Ngày 31-7-2010, BộChính trị đã có Kết luận về Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin).Dân Việt xin giới thiệu toàn văn.
Tại phiênhọp ngày 31/7/2010, sau khi nghe Ban cán sự đảng Chính phủ báo cáo về tình hìnhTập đoàn Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin), ý kiến của Văn phòng Trungương Đảng, Uỷ ban kiểm tra Trung ương, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Công anvà một số bộ, ngành Trung ương; Bộ Chính trị đã thảo luận và kết luận như sau:
 |
1. Từ khiđược thành lập vào năm 1996 đến nay, Tập đoàn Vinashin (trong đó từ năm 1996 đếnnăm 2006 là Tổng Công ty Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam) đã có bước phát triểnnhanh trên nhiều mặt: Bước đầu đã hình thành được cơ sở vật chất – kỹ thuật quantrọng, có trình độ công nghệ tiên tiến và khá đồng bộ của ngành công nghiệp đóngtàu, sửa chữa tàu biển; xây dựng được đội ngũ trên 70.000 cán bộ, công nhân kỹthuật, trong đó nhiều người có tay nghề khá, có khả năng đóng được nhiều lại tàuphục vụ cho nhu cầu đa dạng và ngày càng cao của nền kinh tế, quốc phòng, anninh và cho xuất khẩu, kể cả tàu trọng tải trên 100.000 DWT; xây dựng được mộtsố cơ sở công nghiệp phụ trợ, nâng cao một bước tỉ lệ nội địa hoá trong đóng vàsửa chữa tàu biển. Riêng trong thời kỳ từ năm 1996 – 2006, đạt tốc độ tăngtrưởng khá cao (bình quân 35% - 40%/năm), kinh doanh có lãi; tăng được vốn chủsở hữu và giá trị tài sản của doanh nghiệp.
Tuy nhiên,hiện nay, Vinashin đang gặp khó khăn rất lớn, bộc lộ nhiều yếu kém, sai phạmnghiêm trọng: (1) Đầu tư mở rộng quá nhanh, quy mô lớn, một số dự án trái vớiquy hoạch được phê duyệt, dàn trải trên nhiều lĩnh vực, địa bàn, có lĩnh vựckhông liên quan đến công nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển, trong đó nhiều lĩnhvực kém hiệu quả, có nhiều công ty, dự án thua lỗ nặng. (2) Tình hình tài chínhđứng trước bờ vực phá sản: Theo số liệu ban đầu, ước tính dư nợ hiện nay rấtlớn, lên tới khoảng 86.000 tỉ đồng; nợ đến hạn phải trả khoảng trên 14.000 tỉđồng; tỉ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu gấp gần 11 lần, khó có khả năng tựcân đối dòng tiền. (3) Sản xuất, kinh doanh hiện đang bị đình trệ; bị mất hoặcgiảm nhiều đơn đặt hàng; nhiều dự án đầu tư dở dang, không hiệu quả. (4) Tìnhhình nội bộ diễn biến phức tạp: Hơn 70.000 cán bộ, công nhân viên lo lắng doviệc làm và thu nhập giảm; hiện đã có khoảng 17.000 công nhân chuyển việc hoặcbỏ việc; 5.000 công nhân bị mất việc làm; nhiều công nhân của một số nhà máy, xínghiệp bị chậm trả lương trong nhiều tháng…
Mặc dù vẫntrong tầm kiểm soát và có thể khắc phục được, nhưng nếu không có các chính sách,biện pháp đúng đắn, kịp thời, tình hình của Vinashin có thể ảnh hưởng xấu đếncác tổ chức tín dụng, các đơn vị được nhận chuyển giao, ngân sách nhà nước, sựổn định vĩ mô của nền kinh tế, việc làm và thu nhập của cán bộ, công nhân Tậpđoàn và nhiều hộ gia đình nông dân nới có đất bị thu hồi; ảnh hưởng đến lòng tincủa nhân dân đối với chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển doanh nghiệpNhà nước và mô hình tập đoàn kinh tế nhà nước; tác động tiêu cực đến ổn địnhchính trị - xã hội của đất nước.
2. Những hạnchế, yếu kém nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan,song nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, trước hết thuộc về trách nhiệm trựctiếp của Hội đồng Quản trị và Ban Lãnh đạo Tập đoàn, trong đó có cá nhân Chủtịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn và trách nhiệm của một số cơ quan quản lý nhànước có liên quan ở Trung ương và địa phương; cụ thể và chủ yếu là:
Về nguyênnhân chủ quan:
- Trình độcán bộ lãnh đạo, quản lý của Công ty mẹ và các đơn vị thành viên của Vinashinchưa đáp ứng được yêu cầu quản trị một tập đoàn kinh tế lớn, đặc biệt là ngườiđứng đầu còn hạn chế về năng lực, có biểu hiện thiếu trách nhiệm, tuỳ tiện, cácnhân, báo cáo không trung thực, cố ý làm trái, vi phạm pháp luật trong việc chấphành các quy định của Nhà nước, quyết định của Thủ tướng Chính phủ khi chỉ đạocác hoạt động đầu tư, dự án, vốn cho sản xuất kinh doanh, sử dụng vốn và bố trícán bộ.
Lãnh đạo Tậpđoàn, trước hết là Hội đồng Quản trị và người đứng đầu với chức năng đại diệntrực tiếp chủ sở hữu đã có nhiều khuyết điểm, sai lầm trong tổ chức, quản lý,điều hành, nhất là trong việc xác định lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, tổ chứcquản lý các công ty con, công ty liên kết, tiến hành các hoạt động đầu tư xâydựng, quản lý vốn, tài chính, vay và trả nợ; trong một thời gian ngắn đã mở rộngquá nhanh quy mô tập đoàn, nhất là mở ra rất nhiều công ty con, công ty liênkết; mở sang một số lĩnh vực không phải là những chuyên ngành phục vụ cho nhiệmvụ chính của mình. Tập đoàn đã chậm xây dựng Điều lệ hoạt động và các quy địnhquản lý tài chính khác, như: quy chế quản lý tài chính, quy chế quản lý đầu tưxây dựng, các định mức kinh tế kỹ thuật…
- Một số cơquan tham mưu liên quan thuộc Chính phủ, một số địa phương và một số cơ quanchức năng kiểm tra, giám sát ở Trung ương có thiếu sót, khuyết điểm trong việcthực hiện chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nướcđối với Tập đoàn; chưa sát sao giám sát, kiểm tra chặt chẽ và đánh giá đúng, kịpthời vê công tác tổ chức, cán bộ và tính hình hoạt động sản xuất kinh doanh,thục hiện đúng định hướng chiến lược phát triển của Tập đoàn theo tinh thần Nghịquyết Trung ương 3 (khóa IX) và Kết luận số 45-KL/TW, ngày 10/4/2009 của BộChính trị về việc thí điểm mô hình tập đoàn kinh tế; đến nay vẫn chưa phê duyệtđược Điều lệ tổ chức, hoạt động và Quy chế quản lý tài chính của Công ty mẹ -Tập đoàn Vinashin; từ năm 2006 – 2009 tuy đã qua 11 lần kiểm toán, kiểm tra,thanh tra nhưng vẫn không phát hiện được đầy đủ, kết luận đúng tình hình vànhững yếu kém, khuyết điểm nghiêm trọng của Tập đoàn, chưa đưa ra được nhữngbiện pháp chấn chỉnh, ngăn chặn, xử lý kịp thời, có hiệu quả, mặc dù những biểuhiện về những khó khăn, khuyết điểm của Vinashin đã được cơ quan thông tin đạichúng và dư luận phản ánh, báo cáo từ sớm nhiều lần.
Về nguyênnhân khách quan:
- Mô hìnhtập đoàn còn đang trong giai đoạn thí điểm, chưa có sơ kết, tổng kết, đánh giáhiệu quả; thể chế, cơ chế còn thiếu hoặc chưa đồng bộ.
- Khủnghoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới gần đây đã ảnh hưởng nặng nề đếnphát triển nghành công nghiệp đóng tàu, vận tải biển, trong đó có Vinashin.
3 – Để khắcphục có hiệu quả những khuyết điểm, sai phạm trên đây, Bộ Chính trị giao:
3.1 - BanCán sự Đảng Chính phủ chủ trì chỉ đạo:
Phát huynhững kết quả đã đạt được của Vinhashin trong nhiều năm qua; tiếp tục khẳng địnhcông nghiệp hóa cơ khí chế tạo là trọng điểm trong chiến lược công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước; ngành công nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển là ngành mũinhọn để phát triển kinh tế hàng hải và thực hiện Chiến lược biển Việt Nam đếnnăm 2020 và những năm tiếp theo.
Khẩn trươngcơ cấu lại Tập đoàn Vinashin theo đúng tinh thần Nghị quyết Trung ương 3 (khóaIX) và kết luận số 45 – KL/TW, ngày 10/4/ 2009 của Bộ Chính trị về việc thí điểmmô hình tập đoàn kinh tế; chỉ tập trung vào 3 lĩnh vực chính là: Công nghiệpđóng và sửa chữa tàu biển với quy mô phù hợp; công nghiệp phụ trợ phục vụ choviệc đóng và sửa chữa tàu biển; đào tạo, nâng cao tay nghề cho đội ngũ cán bộ,công nhân công nghiệp tàu biển. Sớm ổn định tổ chức sản xuất, kinh doanh; từngbước củng cố uy tín thương hiệu Tập đoàn Vinashin; cương quyết không để vỡ nợ,sụp đổ, gây tác động xấu đến sự phát triển của nghành công nghiệp đóng tàu, mứcđộ tín nhiệm vay, trả nợ quốc tế và môi trường đầu tư của đất nước.
- Khẩntrương đánh giá lại chính xác, khách quan, trung thực tình hình hoạt động củaCông ty mẹ Tập đoàn, các công ty con, công ty liên kết, các dự án đầu tư của Tậpđoàn để có phương án sắp xếp, xử lý cụ thể, phù hợp, theo hướng: Chỉ giữ lại Tậpđoàn Vinashin 3 lĩnh vực nói trên; bán, chuyển nhượng, chuyển giao, cổ phần hoácác lĩnh vực còn lại cho các tổ chức kinh tế và cá nhân khác có nhu cầu phù hợpvới pháp luật hiện hành, sớm thu hồi vốn để tập trung cho nhiệm vụ xây dựngnhành công nghiệp đóng tàu biển và trả nợ.
Trong xử lýnợ và tăng vốn điều lệ của Tập đoàn, nhất là những khoản liên quan đến nghânsách nhà nước, Chính phủ cần có phương án khả thi, phù hợp với quy định của phápluật Việt Nam và thông lệ quốc tế. Trong quá trình giải quyết phải đảm bảo hàihoà quan hệ lợi ích các bên, không gây khó khăn, đổ vỡ cho các tập đoàn, tổngcông ty khác cũng như các tổ chức tín dụng. Chú ý hạn chế tối đa thiệt hại vànhững ảnh hưởng tiêu cực về tư tưởng, tài sản và việc làm, thu nhập của côngnhân, lao động.
- Giao cáccơ quan chức năng sớm điều tra, làm rõ và xử lý nhiêm minh, kịp thời, khách quannhững cá nhân vi phạm pháp luật theo đúng quy định của pháp luật.
- Thành lậpBan Chỉ đạo do đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, Uỷ viên Bộ Chính trị, phó Thủ tướngThường trực Chính phủ làm Trưởng ban với thành phần gồm đại diện các bộ, ban,nhành có liên quan thuộc Chính phủ, một số cơ quan đảng (Văn phòng Trung ươngĐảng, Ban Tuyên giáo Trung ương, Đảng uỷ Khối Doanh nghiệp Trung ương). Giao BanChỉ đạo đầy đủ thẩm quyền và trách nhiệm theo quy định của pháp luật trong việcnghiên cứu, đề xuất, triển khai thực hiện các chính sách, biện pháp xử lý để sớmổn định và phát triển sản xuất, kinh doanh của Tập đoàn.
- Đồng thời,tiến hành tổ chức các hoạt động giám sát, kiểm tra, đánh giá đúng thực trạngtìnhhình hiện nay và công khai, minh bạch tình hình tài chính cũng như hoạt động sảnxuất, khing doanh của tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước khác, trong đó chúý kịp thời chấn chỉnh việc mở rộng đa nghành nhưng không liên quan đến nghànhsản xuất chính của các đơn vị.
3.2 - Uỷ banKiểm tra Trung ương chủ trì phối hợp với Ban Cán sự Đảng Chính phủ giúp Bộ Chínhtrị, Ban Bí thư chỉ đạo kiểm điểm những tổ chức và cá nhân có liên quan ở Trungương và địa phương có thiếu sót, khuyết điểm trong việc quả lý nhà nước đối vớiTập đoàn Vinashin, việc thực hiện chức năng tham mưu cho Chính phủ và Thủ tướngChính phủ thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước và chức năng đại diệnchủ sở hữu đối với Tập đoàn Vinashin; thành lập các đoàn kiểm tra có sự tham giacủa một số bộ, ngành liên quan để kiểm tra, giám sát việc xử lý các cá nhân saiphạm ở Tập đoàn Vinashin và các cơ quan, đơn vị phù hợp với quy định của Đảng vàpháp luật của Nhà nước.
3.3 – Đảngđoàn Quốc hội, Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xãhội, các cấp ủy đảng có liên quan ở Trung ương và địa phương có trách nhiệm phốihợp cùng các cơ quan của Chính phủ trong việc giám sát, thực hiện những chínhsách, biện pháp phù hợp theo chủ trương trên đây để giúp Tập đoàn Vinashin sớmvượt qua khó khăn, ổn định sản xuất, kinh doanh, lấy lại uy tín của thương hiệuVinashin và niềm tin vào sự phát triển của ngành công nghiệp đóng tàu biển ViệtNam, của các tập đoàn kinh tế và doanh nghiệp nhà nước, góp phần quan trọng vàosự phát triển kinh tế của đất nước, trong đó có kinh tế biển.
4- Văn phòngTrung ương Đảng, các ban đảng Trung ương phối hợp với Ban cán sự đảng Chính phủ,các bộ, ngành Trung ương theo dõi, giám sát chặt chẽ việc thực hiện Kết luậnnày; định kỳ báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Theo TTXVN
