Viên "độc" là thuốc gì?
Tôi tiếp tục theo H. đi tìmnguồn cung cấp thuốc. Nơi đầu tiên đến là một cửa hàng vật tư nông nghiệpđược che bằng tôn khá tạm bợ ở P.Thạnh Xuân, Q.12, TP.HCM. Ở đây thuốc cácloại bày la liệt trên kệ gỗ, người mua cứ việc lựa chọn thoải mái. Chọn chomình 4 loại thuốc ngoài bao bì ghi công dụng rất kêu: mềm cọng, trắng cọng,mập cọng, đẹp lá... xong, H. nói với chủ đại lý: "Cho viên độc". "Hôm naychỉ còn độc nhì thôi, độc nhất hút hàng quá nên hết từ hôm qua rồi" - chủđại lý trả lời. Sau cái gật đầu của H., chủ đại lý đưa cho H. hai viên đượcbọc trong gói giấy giống như viên thuốc giảm đau. "Dân làm rau ghiền loạinày lắm, nếu rau đắt thì chỉ 10 ngày là có một lứa rau thu hoạch, nhưng phảibiết cách kích bề ngang ngay từ gốc, nếu không biết cách chăm, rau tăngtrưởng rất nhanh nhưng gầy rất khó bán" - H. khoe.
 |
| Phun thuốc vào rau muống - ảnh: Hoài Nam |
Về đến ruộng, H. bỏ vào thùngmột gói có chữ: mềm cọng, mập cọng, trắng cọng, và đẹp lá rồi bỏ thêm ½ viên"độc" vào thùng rồi chế nước. Lấy ca khuấy cho tan thuốc, cứ thế H. múc nướctrong thùng tưới đều lên ruộng rau.
Theo H., trên thị trường hiệnnay có hai loại viên "độc". "Độc" nhất giá 23 ngàn đồng/viên, viên "độc" nhì17 ngàn đồng/viên. Dân làm rau sử dụng viên "độc" cùng với thuốc "mo" nhiềunhất là vào mùa mưa và mùa lạnh, bởi mùa mưa rau khó lên và thường là rauxấu. Nếu dùng thuốc, rau sẽ khỏe "chịu thiên tai" hơn rau bình thường. Ngoàira, việc sử dụng viên "độc" này còn phụ thuộc vào thị trường rau đắt hay rẻ.Nếu rẻ họ không phun để kìm rau lại, bởi nếu đã phun, sau 3 ngày mà khôngthu hoạch kịp thì phần ngọn sẽ cuốn lại (còn gọi là von) rau sẽ không bánđược. Ngược lại, nếu rau đắt người trồng rau sẽ tăng cường phun mỗi ngày 1lần để rau "tăng tốc", thậm chí rau bào sẽ được phun ngày 2 lần.
Đáng lưu ý, người dân sử dụngmột loại thuốc để "đánh" lá vàng. Theo họ, khi phun loại thuốc này vào rautrước khi thu hoạch 2 ngày, thì khi thu hoạch toàn bộ lá vàng sẽ tự độngrụng hết. Tận mắt chứng kiến, ghi hình loại thuốc mà người dân sử dụng để"đánh" lá vàng là thuốc dạng chai, không nhãn mác. Hỏi tên thuốc thì họkhông biết và chỉ "cứ ra đại lý hỏi mua thuốc đánh lá vàng là họ bán". Theolời, tôi ra đại lý hỏi mua "thuốc đánh lá vàng", thì được bán cho một chaithuốc trị nấm, và hướng dẫn "khi sử dụng cho rau, phải cách ly 14 ngày trướckhi thu hoạch" (!)
 |
 |
 |
 |
| Các công đoạn “đánh” thuốc trước ngày thu hoạch - ảnh: Hoài Nam |
Tìm hiểu xem viên "độc" làthuốc gì, hôm sau tôi đến đại lý mà H. mua viên "độc". Chủ đại lý tay đưathuốc, tay lấy tiền rất niềm nở. Viên độc đó có tên ProGibb T98, xuất xứ từMỹ, có ghi thành phần hoạt chất là Gibberellic acid 1g 96%, ngoài ra khôngthấy ghi hướng dẫn sử dụng, không có tên công ty nào nhập vào VN.
Dùng thuốc vô tội vạ
Làng rau ở Bình Mỹ (xã Bình Mỹ,H. Củ Chi, TP.HCM) có khoảng 500 hộ. Mỗi hộ làm rau có từ 5 đến 15 công ruộng.Người làm rau đa phần đều từ một số tỉnh ở miền Bắc vào thuê ruộng của dân địaphương trồng rau muống. Tìm hiểu nơi tiêu thụ, thì được biết, làng rau Bình Mỹđược xem là nguồn cung cấp chủ lực rau muống ra thị trường. Tại chợ sỉ rau muốngở ấp 7 vào 19 đến 24 giờ hằng đêm, hàng trăm xe ba gác rau, xe Honda đầy ngútrau muống chạy ầm ầm vào chợ, xuống hàng rồi lại chất lên xe ô tô biển số thànhphố và các tỉnh lân cận (xa nhất là xe mang biển số tỉnh Cần Thơ đến lấy sỉ),mỗi xe tải chở được khoảng 7 tấn rau muống/lần, cứ hết xe này đi, xe khác đếnlượt vào xếp rau. Từ các lái buôn cho biết, mỗi đêm chợ ấp 7 cung cấp ra thịtrường tiêu thụ hàng trăm tấn rau muống.
Khi đến đồng rau ở ấp 6, tôi thấycảnh người phun thuốc, phụt thuốc rất đông. Những loại thuốc dưỡng cây, nở cọng,trắng cọng, tốt lá... người dân sử dụng không theo quy định nào. Nhìn những góithuốc mà người dân sử dụng, gói nào trên bao bì cũng đều in đậm và rất bắt mắtnhững từ: siêu vượt, tốt lá, trắng cọng, mềm cọng... Người trồng rau ở đây sửdụng thuốc tùy theo ý thích, không theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Có nghĩathích loại thuốc nào thì mua về pha với nước rồi phun lên rau, họ chỉ quan tâmlàm sao cho rau đẹp, tốt và nhanh thu hoạch!
Trong quá trình thâm nhập làngrau, đi đến đâu PV cũng nghe người dân bàn tán có một loại thuốc mà họ thườnggọi là "mo" được dân làm rau rất ghiền từ nhiều năm nay. Theo lời họ nói thìcông dụng khác hẳn với các thuốc khác, thuốc "mo" kéo dài cọng hơn bình thường.Nếu "đánh" thuốc "mo" trước khi thu hoạch 2 đến 3 ngày thì cọng rau dài, trắngvà rất mởn, đặc biệt khi vận chuyển lá rau không bị dập bởi thuốc mo làm lá raudẻo, tăng trưởng lại rất đều.
Để chứng minh công dụng vượt bậccủa loại thuốc này, S. có thâm niên trồng rau muống ở ấp 6, xã Bình Mỹ kéo tôira nơi chứa thuốc "mo" cách chòi khoảng 30m. "Vì đây là thuốc cấm nên tụi emkhông dám để ở chòi vì sợ bị bắt" - S. thật thà kể. Vạch mấy bao tải lộ ra mộtthùng gỗ nhỏ, thò tay lấy ra một chai (gần giống chai bia Sài Gòn loại nhỏ),xách theo "bộ đồ nghề" ra ruộng rau. S. đổ vào thùng vài chục CC, rồi cho thêmvào đó nửa gói muối, múc nước khuấy đều, sau đó xịt đều lên mảnh ruộng rau màngày hôm sau đến lịch thu hoạch.
Sáng hôm sau tôi đến mảnh ruộnghôm trước cùng S. xịt thuốc "mo". Quả nhiên so sánh giữa hai mảnh ruộng liền kề,phần ruộng được xịt thuốc "mo", rau trắng ngần, non mởn rất bắt mắt; khác biệtrất xa so với rau ở mảnh ruộng không được xịt thuốc "mo". Bán tín bán nghi, vàdo phần chai có toàn chữ Trung Quốc, không tên công ty sản xuất và nhà phân phốinên tôi mang vỏ chai đi dịch ra tiếng Việt. Khi dịch ra mới biết thuốc "mo" cótên gọi là "Bá vương diệt côn trùng", nơi sản xuất là một công ty TNHH ở tỉnhQuảng Tây, Trung Quốc. Loại thuốc này là chất diệt côn trùng cực mạnh, và còn cótác dụng đuổi chuột rất hiệu quả. Nhà sản xuất chỉ cho phép sử dụng loại thuốcnày ở cây bông để trị rầy bông và sâu bông. Hướng dẫn cũng cho biết: tránh sửdụng ở những vùng nhạy cảm có ong mật, sinh vật thủy sinh và các loại câytrồng...
|
Theo Hoài Nam
Thanh Niên
