Ai trong chúng ta cũng đều có từvài cái đến… vài lố nốt ruồi! Các nốt ruồi có thể xuất hiện từ bé hoặc lớn lênmới có.
>>
Đa số lành tính, thậm chí một sốtác giả còn gọi chúng là “hạt sắc đẹp”, tạo nét chấm phá cho khuôn mặt thêmduyên. Tuy nhiên, với một số người thì những “hạt sắc đẹp” đó lại đáng ghét,nhất là khi mọc không đúng chỗ, làm ảnh hưởng thẩm mỹ, tướng số... Khi đó nhucầu tống khứ các nốt ruồi đi khỏi cơ thể trở nên vô cùng bức thiết!
Thông thường nốt ruồi xuất hiệnvới số lượng ít, phẳng hoặc hơi cộm, màu nâu sẫm hoặc đen, mọc trên vùng da bìnhthường hay nằm giữa các sợi lông, có khi được bao bọc bằng vùng da trắng sángxung quanh. Mọi vị trí trên cơ thể đều có thể mọc nốt ruồi nhưng thường thấy ởcác vùng phơi bày ra ánh sáng mặt trời như mặt, cổ, vai…
 |
| Ai trong chúng ta cũng đều có từ vài cái đến… vài lố nốt ruồi! Các nốt ruồi có thể xuất hiện từ bé hoặc lớn lên mới có |
Nhận diện các nốt ruồi ác tính
Da chúng ta có màu sáng hay tốilà do số lượng, mật độ và sự phân bố của hắc tố bào (melanocyte). Chúng sản sinhra sắc tố đen gọi là melanine. Điều này bị chi phối bởi yếu tố di truyền (gene),thay đổi theo từng chủng tộc. Một số tác động bên ngoài như tia cực tím, nộitiết, dinh dưỡng, các bệnh lý trên da, tia bức xạ hoặc hoá chất có thể cũng ảnhhưởng lên màu sắc da. Khi hắc tố này tập trung nhiều vào một chỗ, sẽ tạo ra nốtruồi. Như vậy, về mặt y học, nốt ruồi là những khối u hắc tố, do sự loạn sảnlành tính và khu trú của sắc tố melanine.
Chỉ trong một số trường hợp, “anhbạn hiền lành” ấy bị biến chất, trở nên hung dữ và tàn ác với chính chủ nhân,lúc ấy nốt ruồi mới thành ung thư hắc tố, là một loại ung thư da. Người ta thấy1/3 ung thư hắc tố có thể xảy ra trên các nốt ruồi có sẵn, nếu gặp các yếu tốkích thích kéo dài như cọ xát, phơi nắng... Yếu tố di truyền cũng được ghi nhận.Mặc dù ung thư hắc tố chỉ chiếm 10% trong tổng số các ung thư da nhưng lại rấtác vì đem đến cái chết cho 75% các trường hợp mắc bệnh.
Những dấu hiệu sau cho thấy ungthư đang xảy ra trên nốt ruồi mà trước đây lành tính: có sự lớn nhanh về thểtích, bề mặt nốt ruồi phát triển thêm hơn 6mm và trở nên cứng; hình thái nốtruồi mất tính cân đối: bờ không đều, không bằng phẳng (nốt ruồi bình thường hìnhtròn hoặc bầu dục, nghĩa là đối xứng theo trục dọc hoặc ngang); có thay đổi màusắc, vị trí thương tổn chỗ đen đậm, chỗ đen lợt, đặc biệt là nốt ruồi cũ bỗngdưng đen sậm hơn; có thay đổi về cảm giác như đau, ngứa...; có thay đổi trên bềmặt như loét, sùi, chảy máu, rỉ dịch...; có hạch vùng phụ cận. Lưu ý, hai nhómdấu hiệu cuối là những dấu hiệu muộn.
Lý do người ta muốn diệt nốtruồi
Thực tế điều trị cho thấy có banguyên nhân thường khiến người ta muốn phá bỏ nốt ruồi:
Nhu cầu thẩm mỹ: ở những vị tríphơi bày như mặt, cổ… các nốt ruồi xuất hiện như những hạt đậu đen xấu xí làmngười bệnh kém tự tin.
Vì sức khoẻ hay yêu cầu y khoa:khi nốt ruồi có những biểu hiện đe doạ hoá ác hoặc trở thành ung thư, việc phábỏ phải được cân nhắc thực hiện sớm, đúng cách. Ngoài ra để phòng bệnh, một sốnốt ruồi có nguy cơ hoá ung thư cũng sẽ được xử lý sớm, đó là những nốt ruồi ởcác vị trí thường xuyên bị cọ xát (như ở lưng quần, vùng râu, tóc, lòng bàn chân,gót chân...) hoặc với những người có làn da nhạy nắng (người có màu da trắng,mắt xanh, tóc bạch kim hoặc vàng, người có mắt nâu, tóc hung đỏ…), người hayphơi nắng hoặc người lớn tuổi có nốt ruồi, người có tiền căn gia đình có ngườibị bệnh ung thư...
Niềm tin tâm linh: một số nốtruồi được cho là gắn liền với vận hạn kiết hung của chủ nhân, cái nào càng đentuyền hoặc càng đỏ (nốt ruồi son) thì càng tốt; nếu mọc ở các vị trí như mí mắtdưới, khoé mắt, rãnh mũi thì bị coi là các nốt ruồi “lệ”, mang lại buồn khổ;những nốt ruồi trên vai bị quy tội gánh vác nhọc nhằn nên cũng bị khử đi...
Xử lý sai cách, nốt ruồi độchơn
Không như trước đây, hiện có khánhiều cách để phá bỏ nốt ruồi. Với các nốt ruồi bình thường không có dấu hiệuhoá ác, tuỳ kích thước, các bác sĩ có thể đốt (đốt điện hoặc laser carbonic) khidiện tích bề mặt dưới 1cm2 hoặc cắt trọn và khâu lại khi nốt ruồi to hơn diệntích đó. Thường thì biện pháp cắt trọn và khâu thẩm mỹ sẽ cho vết sẹo nhỏ và đẹphơn. Phương pháp này cũng giúp bác sĩ lấy trọn khối nốt ruồi và kết hợp thử thịt(sinh thiết, xét nghiệm tế bào học…) để phát hiện biểu hiện ung thư, nếu có. Vớicác nốt ruồi có nguy cơ ác tính hoặc đã thành ác, việc cắt bỏ càng sớm càng tốtvà luôn phải kết hợp với sinh thiết. Ngoài ra, bệnh nhân cần được khám tổng quátđể phát hiện các thương tổn có thể có do di căn. Các thiết bị laser như Ruby,Q-Switched, Nd – YAG chỉ dùng cho trường hợp các nốt ruồi bằng phẳng trên da,giống như những cái bớt. Ưu điểm của các phương tiện này là ít nguy cơ sẹo nhưngkhuyết điểm là phải làm nhiều lần và giá còn cao.
Lưu ý, không nên tự phá nốt ruồibằng vôi ăn trầu, thuốc uốn tóc... Phá nốt ruồi không đúng cách sẽ là yếu tốkích thích khiến thương tổn phát triển dữ dội và trở nên độc hơn.
Theo BS Võ Thị Bạch Sương
SGTT
