Nếu thực hiện không tốt, HàNội có thể phải đối mặt với một đại quy hoạch treo lớn nhất từ trước đến nay.
Đó là quan ngại của PGS. TrầnTrọng Hanh, nguyên Hiệu trưởng Đại học Kiến trúc Hà Nội, xung quanh đồ án quyhoạch Thủ đô đang được Bộ Xây dựng và thành phố Hà Nội hoàn tất trình Thủ tướngphê duyệt.
Trao đổi với báo chí, ông Hanh nói:
- Thực tế thì liên danh tư vấn quốc tế PPJ đã có nhiều cố gắng trong việc thựchiện các ý kiến kết luận của Thủ tướng, ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chứcvà chuyên gia. Những tiếp thu, điều chỉnh và thay đổi trong báo cáo lần 3 của tưvấn và các cơ quan quản lý cần được đánh giá cao. Tuy nhiên, vẫn còn những nộidung bất cập cần được bàn luận thêm.
Về quy mô đô thị, tư vấn đã dự báo quy mô dân số Thủ đô đến năm 2030 là gần 10triệu dân, trong đó có 6,4 triệu dân đô thị; đến năm 2050 là 15 triệu dân, trongđó có 12 triệu dân đô thị và dân số của đô thị trung tâm 4,8 triệu.
Với dự báo này, nguy cơ có thể xảy ra cho Hà Nội là sớm trở thành một “siêuthành phố” không bền vững, khó đạt được các tiêu chí xanh, văn hiến, văn minh,hiện đại.
Hiện có ý kiến lo ngại rằng, sự “can thiệp” của doanh nghiệp vào quy hoạchThủ đô là không nhỏ. Ông nghĩ sao về nhận xét này?
Đúng là có nhiều quy hoạch hiện nay không hợp lý. Có quy hoạch được duyệt banđầu có các chỉ tiêu cộng đồng, môi trường xung quanh, nhưng khi thực hiện lại vìmục đích lợi nhuận của doanh nghiệp. Quy hoạch đầu tiên là phải phục vụ cho môitrường, cho cộng đồng. Do đó, nếu vấn đề xuất phát từ nhân dân, từ chính quyềnthì sẽ tốt hơn nhiều.
Sự can thiệp của doanh nghiệp vào các quy hoạch có thể thấy rõ nhất qua vụ việclàm con đường 19/12. Quy hoạch ban đầu là một con đường thông thoáng, nhưng vàotay doanh nghiệp, họ đề xuất xây dựng một trung tâm ở đó. Rất may, nhờ sự đấutranh mạnh mẽ của các nhà khoa học và nhân dân nên kế hoạch này đã phải dừng lại.Ngoài ra, vụ việc xây dựng khách sạn trong công viên Thống Nhất cũng là một minhchứng.
| |
| Quy hoạch chung Thủ đô hiện vẫn đang gây nhiều tranh cãi |
Trong quy hoạch Thủ đô, hiện vẫn có khá nhiềuý kiến trái chiều về địa điểm đặt trung tâm hànhchính quốc gia. Cá nhân ông thì sao?
Ngay cả đề xuất mới nhất, tôi cho rằng phía tưvấn vẫn chưa làm rõ được cơ sở khoa học và sựcần thiết của việc xây dựng trung tâm hành chínhquốc gia tập trung, tách biệt với đô thị trungtâm có quy mô 200 ha.
Trước mắt, việc bố trí trung tâm này tại Mỹ Đìnhvà lâu dài tại Hòa Lạc cần được xem xét thêmtính hợp lý của vị trí và khả năng quỹ đất.
Trong Chiếu dời đô năm 1010 từ Hoa Lư về thànhĐại La, vua Lý Công Uẩn đã chỉ rõ mục đích dờiđô là “đóng ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn,tính thế lâu dài cho con cháu đời sau”.
Từ đó, cho thấy trung tâm hành chính quốc giathích hợp nhất vẫn là bố trí ở đô thị trung tâm,có thể gần khu vực Hồ Tây, là nơi linh thiêngcủa Thủ đô và đất nước.
Còn trục Thăng Long - một hạng mục giữ vị tríquan trọng trong cả về tâm linh và kinh tế xãhội của Thủ đô thì sao?
Tôi cũng thấy rất đáng phải bàn, nếu là trục tâmlinh - văn hóa thì tại sao không nối Hà Nộitrung tâm với các cố đô Văn Lang, Hoa Lư, Cổ Loahoặc các kinh đô cổ ở phía Tây Hà Nội như CựcLạc, Sài Sơn, Trấn Sơn Đồng, Phong Châu..., màlại nối với Ba Vì?
Còn nếu là trục giao thông thì vừa không cầnthiết, vừa tốn kém. Ngay cả một lãnh đạo thànhphố cũng đã thừa nhận “nếu để giải quyết vấn đềgiao thông thì cần tính tới lâu dài, vì trụcThăng Long so với đường 32 hay đường Láng - HòaLạc có những đoạn chỉ cách nhau chưa đầy 3 km,trong khi để xây dựng trục này phải tốn đến10.000 tỷ đồng”.
Thêm vào đó, trục Thăng Long nếu được xây dựngsẽ hợp với đường vành đai 4 tạo thành một “cungtên”, "bắn" vào khu Hòa Lạc, nơi tư vấn dự kiếnbố trí trung tâm hành chính quốc gia.
Theo thuật phong thủy, những đại lộ thẳng, nhữngxa lộ sẽ thúc đẩy luồng khí quá nhanh chóng dẫnđến nguy hiểm. Điều này được biết như là luồngkhí dạng mũi tên, hoặc luồng khí tiêu diệt. Đâylại là điều cấm kỵ trong phong thủy.
Vậy ông nghĩ sao về tính khả thi của quyhoạch chung này?
Với dự tính từ nay đến năm 2020, Hà Nội cần34.000 ha đất sạch để phát triển và 160 tỷ USDđể đầu tư cho hàng trăm dự án, hạng mục côngtrình để xây dựng một thành phố có qui mô lớngấp 3 - 4 lần hiện tại thì đúng là một nhiệm vụnặng nề và khó thực hiện.
Đối với các quận trung tâm của thành phố, saukhi quy hoạch chung đã được Thủ tướng duyệt năm1998, Bộ Xây dựng và thành phố đã quyết tâm giảmquy mô dân số xuống khoảng 0,8 triệu người tạikhu vực này.
Nhưng sau 12 năm thực hiện quy hoạch, mục tiêuđó chẳng những không thực hiện được mà khu vựctrung tâm thành phố còn bị chất tải thêm mộtcách nghiêm trọng.
Một “đại thủ đô” có quy mô khổng lồ, với mộtlượng vốn đầu tư rất lớn, với nhiều hạng mụccông trình vĩ đại của thế kỷ luôn là kỳ vọng,ước muốn của nhiều nước, nhiều người.
Nhưng hãy tìm “cái lớn về chất” cho Thủ đô lịchsử 1.000 năm tuổi ở những khía cạnh khác, nếukhông, tự chúng ta sẽ mâu thuẫn với chính mình.
Đó cũng là lý do vì sao tôi quan ngại quy hoạchchung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầmnhìn đến năm 2050, đang báo trước một "đại quyhoạch treo", nếu chúng ta không cân nhắc mộtcách kỹ lưỡng.
Theo Từ Nguyên
