Trận động đất sáng qua khiếnTP HCM "rùng mình" lần nữa dấy lên những dấu hỏi đầy lo lắng về khả năng chịuđựng của Hà Nội vì nơi đây từng oằn mình chịu trận động đất 6,5 độrichter, không thua kém là mấy so với cường độ của trận động đất hủy diệt Haiti(7 độ richter).
Tiến sỹ Lê Huy Minh, Giám đốcTrung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, Viện Vật lý địa cầu, cho biếttrận động đất sáng nay khiến TP HCM "rùng mình" chỉ là một diễn biến địa chấtbình thường, xảy ra trong hệ thống đứt gãy Bình Thuận - Vũng Tàu, và sẽ khôngảnh hưởng tới Hà Nội.
Động đất cấp 8 có thể xảy ra
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sự kiện trên lại lần nữa dấy lên những dấu hỏiđầy lo lắng về khả năng chịu đựng của Hà Nội. "Thủ đô Hà Nội nằm trong vùngcó khả năng xảy ra động đất cấp 7, cấp 8. Trong lịch sử, những trận động đất ởcấp độ trên đã xảy ra ở Hà Nội vào các năm 1277, 1278 và 1285, gây chấn động rấtmạnh làm đất nứt, núi lở, nhiều công trình hư hại", tiến sĩ Lê Huy Minh chobiết.
Theo ghi nhận, cấp động đất lớn nhất ở Hà Nội là cấp 8, tương đương 6,5 độrichter. Mặc dù chỉ được coi là động đất ở mức trung bình theo tiêu chuẩn củathế giới, nhưng con số này không thua kém là mấy so với cường độ của trận độngđất hủy diệt Haiti (7 độ richter) và điều này khiến nhiều người giật mình.
 |
| Nhà cao tầng là những công trình chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi động đất. Ảnh: thegioicanho.com |
Thủ đô Hà Nội sẽ ra sao nếu mộttrận động đất mạnh cấp 8 bùng phát với tâm chấn nằm trong khu vực nội thành củathành phố (điều hoàn toàn có thể xảy ra trên lý thuyết)?
“Đưa ra một kịch bản chính xác về hậu quả động đất ở Hà Nội là rất khó. Chỉcó điều chắc chắn rằng, mức độ tàn phá của một trận động đất như vậy sẽ là khôngnhỏ. Theo nguyên lý tính toán, không có công trình nào là không thể hư hỏng vìđộng đất. Mục đích của việc tính toán là làm sao cho hư hại công trình ở mứcthấp nhất, thiệt hại con người ở mức tối thiểu”, GS Trần Chủng nhận định vàcho biết thêm, điểm đen về an toàn động đất ở Hà Nội vào thời điểm hiện tạichính là những khu nhà tập thể đã hư hỏng và xuống cấp. Trên toàn địa bàn thànhphố vẫn tồn tại hàng chục tòa nhà được xếp vào danh sách “chung cư nguy hiểm”.Dưới tác động của những chấn động mạnh, sự sụp đổ của các công trình này khôngphải là điều khó tưởng tượng.
“Có người nói rằng những công trình cũ đó đã tồn tại cả chục năm rồi, có saođâu?. Thái độ chủ quan đó là không thể chấp nhận được. Dù xác suất xảy ra độngđất là rất thấp nhưng chúng ta phải tôn trọng quy luật khách quan của thiênnhiên để không bị bị giật mình mỗi khi xảy ra một sự kiện kinh hoàng như trongnhiều năm vừa qua”, GS Trần Chủng chia sẻ.
Lo cho khu tập thể Kim Liên, Thành Công, Giảng Võ...
Đề cập tới khả năng chống chịu động đất (kháng chấn) của công trình xây dựng ởHà Nội, GS TS Trần Chủng, Trưởng ban chất lượng của Tổng hội Xây dựng Việt Nam,cho biết: “Trước đây, các công trình xây dựng phải tuân thủ theo tiêu chuẩn vềtính toán kháng chấn của Liên Xô. Từ năm 2006, Việt Nam đã có tiêu chuẩn mới làtiêu chuẩn TCVN 375:2006 về thiết kế công trình chịu động đất”.
Theo GS Chủng, nhà cao tầng làđối tượng nhạy cảm nhất với động đất do tỉ lệ chênh lệch lớn giữa chiều cao vàchiều rộng, dẫn đến dao động mạnh. Bên cạnh đó, kết cấu của các công trình nàyrất phức tạp, nên ngoài việc tính toán kháng chấn trên lý thuyết, còn phải thửnghiệm ở phòng thí nghiệm động đất, nghiên cứu phản ứng để chọn giải pháp kếtcấu hợp lý.
"Dựa trên bản độ phân vùng động đất năm 1996 của Viện Vật lý địa cầu, tất cả nhàcao tầng ở Hà Nội đều được thiết kế để chống chịu mức động đất cao nhất là cấp 7hoặc cấp 8", GS Trần Chủng cho biết.
Bên cạnh nhà cao tầng, các công trình công cộng, công trình có ý nghĩa quantrọng về kinh tế, chính trị như bệnh viện, trạm điện, đài truyền hình cũng đượcyêu cầu tính toán kháng chấn kỹ lưỡng để bảo đảm các chấn động chỉ ảnh hưởng ởmức tối thiểu đến sự vận hành của các công trình này.
Với những công trình nhà ở do người dân xây dựng với chiều cao từ 4 tầng trởxuống, Bộ Xây dựng không bắt buộc phải tính toán kháng chấn do những công trìnhnày có độ cứng theo phương đứng nhỏ, dao động yếu khi xảy ra động đất.
Theo đánh giá của GS Trần Chủng, yêu cầu tính toán kháng chấn đối với nhà caotầng và công trình công cộng đã được quan tâm và thực hiện đầy đủ trong nhữngnăm gần đây, độ bền của những công trình mới xây dựng ở Hà Nội là có thể tintưởng.
Mặc dù trận động đất tại Chile có cường độ lớn hơn nhiều so với trận động đất ởHaiti (8,8 độ richter so với 7 độ richter) nhưng mức độ thiệt hại nhân mạng lạithấp hơn một cách đáng kể (khoảng 300 người so với 250.000 người). Sự khác biệtvề chất lượng của các công trình xây dựng tại hai quốc gia này là một lời giảiđáp quan trọng cho hiện tượng trên.
“Vướng mắc lớn nhất đối với ngành xây dựng Hà Nội hiện nay là những khu nhàtập thể 4, 5 tầng như ở Kim Liên, Thành Công, Giảng Võ..., được xây dựng từtrước năm 1990, nay đã xuống cấp nghiêm trọng”, GS Trần Chủng nói. Những khunhà này phần lớn là nhà lắp ghép tấm lớn, không được thiết kế kháng chấn do lànhà thấp tầng. Bên cạnh sự “quá đát” theo thời gian, sự cơi nới của các hộ dânkhiến cho các khu nhà tập thể trở nên mất cân đối, rất bất lợi khi xảy ra độngđất.
Theo Hồng Quân
Đất Việt
