Dự kiến trung tuần tháng 10này các ngân hàng thương mại sẽ tiếp tục thực hiện lộ trình giảm lãi suất VNDnhư định hướng thỏa thuận đạt được ba tháng trước đó.
Nguồn tin từ báo Tuổi Trẻ dẫn thông tin từ Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA)cho biết, qua cam kết với VNBA tại buổi họp tuần trước, nhiều ngân hàng thươngmại đang chuẩn bị giảm lãi suất huy động từ mức cao nhất hiện nay 11,2%/nămxuống 11%/năm. Kế hoạch này dự kiến thực hiện từ ngày 15/10 tới.
Vay vốn sợ lỗ…
Ngày 5/7/2010, thị trường đón nhận sự kiện các ngân hàng thương mại đồng loạtgiảm lãi suất huy động và cho vay bằng VND. Qua thỏa thuận giữa các thành viênVNBA, lãi suất huy động từ trên 11,5%/năm được rút về tối đa 11,2%/năm. Lãi suấtcho vay cũng từng bước giảm về khoảng 12,5% - 15%/năm, tùy theo các nhóm đốitượng ưu đãi…
Từ đó đến nay, lộ trình tiếp tục hạ lãi suất theo chủ trương của Chính phủ (huyđộng xuống 10%/năm, cho vay xuống 12%/năm) vẫn chưa thể thực hiện.
Tại buổi tọa đàm về tình hình kinh tế vĩ mô và thị trường chứng khoán do Câu lạcbộ Nhà báo Chứng khoán Việt Nam tổ chức sáng 29/9, lãi suất cao cũng là một chủđề nóng được các diễn giả đề cập đến.
TS. Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Chủ tịch Hiệp hội Doanhnghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, cho rằng lãi suất cao là một trong những khó khănlớn nhất của các doanh nghiệp trong năm 2010.
Năm 2009, nhiều doanh nghiệp có được thuận lợi với lãi suất thấp, qua chính sáchhỗ trợ của Chính phủ. Bước sang năm 2010, lãi suất đột ngột tăng cao, cộng vớitỷ giá tăng, giá nguyên vật liệu tăng… dồn đẩy chi phí, trong khi việc mở rộngsản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường khó có tốc độ tương ứng sau ảnh hưởngcủa khủng hoảng.
Theo phân tích của TS. Cao Sỹ Kiêm, lãi suất vay vốn hiện quá cao so với khảnăng chịu đựng của doanh nghiệp. Điều này được đặt trong khả năng kinh doanh cólời, khả năng tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt là trong xuấtkhẩu. Lãi suất vay vốn khoảng 14% - 15%/năm, nếu doanh nghiệp đạt được tỷ suấtsinh lời 20%, thì phần còn lại còn phải trang trải cho nhiều loại chi phí khác.Theo đó, nhiều trường hợp vay vốn lãi suất cao có thể lỗ, lợi nhuận suy giảm.
“Hiện 80% - 90% vốn vay của các doanh nghiệp vẫn phụ thuộc vào hệ thống ngânhàng. Chỉ một bộ phận có thể tự huy động bằng phát hành trái phiếu, cổ phiếu.Ngân hàng thì vẫn nguyên tắc, lãi suất vẫn quá cao, hai bên không gặp nhau và cứgiằng co như vậy. Đã có chủ trương hạ, nhưng lãi suất vẫn chưa giảm được. Nhiềudoanh nghiệp đi vay thì cứ chờ”, chuyên gia này nói.
 |
| Dự kiến từ ngày 15/10 các ngân hàng sẽ rút lãi suất huy động VND về cao nhất 11%/năm |
Những nút thắt dần được mở
Tại buổi tọa đàm trên, TS. Phạm Thế Anh, chuyên gia của Công ty Cổ phần Chứngkhoán Thăng Long (TLS) dự tính: “Nếu không hạ được lãi suất thì tăng trưởng kinhtế trong thời gian tới sẽ gặp rất nhiều khó khăn”.
Đã có chủ trương, nhưng hạ bằng cách nào? Ông Thế Anh đưa ra một số quan điểm vềgiải pháp có thể gỡ nút thắt kéo dài thời gian qua.
Trước hết, chuyên gia này cho rằng hiện nay và thời gian tới cần hạn chế pháthành trái phiếu Chính phủ trên thị trường sơ cấp. Điều này trên thực tế cũng đãcó những chuyển động mới, khi hai tháng gần đây lượng phát hành đã giảm mạnh chỉkhoảng 900 tỷ đồng, trong khi những tháng giữa năm lên tới khoảng 10.000 tỷ đồng.
Thứ hai, nhà điều hành cần đảm bảo được nguyên tắc cân bằng tỷ giá và lãi suấttrên thị trường tiền tệ; bởi nếu không đảm bảo được nguyên tắc này thì dòng vốnsẽ chảy từ thị trường này sang thị trường khác, gây bất ổn.
TS. Phạm Thế Anh dẫn ví dụ: Đầu năm, lãi suất giữa USD và VND có sự phi lý. Lãisuất USD cộng với kỳ vọng phá giá khoảng 7% - 8%/năm, trong khi lãi suất đi vayVND lên tới 15%/năm; vay USD quá lợi.
Còn ở một tương quan khác, lãi suất trái phiếu Chính phủ và lãi suất trên thịtrường mở cũng có những bất hợp lý. Chênh lệch lãi suất cao dẫn đến nhu cầu muatrái phiếu Chính phủ từ các ngân hàng thương mại tăng lên, lượng vốn từ các ngânhàng bị hút vào trái phiếu và họ dùng chính trái phiếu để thế chấp trên thịtrường mở lấy vốn lãi suất thấp hơn để cho vay, hưởng chênh lệch lãi suất.
Ở những dẫn chứng mà chuyên gia này đưa ra cho thấy phía sau những bất ổn là sự“luẩn quẩn” của các dòng vốn thay vì đến trực tiếp với các doanh nghiệp, hỗ trợsản xuất kinh doanh.
“Vì vậy cần đảm bảo nguyên tắc cân bằng, không để tình trạng đầu cơ tiền tệ xẩyra. Nguồn vốn ngân hàng theo đó tìm đến doanh nghiệp chứ không chạy từ thịtrường này sang thị trường khác”, TS. Phạm Thế Anh nói.
Bên cạnh những bất cập trên, khó khăn trong yêu cầu hạ lãi suất thời gian quacòn được nhiều phân tích tập trung ở việc các nhà băng lo thực hiện những quyđịnh mới trong Thông tư 13 và Quyết định 493.
Ngày 27/9, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức ban hành Thông tư 19 sửa đổi, bổsung một số điểm quan trọng trong Thông tư 13 theo hướng tạo thuận lợi hơn chocác tổ chức tín dụng về nguồn vốn. Lộ trình hạ lãi suất dự kiến từ 15/10 tới nhưđề cập ở trên cũng được VNBA giải thích là để các thành viên có thời gian thíchứng với những quy định mới.
Và như thông tin ở trên, việc hạ lãi suất huy động từ phổ biến 11,2%/năm về 11%/nămlà không lớn, lãi suất cho vay theo đó cũng khó để có sự điều chỉnh rõ rệt ngay.Tuy nhiên, ít nhất ở đây cho thấy một chuyển động mới sau ba tháng chờ đợi. Đểrõ rệt hơn một phần lớn còn chờ những giải pháp từ các nhà điều hành.
Theo Văn Thành
VnEconomy
