Antikythera - tàu Titanic của thế giới cổ đại
Tàu Antikythera chứa đầy hàng hóa xa xỉ rất có thể đã bị chìm vào khoảng năm 70-60 TCN trên đường từ tây Tiểu Á đến Rome. Năm 1900, các ngư dân địa phương đã tìm thấy xác tàu phía ngoài bờ biển của Antikythera, một hòn đảo nhỏ của Hy Lạp vốn thuộc tuyến đường vận tải biển thời xưa.
Các đồ vật mà những những thợ lặn đầu tiên vớt được vào thời điểm đó đã khiến công chúng chú ý: những tượng đài anh hùng và ngựa bằng đồng và đá cẩm thạch, đồ trang sức, đồ gia dụng, thủy tinh và một máy tính thiên văn phức tạp. Nhưng việc thám hiểm con tàu tại thời điểm đó tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm – bởi nó nằm sâu 55m dưới mặt nước biển. Trong quá khứ, 1 thợ lặn từng chết vì áp suất nước, 2 người khác thì bị liệt.
Dự án "Trở về Antikythera"
Hàng năm trời sau, Jacques Cousteau thăm lại xác tàu Antikythera và tìm được những vật thể thậm chí còn đáng ngạc nhiên hơn. Để tìm ra xem dưới đáy biển liệu còn chôn vùi những gì, Foley và cộng sự ở Bộ Văn hóa Hy Lạp đã tiến hành 1 dự án mang tên “Trở về Antikythera”. Mùa khai quật đầu tiên của dự án kéo dài từ 15/9 tới 7/10.
Sau khi xem xét lại xác tàu, những người khai quật dưới đáy biển cho biết không gian bên trong tàu còn to lớn hơn nhiều so với dự kiến. Brendan Foley, nhà khảo cổ học hàng hải từ Viện Hải dương Woods Hole (WHOI) ở Massachusett chia sẻ với LiveScience: “Các bằng chứng cho thấy đây là con tàu cổ đại bị đắm lớn nhất từng được phát hiện. Có thể coi nó như tàu Titanic của thế giới cổ đại.”
Để khám phá con tàu Antikythera nổi tiếng, Foley và cộng sự đã sử dụng các thiết bị công nghệ cao, ví dụ như bộ đồ exosuit bán robot. Được hỗ trợ bởi tàu Hải quân Hy Lạp THETIS, trang phục lặn độc nhất vô nhị này có thể giúp các nhà khảo cổ khám phá những con tàu chìm sâu dưới nước.
Nhờ 1 phương tiện tự động dưới nước khác được trang bị máy ảnh, nhóm dự án đã tạo ra bản đồ cho khu vực đắm tàu bằng 3D với độ phân giải cao. Các tấm bản đồ cho thấy xác tàu có thể kéo dài 300m, chiều cao 50m.
Các thợ lặn còn dùng bình thở đặc biệt cho phép họ kéo dài thời gian dưới khu vực đắm tàu lên tới 3h 1 lần lặn, nhờ vậy, công tác khai quật hiện vật hiệu quả hơn rất nhiều. Họ tìm thấy nhiều neo làm từ chì và 1 chiếc nhẫn được lắp ghép bằng đồng vẫn còn dính chút gỗ. Theo các nhà khoa học, các vật thể này cho thấy phần lớn con tàu vẫn còn nguyên vẹn do chôn vùi trong cát.
1 bộ đồ ăn còn nguyên vẹn, 1 mảnh chân giường được trang trí công phu, và 1 chiếc giáo bằng đồng dài 2m cũng được chôn vùi bên dưới lớp trầm tích. Theo Foley, chiếc giáo có vẻ là 1 phần của bức tượng lớn hơn: chiến binh, xe ngựa hoặc nữ thần Athena. Một thế kỷ trước, các thợ lặn nghiệp dư từng tìm thấy 4 con ngựa bằng đá cẩm thạch ở xác tàu.
Nhóm dự án lên kế hoạch sẽ trở lại vào năm tới để khai quật sâu hơn.Theotokis Theodoulou từ Cơ quan Khảo cổ Hàng hải Hy Lạp cho hay: Chúng tôi vẫn còn rất nhiều công việc phải làm ở khu vực này để khám phá những bí ẩn của nó.
Theo giadinhonline.vn