Grammy 2011 sẽ trao giải vào sáng thứ Hai tới (ngày 14/2 giờ Việt Nam), Eminemđang có 10 đề cử và liệu rapper này sẽ làm nên trò trống gì trong đêm Grammy haysẽ lại có một Ray Charles nào khác cuỗm hết ước mơ của anh?

Trường hợp của Eminem năm nayđang rất giống với Kanye West năm 2005. Năm ấy Kanye West được nhận 10 đề cửGrammy và cuối cùng ra về chỉ với 3 giải trong tay. Bởi năm ấy là năm của RayCharles.

Đa dạng

Eminem dẫn đầu bảng đề cử với 10giải, trong đó có những đề cử quan trọng nhất (Ca khúc/Ghi âm/Album của năm).Đứng tiếp theo là ca sĩ Bruno Mars với 7 đề cử. Jay-Z, Lady Antebellum và LadyGaga có 6 giải. B.o.B và John Legend lần lượt được đề cử 5 giải.

Thông kê sơ bộ có thể thấy nămnay Grammy đang biến bảng đề cử trở thành một vườn hoa đa sắc. Có nghĩa là khôngrặt hip-hop/rap, R&B như nhiều năm trước mà có thêm cả country, pop và rock.

Trước khi Grammy khai hội, rất nhiều nhà phê bình gióng tiếng cảnh báo rock bịngược đãi khi hàng loạt những giọng ca mun đen cùng hip-hop lấp lánh hầu nhưtoàn bộ tại các giải thưởng âm nhạc lớn nhỏ.

Grammy 2011: Thiên đường gọi tên Eminem?
Gương mặt nào sẽ nổi nhất Grammy năm nay?

Rap và hip-hop sẽ vô tội nếu nókhông được ưu ái nhiều đến vậy, còn bao nhiêu gương mặt thực tài khác đang phảichìm khuất dưới màn hình T.V và mặt tiền các siêu thị đĩa.
 
Còn nhớ năm 2005, ở giải Grammy 47 sau khi Kanye West được nhận 10 đề cử đã córất nhiều ý kiến phản đối cho rằng như thế là quá lố. Và cuối cùng năm ấy, cácnhà hàn lâm đã đưa ca sĩ quá cố Ray Charles lên như một đối trọng thuyết phục.
 
Ray Charles là mũi tên bắn được nhiều đích, R&B không mất giá, giá trị cũ đượctôn vinh, giảm sức nóng hip-hop để đưa những dòng nhạc khác (mà đặc biệt làrock) lên vị trí đối trọng ngang bằng...

Nhưng năm nay, không có một tượng đài nào cỡ như Ray Charles qua đời và thực tếlà Eminem, đại diện cho rap, đang có 10 đề cử quan trọng nhất trong tay.

Recovery, album mới nhất (thứ bảy) của Eminem, đang được đánh giá khá tốt và cácnhà phê bình xem đây là album đều nhất trong sự nghiệp của chàng ca sĩ này. TờRolling Stones trong phần bình luận đã cho rằng album Recovery thể hiện rõ nhấtý tưởng của Eminem, như thể mọi tư tưởng được kìm nén sau bao năm ca hát đã đượchoàn tất trong album này.
 
Không những thế, nó lại một lần nữa chứng tỏ Eminem không chỉ là ngôi sao lớnnhất của làng nhạc Mỹ mà còn tôn vinh anh như một nỗi ám ảnh văn hóa, một taiương của các bậc cha mẹ, một kẻ phá bĩnh môi trường chính trị, là một nghệ sĩ màmỗi bài hát mới dường như luôn đặt ra những câu hỏi bức xúc về nghệ thuật, đạođức, chủng tộc... Đọc những nhận xét như thế có thể hình dung năm nay Grammy sẽgọi tên Eminem.
 
Nước Mỹ đang cần đoàn kết vượt qua khó khăn như lời kêu gọi của tổng thống Obamavà những gì mà Eminem đang làm ít nhiều xới lên được những vấn đề vốn đang gâynhức nhối trong lòng nước Mỹ. Tư tưởng của Recovery rõ ràng cao hơn những gì màLady Gaga hay Katy Perry thể hiện cho dù họ cũng đang là những đại diện khôngthể xem thường.

Và cũng nếu lấy tinh thần đoànkết mà nước Mỹ đang cổ súy (cũng có thể ảnh hưởng tới cả giải Oscar năm nay) thìcó lẽ hạng mục Ca khúc của năm sẽ nên thuộc về Beg steal or borrow của RayLaMontagne. Một ca khúc với ca từ mà có nhà phê bình đánh giá rằng xứng đáng làmột bản quốc ca đại diện cho hàng triệu lao động Mỹ làm việc chăm chỉ, cần mẫnđể có căn nhà để ở, để mỗi sáng thức dậy có bánh mì trên bàn để ăn, cho bản thânhọ và gia đình.

Doanh thu hay chất lượng?

Recovery là album bán chạy nhất trong năm 2010 (chưa kể single) và đó cũng làvấn đề mà người ta đang đặt ra, Grammy đang xét theo tiêu chí doanh thu hay chấtlượng thật sự của nghệ sĩ?

Trong phần bình luận về đêm trao giải Grammy năm nay, nhà phê bình âm nhạc ngườiÚc Nicholland cho rằng “Đêm trao giải Grammy về bản chất là một sự kỉ niệm nhữnggì đã diễn ra trong năm qua. Nó hoàn toàn không giống giải Aria của Úc, Grammylà một buổi lễ trang nhã và có uy tín. Và điều quan trọng nhất đó là đêm hiểnthị sự trung thực, lòng tôn kính hơn là một cuộc thi thố giữa các nghệ sĩ và cáchãng băng đĩa”.
 
Đó là cách mà Nicholland “châm biếm” Grammy khi nhà bình luận này cho rằng cáclễ trao giải Grammy gần đây đang bị xì xầm rằng các nghệ sĩ được trao giải dựatrên số album đã bán hơn là việc album của họ tạo ra những giá trị thật sự choâm nhạc.
 
Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, tình hình băng đĩa đang trên đà đi xuống, thịphần cao nhưng sức mua thấp, dựa trên doanh thu album của nghệ sĩ cũng sẽ là mộtcách kích cầu làm cân bằng thị trường kinh doanh âm nhạc. Như thế có nghĩa nếumột nghệ sĩ được vinh danh Grammy thì sự nghiệp âm nhạc của người đó sẽ thấp hơnbài toán kinh doanh, điều này có thể nhìn thấy từ trường hợp của Taylor Swift.

Grammy 2011: Thiên đường gọi tên Eminem?
Bruno Mars - Eminem: Một cuộc đấu thú vị

Tuy được xem là tuổi trẻ tài caonhưng thật sự những giá trị âm nhạc của cô sếu vườn này không cao hơn được doanhthu bán đĩa mà xét cho cùng, điều đó không thể biểu lộ tài năng thật sự, điều màGrammy ngay từ bản chất của mình, luôn muốn hướng tới.
 
Album Fearless của cô từ lúc ra đời đã bán hơn 10 triệu đĩa (đứng cao nhất năm2009) và điều đó giúp Swift giành được giải Grammy Album của năm (hạng mục quantrọng nhất) và sau đó cô được đứng chung với các tượng đài âm nhạc như U2,Lauryn Hill, Ray Charles, Barbra Streisand hay Michael Jackson. Với nhiều nhàphê bình khó tính, cho dù Swift thực tài nhưng chưa đến nỗi được đối xử hậu hĩnhư vậy.

Doanh thu bán đĩa giảm, tải nhạc bất hợp pháp tăng, doanh số bán nhạc trực tuyếnkhả quan là những thách thức cho nền công nghiệp âm nhạc Mỹ mà các nhà hàn lâmGrammy không thể không nghĩ tới.
 
Đã khá xa cái thời mà người ta xếp hàng chờ album mới nhất của Beatles pháthành. Đã khá xa cái thời mà một cái tên được vinh danh trong hạng mục Nghệ sĩmới xuất sắc nhất có thể làm bùng nổ cả làng nhạc (tờ âm nhạc Nerve mới đây đãphân tích chất lượng 50 nghệ sĩ mới xuất sắc nhất được Grammy tấn phong từ trướcđến nay và cho rằng đó mới thật sự là một hạng mục quan trọng nhất của Grammy.Đứng đầu bảng danh sách ấy là nhóm Beatles được tấn phong năm 1965).
 
“Khi một nghệ sĩ mới được phong là Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất có nghĩa là ngườiấy không cần nghĩ đến chuyện sự nghiệp ca hát làm gì mà hãy lo kinh doanh âmnhạc của mình” (Nerve), điều này đang ám chỉ tới những thế hệ nghệ sĩ mới củaGrammy.

Năm nay hạng mục nghệ sĩ mới gồm Justin Bieber, Drake, Florence & The Machine,Mumford & Sons và Esperanza Spalding. Trong số này đang nổi nhất là JustinBieber, một hiện tượng của 2010, người làm các teen năm châu quay cuồng.
 
Nhưng nổi nhất chưa chắc là tài năng nhất. Justin có Youtube làm bệ phóng và cậuchàng này đang tỏ rõ mình là một nghệ sĩ trình diễn hơn là một ca sĩ đa năng.Chọn Justin có nghĩa các vị hàn lâm đang biến Grammy thành một cỗ máy lăng-xê vĩđại.

Nhiều người mong điều đó sẽ không xảy ra.

Theo TT&VH Cuối tuần