Liên tiếp các vụ thảm án do ngườitâm thần gây ra thời gian gần đây khiến nhiều gia đình có bệnh nhân tâm thầnhoang mang, lo lắng.
TS. Nguyễn Thanh Hồi, Giám đốc BV Tâm thần Banngày Mai Hương (Hà Nội) cho biết, nếu phát hiện và điều trị sớm, sẽ hạn chếđược nhiều thảm họa do bệnh nhân tâm thần gây ra.
Gánh nặng cho xã hội
Theo TS. Nguyễn Thanh Hồi, tâm thần bao gồm các cảm giác, tri giác, tư duy,trí nhớ, trí tuệ, tình cảm, ngôn ngữ, tưởng tượng, hành vi... phản ánh hoạtđộng của não. Khi phần này của một người mất cân bằng hay rối loạn thì ngườiđó mắc bệnh tâm thần. Hiện nay, cùng với tim mạch và ung thư, tâm thần làmột căn bệnh không lây nhiễm nhưng lại là gánh nặng cho xã hội.
Tâm thần có đến 300 loại nhưng bệnh tâm thần do di truyền chỉ chiếm 1% đó làtâm thần phân liệt, động kinh. Ngoài ra có dạng tâm thần do viêm não, bạinão, dân số già dẫn đến sức khỏe tâm thần kém; lớp trẻ thì do tâm lý, chươngtrình học không phù hợp, áp lực về thất nghiệp, thay đổi môi trường, cácchất gây nghiện. Các trò chơi gây nghiện như games cũng góp phần không nhỏlàm gia tăng bệnh nhân tâm thần.
 |
| Điều trị sớm sẽ góp phần giảm các tai họa do người bệnh tâm thần gây ra |
TS. Nguyễn Thanh Hồi cho biết, trong các dạng tâm thần thì tâm thần phânliệt (dân gian gọi bệnh điên) là nặng nề nhất. Người bệnh bị rối loạn toàndiện các chức năng tâm thần, không còn khả năng phân biệt đúng sai. Họthường bị hoang tưởng, ảo giác chi phối, coi người thân là kẻ thù, ma quỷ,cần phải trừ khử.
Bệnh trầm cảm cũng khiến người bệnh có ý nghĩhoặc hoang tưởng đen tối dẫn đến hành vi tự sát. Nhiều người trước khi tựsát còn giết cả vợ con, cha mẹ để họ cùng chết và không phải chịu đau khổtrên đời. Còn bệnh động kinh, người bệnh thường có xung đột, tấn công, đánhgiết người thân và những người xung quanh nhưng sau đó lại tỏ ra ân hận. Đặcbiệt, người động kinh thường hay để ý vụn vặt, chấp nhặt, thù dai.
Nghiện ma túy, rượu cũng là một dạng ảnh hưởng đến tâm thần, họ có thể làmbất cứ việc gì để có thể thỏa mãn cơn nghiện.
Khi nào cần đề phòng?
Theo TS. Nguyễn Thanh Hồi, việc điều trị đối với bệnh nhân tâm thần rất quantrọng và cần phải duy trì lâu dài theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Họcần được thăm khám định kỳ, xác định “chung sống” lâu dài với bệnh. Có nhữngbệnh nhân phải điều trị, uống thuốc 10 -20 năm, vì chỉ có thuốc an thần kinhphù hợp mới có thể làm thuyên giảm các triệu chứng bệnh tâm thần.
Hiện nay, thuốc tâm thần đã tốt hơn rất nhiều sovới trước, ít tác dụng phụ hơn nhưng cần phải uống đều đặn. Không nên tự ýngưng thuốc vì bệnh nhân sẽ bị tái phát, có hành vi gây hại cho bản thân vàngười xung quanh.
Môi trường gia đình là điều kiện quan trọng để bệnh nhân tâm thần có thể hồiphục, sống thoải mái, yên tâm điều trị. Mọi người trong gia đình cần phảithông cảm, tin tưởng, tránh làm người bệnh căng thẳng, lo nghĩ. Người nhàkhông nên cãi nhau với bệnh nhân tâm thần nhưng cũng không phải vì vậy màquá nuông chiều họ. Có những việc làm nhẹ nhàng mà bệnh nhân có thể đảmnhiệm được thì cần cho họ tham gia để khích lệ họ.
Tuy nhiên, khi người bệnh có những dấu hiệu như mất ngủ, nói năng không kiểmsoát hay có những hành động bất thường, gia đình cần đề phòng, cảnh giác caođộ. Nếu bệnh nhân có cầm hung khí thì khéo léo tước bỏ, khống chế và đưa họđến các bệnh viện tâm thần, tốt nhất là nhờ công an can thiệp.
Theo TS. Nguyễn Thanh Hồi, sở dĩ có nhiều vụ án mà thủ phạm là người tâmthần là vì đa số bệnh nhân thường phát hiện muộn. Một người có dấu hiệu mấtngủ, ném vỡ vài cái phích hay nói năng không kiểm soát một vài ngày đã phảitới bệnh viện, nhưng đa số bệnh nhân tâm thần ở nước ta thường phải gây hậuquả như đánh người, gây thương tích cho chính mình thì mới được đưa tới bệnhviện.
“Việc chung sống với những bệnh nhân tâm thần để giúp đỡ họ hòa nhập tốt làmột việc làm cực khó đối với gia đình và xã hội. Vì chúng ta vẫn có địnhkiến rất lớn với bệnh nhân tâm thần. Mặc dù người bệnh đã có chế độ phụ cấpnhưng nhìn chung vẫn còn rất thấp - chỉ được cấp phát 1.500 đồng tiềnthuốc/ngày”, TS. Nguyễn Thanh Hồi cho biết thêm.
Theo Hoài Nam
GĐXH
GĐXH
