Khi dân cày có thêm... casino!

Các casino muốn đầu tư vàoViệt Nam phải nằm trong một dự án tổng hợp lớn về du lịch, giải trí có trịgiá ít nhất trên 1 tỷ USD. Thực tế, các đề xuất đầu tư Casino luôn là một tổhợp dịch vụ, giải trí hàng tỷ USD, tốn hàng trăn ha đất. Trong khi đó, hiệuquả từ các casino thử nghiệm và những dự án đầu tư mới đều chưa chứng minhđược sự cần thiết của nó.

Câu hỏi đặt ra là những dự ánhàng tỷ USD của những ông chủ vốn đã quen kiếm lợi siêu lợi nhuận từ ngànhkinh doanh ăn chơi, cờ bạc...liệu có chịu ngồi yên và chờ đợi trước thực tếvắng khách như hiện tại. Hay đằng sau "tấm bình phòng" tổ hợp dịch vụ đắngcấp quốc tế với tiêu điểm hấp dẫn là casino lại là những sân golf, bất độngsản và có thể là cả những điều chúng ta chưa lường hết.

Kỳ quan thứ tám: những nỗilo

Casino đã bằng nhiều cách lênmọc lên ở nhiều địa phương, từ Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh đến Đà Nẵng Vànhiều dự án đã được chấp thuận đầu tư ở Lạng Sơn, Bà Rịa - Vũng Tàu, PhúThọ...Đó đều là những dự án cực lớn và được kỳ vọng tạo ra những đổi thaycho kinh tế ở nhiều địa phương.

Tháng 12/2011, một tậpđoàn "ăn chơi" lớn của Mỹ - Las Vegas Sands, đã lần đầu tiên xúc tiến kếhoạch đầu tư khu nghỉ dưỡng phức hợp tại đất nước này, với số vốn đầu tưcó thể lên tới 6 tỷ USD. Địa điểm ban đầu dự kiến của tập đoàn này làtại Hà Nội và TP.HCM - hai thành phố có sức cầu lớn nhất và cũng lànhững khu vực có "hệ số tiêu hoang" cao nhất ở Việt Nam.

Như một "đồng thanh", vào đầunăm 2012, chính quyền tỉnh Quảng Ninh lại đưa ra một dự án đầy tham vọng:xây dựng khu liên hợp du lịch - casino với giá trị đầu tư lên đến 4 tỷ USD.Nếu được thành hình, đây sẽ là một dự án "vĩ đại" nữa, sau Casino Đồ Sơn.

Trong khi việc xúc tiến đầutư dự án này đang rầm rộ thì dưới góc độ khác lại đang dấy lên những lo ngạicho sự "trong lành" của Hạ Long.

Dù sở hữu "kỳ quan thứ tám"của thế giới, nhưng bất chấp sự bức xúc cùng vô số phản ánh của dư luậnkhách du lịch, từ nhiều năm qua rác sinh hoạt, rác tiêu dùng vẫn tràn ngập ởBãi Cháy và Hạ Long, những nơi mà nhiều du khách trong nước và ngoài nướckhông muốn quay lại một khi đã đặt chân đến.

Hai vợ chồng du kháchAstralia, những người đã bỏ công sức để vớt rác trong vịnh Hạ Long, đã thổlộ: "Tôi và vợ tôi, Christel, đã làm trong ngành y tế ở nhiều nơi như Anh,Úc, Tây Phi, Bắc cực và đảo Solomon. Chúng tôi đã đi du lịch nhiều nơi và cóthể nói là vịnh Hạ Long của Việt Nam các bạn là một trong những nơi đẹpnhất. Tuy nhiên, điều làm chúng tôi thấy buồn là khi thăm vịnh Hạ Long,chúng tôi thấy có quá nhiều chai lọ và những loại rác rưởi khác trôi nổitrên vịnh. Đồng thời với rác rưởi là những vệt nước ô nhiễm theo dòng thủytriều gần cảng vịnh. Sự ô nhiễm đó sẽ tàn phá những rạn san hô của Hạ Longmột cách dễ dàng. Và nước đục cũng khiến du khách thật sự không muốn bơi".

Cái nhìn trần trụi của nhữngdu khách trên cũng được xác nghiệm bởi một bản báo cáo về hiện trạng ô nhiễmvùng ven biển Việt Nam vào năm 2010, cho thấy vùng nước vịnh Hạ Long đượcđánh giá là có mức độ ô nhiễm dầu nặng nhất.

Với một cách nhìn khác hơn,bầu không khí thiếu an toàn của môi trường du lịch tại Quảng Ninh không chỉđược bao bọc bởi rác, mà cái chết từ những tai nạn chìm tàu trên biển vẫn lànỗi lo sợ đe dọa thường trực đối với những bản lĩnh yếu bóng vía của kháchdu lịch. Bên cạnh đó, người ta vẫn chưa thể quên những mất an ninh trật tư,nhựng vụ án nổi tiếng nơi đất này.

"Kỳ quan thứ 8" - Hạ Longđang thực sự đối mặt với nhiều nguy cơ mất điểm khi vẻ đẹp tươi tắn, tựnhiên và trong sáng của nó bị mất đi. Có lẽ sẽ có nhiều điều cần phải làm,có nhiều thứ "rác" cần phải dọn để cho Hạ Long xứng đáng với tên gọi và vẻđẹp thực có nó. Đó chắn hẳn là điều quyết định để hấp dẫn và thu hút dukhách một cách bền vững hay.

Còn casino có phải là mộttiêu điểm để hấp dẫn du khách, có phải là một điều cần thiết bên cạnh nhữnggiá trị đã được khẳng định và cần được bảo vệ của Hạ Long. Đặc biệt là khinhững hiệu quả của nó chưa được chứng minh. Hơn thế, trên thế giới lại córất nhiều câu trả lời bằng thực tế phồn thịch nhờ du lịch văn hóa, di sản màkhông có bóng sang casino

Đất nào cho golf, casino

Vào năm 2009, khi số lượngsân golf do các địa phương trình lên Chính phủ tăng vọt lên đến 156 dự án,thì một nửa trong số đó đã chiếm hết khoảng 8.000 ha đất nông nghiệp.

Biểu đồ đi lên của sân golfvà biểu đồ đi xuống của diện tích đất nông nghiệp là một nghịch lý không thểlý giải ở Việt Nam, dù tất cả những người nông dân phải chịu cảnh mất đất đểphục vụ cho thói quen ăn chơi của giới thượng lưu, và hơn ai hết là giới chủđầu tư kinh doanh sân golf và casino, đều hiểu ra cái nghịch lý phũ phàngấy. Song thời gian cứ trôi qua, cùng sự xuất hiện của hết dự án sân golf nàyđến dự án sân golf khác.

Vào cuối năm 2009, trướclàn sóng phản đối mạnh mẽ của dư luận, bao gồm các nhà khoa học và báochí về những "thói hư tật xấu" của sân golf như gây ảnh hưởng đến môisinh, môi trường và "ăn" cả đất nông nghiệp, cộng với thực tế chỉ có mộttỷ lệ nhỏ nhoi dự án kinh doanh sân golf có lãi, thủ tướng Nguyễn TấnDũng đã phải cắt giảm đến 76 dự án do chính quyền các địa phương trìnhđề nghị bổ sung cho quy hoạch sân golf đến năm 2020. Đến lúc đó, sốlượng dự án sân golf là 90.

Cho tới năm 2011, một hệ quảđã được các nhà khoa học và giới phân tích dự đoán đã xảy đến với 90 dự ánsân golf trên. Một cuộc kiểm tra của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã kết luận cóđến 69 dự án (chiếm tỷ lệ khoảng 70% số dự án) nghiêng về kinh doanh bấtđộng sản thay vì mục tiêu ban đầu là kinh doanh sân golf.

Nguồn cơn của trào lưu sângolf đã hiện ra: chủ đầu tư lấy đất nông nghiệp của nông dân, phù phépchuyển quyền sử dụng đất thành đất phục vụ sân golf rồi từ đó biến thành đấtxây biệt thự và các hạng mục dịch vụ du lịch. Trong thực tế, có dự án chỉdành 30% diện tích để làm sân golf, còn 70% là bất động sản và những thứliên quan đến bất động sản.

Trong khi hiện trạng hoạtđộng của 90 dự án sân golf vẫn không mấy thay đổi, và heeuyf hết không khảquan với kinh doanh golf một số địa phương vẫn tiếp tục đệ trình dự án sângolf lên Thủ tướng. Và trong đó, vẫn có đất nông nghiệp, đất lúa.

Đã không thiếu những minh họasống động về nạn lạm phát sân golf, đưa ra những minh họa sống động về mộtxã ở Lâm Đồng phải "cõng" đến 3 sân golf, trong khi bà con nông dân ngườidân tộc thiểu số vẫn còn trong diện đói nghèo. Với những người nông dân này,kế sách mưu sinh của họ thật giống như mành chỉ treo chuông một khi phần đấtđai ít ỏi của họ bị sân golf "nuốt" mất. Không đất đai, không có nghề nghiệpgì khác, họ sẽ sinh sống thế nào đây trong những năm tháng tới?

Cũng như thời xúc tiến đầu tưxây dựng sân golf, hiện cũng đã xuất hiện những ý kiến tô điểm cho "íchnước" của casino. Với nhiều chính quyền địa phương, casino là một "cứu cánh"cho du lịch bản địa. Và điểm trùng khớp là hầu hết các dự án đầu tư casinođều mô tả triển vọng sáng lạn về giải quyết công ăn việc làm cho người dânđịa phương và nguồn thu nhập sẽ dồi dào hơn.

Xem ra, những lý do trên cóvẻ khá "hợp lý" đối với nhiều địa phương nhiều năm qua đã không có cách nàođột phá để khai thác tiềm năng du lịch sẵn có của mình một cách hiệu quả vàlại phải tính đến nước có casino?