8g sángvà từ 16g - 21g.

Giết mổ công khai

Khu chợ Căn cứ 26 (P.17, Q.GòVấp) có khá nhiều điểm bán và giết mổ gia cầm lậu hoạt động. Từ 6g sáng,"lò” giết mổ của bà T. (một căn phòng thuê chừng 12m² ngăn váchthành ba phòng), đông nghẹt khách mối và khách lẻ đứng chờ. Nếu gọi điện đặttrước thì gia cầm sẽ được làm sẵn, còn nếu thích mua sống chủ "lò” cũng cungcấp. "Gà trống 85.000đ/kg, gà mái 90.000đ/kg, vịt 55.000đ/kg. Mua mấycon, muốn con cỡ bao nhiêu ký?", bà T. nói.

Viện lý do muốn tìm một congà sống ưng ý trong "lò”, chúng tôi được bà T. dắt vào tận chuồng gà nằmtrong nhà vệ sinh 4m² bốc mùi hôi hám. Trong đó có khoảng 20 congà, vịt được nhốt trong lồng sắt. Sát nhà vệ sinh này là khu vực giết mổ.Tại đây có hai nữ "thợ mổ" tay thoăn thoắt bắt gà cho vào một dụng cụ bằngsắt hình nón rồi cắt cổ, nhổ lông. Gà làm xong lại được "làm sạch" bằng cáchnhúng vào một chậu nước đỏ lừ máu, lềnh bềnh lông lá, nội tạng...

Bà chủ cho biết: "Gà vịt ởđây là gà, vịt từ Long An, Tây Ninh... cho ăn lúa, cá nên thịt ngon. Hai nămqua, nhờ làm ăn uy tín nên dù không có  kiểm tra, kiểm dịch khách vẫn mua àoào, mỗi ngày bán gần 100 con...".

Ngoài "lò” của bà T., ở đâycòn có các điểm bán "kiêm" giết mổ các loại "đặc sản": gà ác (25.000đ/con),chim bồ câu (50.000đ/con), chim cút (10.000đ/con)...

Ở "chợ gà” gần khu vực bến xeMiền Tây (Q.6) và "chợ gia cầm" Quách Điêu (huyện Bình Chánh), người bán còncông khai giết mổ gà, vịt "tại trận", với tiền công giết mổ: 5.000đ/con gà,10.000đ/con vịt. Khách muốn ăn "tươi" thì tự chọn gà, vịt sống rồi yêu cầulàm sạch, còn khách vội thì mua gà, vịt làm sẵn. Nhưng, một số tiểu thương ởđây cho biết, "gà, vịt làm sẵn thường là những con đã chết hoặc sắp chếtnhưng nhiều người tin là vừa làm xong nên vẫn mua".

Lỏng lẻo?

Thời điểm cận Tết là "mùa" của dịch bệnh, nhấtlà cúm gia cầm, nhưng đây cũng là "mùa" làm ăncủa giới kinh doanh gia cầm lậu. Có phải vì việckiểm tra, xử lý chưa đủ mạnh, nên mới có chuyệnvận chuyển, giết mổ, bày bán gia cầm lậu diễn ramột cách công khai? Nhân viên một trạm kiểm dịchđộng vật, cho biết: "Các xe chở gia súc, gia cầmkhi đến trạm phải ghé vào để nhân viên trạm kiểmtra và xác nhận động vật đã qua kiểm dịch. Cònhàng chưa qua kiểm dịch mà tự ý đi vào trung tâmTP khi các đoàn kiểm tra lưu động phát hiện sẽtịch thu và xử lý theo quy định. Trong trườnghợp  đoàn kiểm tra lưu động không kiểm soát chặtchẽ thì các xe chở gia cầm lậu dễ dàng "lọtlưới".

Bà Trương Thị Kim Châu - Phóchi cục trưởng Chi cục Thú y TP.HCM thừa nhận: "Một số quận, huyện vẫntồn tại các điểm bày bán gia cầm sống trái phép như Q.12, Bình Tân, Gò Vấpvà huyện Bình Chánh. Chúng tôi đã thường xuyên nhắc nhở Ban chỉ đạo phòngchống chống dịch các quận, huyện tăng cường hoạt động kiểm tra, xử lý mạnhtay đối với các cơ sở giết mổ, kinh doanh trái phép. Dù vậy, vẫn chưa giảiquyết triệt để tình trạng này".

Theo Phan Trí -Nguyễn Cẩm