Từ đầu tháng 4 và đặc biệt là2 ngày qua,. Ngân hàng Nhà nướcđã tăng cường mua vào và theo nhận định, trong ngắn hạn, tỷ giá tiếp tục xuhướng ổn định. Tuy nhiên, trong dài hạn vẫn còn những mối lo.
Ngày 28/4, trong khi giá USD mua/báncủa Vietcombank là 18.930 đồng/USD - 19.000 đồng/USD thì ở thị trường tự do lầnlượt là 18.940 đồng/USD và 18.970 đồng/USD.
Tiền đồng đang lên ngôi
Bà Phan Thị Chinh, Phó tổng giám đốc BIDV nhận xét: “Đã lâu rồi, giá ngoại tệtrong và ngoài hệ thống ngân hàng gần tiệm cận với nhau, thậm chí giá bán ở thịtrường tự do còn thấp hơn. Và đó là hệ quả tất yếu của chính sách quản lý từNgân hàng Nhà nước cũng như Bộ Công Thương”.
Theo bà Chinh, cơ cấu ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng thương mại gồm có nguồnhuy động và nguồn mua, hay còn gọi là nguồn ngoại tệ kinh doanh. Có những thờiđiểm của năm ngoái, trong khi nguồn huy động ngoại tệ trong ngân hàng thương mạidư thừa hàng tỷ USD thì nguồn ngoại tệ kinh doanh lại khan hiếm, dẫn tới hiệntượng “bình ngưng ngoại tệ”.
Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước đã kịp có biện pháp xử lý (ban hành Thông tư 25)và hiện tượng “bình ngưng” phần nào được giải tỏa. Điều này dẫn đến, nguồn ngoạitệ kinh doanh tại các ngân hàng dư dả hơn, và một hiệu ứng đi theo là các lựclượng sở hữu ngoại tệ trên thị trường đã bớt găm giữ, khiến cho tỷ giá giữa thịtrường tự do và thị trường chính thống (tỷ giá công bố của Ngân hàng Nhà nước vàtỷ giá mua/bán của các ngân hàng thương mại) xích lại gần nhau hơn.
Các chính sách quản lý ngoại hối và chính sách quản lý nhập khẩu của Bộ CôngThương đã phát huy tác dụng, trong khi xuất khẩu tăng trở lại, dẫn đến kỳ vọngtăng tỷ giá đã giảm rất mạnh.Một lý do nữa, khi lãi suất VND và USD đang giữ ởmức chênh lệch khá xa nhau, ước 7% - 8% (lãi suất vay VND khoảng 14%, trong khilãi suất USD chỉ 6% - 7%), đã thay đổi hành vi của một bộ phận lớn người dân vàdoanh nghiệp từ chỗ giữ USD chuyển sang nắm giữ VND.
| |
| Có thể thấy rằng, Ngân hàng Nhà nước khá hài lòng với tỷ giá hiện tại và đang tích cực mua vào nhưng theo một nhà phân tích thì đó mới chỉ là sự yên tâm trong ngắn hạn (Ảnh: Reuters) |
Còn theo nhận xét của một nhà phân tích thì thựctế mong muốn này đến sớm hơn so với tính toáncòn do một nguyên nhân khi lãi suất VND cao hơnlãi suất USD, trong khi nhiều doanh nghiệp trongdiện điều chỉnh của điều 4 Thông tư 25 được phépvay ngoại tệ, họ đã vay và bán lại số ngoại tệđó cho ngân hàng, lấy VND gửi vào ngân hànghưởng lãi suất cao hơn.
Những “carry trade nội”này đã được hưởng lợi một cách hợp pháp nhưngcũng giúp ngân hàng chuyển hóa được nguồn ngoạitệ huy động - cho vay sang nguồn ngoại tệ kinhdoanh, dẫn đến trạng thái ngoại tệ ngân hàng trởnên tốt hơn.
Chưa thể “kê cao gối mà ngủ”
Có thể thấy rằng, Ngân hàng Nhà nước khá hàilòng với tỷ giá hiện tại và đang tích cực muavào nhưng theo một nhà phân tích thì đó mới chỉlà sự yên tâm trong ngắn hạn. Sở dĩ như vậy làxuất phát từ các yếu tố sau.
Thứ nhất, cân đối cán cân thanh toán tổng thể vàcung cầu thị trường hàng ngày đang diễn biếntheo mong đợi nên tỷ giá giảm nhưng đứng trêncân đối nguồn vốn của ngân hàng thì có vẻ diễnbiến trái chiều.
Thực tế từ đầu năm đến nay, huy động USD tại cácngân hàng bị giảm thấp, thậm chí bị âm và cảtrong tháng 4 này tình trạng trên vẫn chưa đượccải thiện. Trong khi đó, tổng dư nợ tín dụngngoại tệ tháng 3/2010 tăng 3,98% so với tháng2/2010 và tăng 14,7 so với 31/12/2009. Con sốnày đến giữa tháng 4/2010, vẫn tiếp tục tăng tới17%.
Nếu cứ đà này, thời gian tới, ngân hàng thươngmại sẽ thiếu ngoại tệ để cho vay, mặc dù điềunày không đáng lo vì dư nợ tín dụng ngoại tệ chủyếu là ngắn hạn. Nhưng như thế, thị trường sẽgây áp lực lên lãi suất ngoại tệ và mức khốngchế lãi suất tiền gửi ngoại tệ 1%/năm của Ngânhàng Nhà nước khó mà giữ được.
Thứ hai, theo chu kỳ hàng năm, vào cuối quý 2,đầu quý 3 trở đi, sức ép tỷ giá bao giờ cũng dộingược lên hệ thống ngân hàng, trong hoàn cảnhtrạng thái ngoại tệ huy động của ngân hàngthương mại không tốt thì đó cũng là một mối lomà Ngân hàng Nhà nước không thể không tính đếnngay từ bây giờ.
Thứ ba, theo ông Lê Đắc Cù, Trưởng ban Nghiệp vụHiệp hội Ngân hàng Việt Nam, tỷ giá ổn địnhtrong thời gian gần đây là hệ quả tất yếu từNghị quyết 18/CP của Chính phủ về ổn định kinhtế vĩ mô, giữ tăng trưởng ở mức hợp lý và đặtlạm phát trong tầm kiểm soát.
Không phải ngẫu nhiên, lãi suất trái phiếu chínhphủ thị trường thứ cấp đã giảm tới 60 điểm. Đangtừ mức 12%/năm, sau khi Nghị quyết 18 ra đời,lãi suất trái phiếu giảm nhanh xuống 11,7 -11,8%/năm và hiện nay giữ ở mức tương đương vớilãi suất trái phiếu thị trường sơ cấp như mấyđợt phát hành vừa qua của Bộ Tài chính: kỳ hạn 2năm: 11,3%/năm; 3 năm: 11,4%/năm; 5 năm: 11,5%/năm.
Theo Nguyễn Hoài
