Cùng với nạn gà nhuộm phẩmmàu, rau tồn dư chất kích thích tăng trưởng... chuyện “ bánh chưng luộc pin”đang làm tăng nỗi lo của người tiêu dùng khi Tết nguyên đán cận kề.
Tại buổi tọa đàm “Cảnh báo sửdụng hóa chất trong lương thực, thực phẩm” tổ chức ngày 29/1 tại Hà Nội, nhiềunhà khoa học cho rằng, bên cạnh các biện pháp ngăn ngừa từ cơ quan quản lý,người tiêu dùng cũng cần biết bảo vệ, ngăn chặn nguy cơ đến từ thực phẩm “bẩn”.
Cảnh giác thực phẩm... đẹp
Tiến sĩ Lê Thị Hồng Hảo, Phó viện trưởng Viện Kiểm định thực phẩm quốc gia, Bộ Ytế, cho biết có ba nhóm thực phẩm thường được sử dụng cho thực phẩm, đó là nhómphẩm màu, nhóm chất bảo quản là nhóm hóa chất bảo về thực vật.
Theo tiến sĩ Hảo, nhiều loại thực phẩm như bánh, mứt, kẹo, hạt dưa, thịt quaythịt nướng hoặc bảo quản hoa quả… đều được sử dụng hóa chất. Thời gian qua,những sản phẩm hạt dưa nhuộm phẩm màu, quần áo nhiễm melamin, rau sử dụng thuốckích thích tăng trưởng… liên tục được cơ quan chức năng phát hiện, xử lý.
 |
| Thực phẩm vẫn bị lạm dụng phẩm mẫu công nghiệp. (Ảnh: Như Ý) |
Giáo sư Lê Doãn Diên, Chủ tịchHội KHCN lương thực, thực phẩm Việt Nam cũng cho biết về việc lạm dụng phân bónhóa học. Lượng phân đạm dư thừa trong quá trình canh tác bị bốc hơi vào khôngkhí hoặc bị rửa trôi xuống ao hồ, sông rạch, làm nhiễm bẩn nguồn nước.
Đặc biệt, các nhóm chất nitơ, nitrat tồn dư trong thực phẩm rất nguy hiểm vớisức khỏe con người.
Cùng quan điểm này, tiến sĩ Phạm Công Thành, Trưởng bộ môn Công nghệ thực phẩmvà công nghệ sau thu hoạch, ĐH Bách khoa Hà Nội cũng cho biết việc lạm dụng hóachất có thể gây nguy hiểm hơn trong quá trình chế biến thực phẩm chế biến sẵn.
“Nếu đun bánh chưng trong nồi áp suất, cho thêm cục pin thì chỉ mấtkhoảng một tiếng rưỡi là bánh chín, màu bánh xanh rất bắt mắt. Tiến sĩ Thànhgiải thích: hóa chất làm tăng nhiệt độ sôi của nước, làm bánh mau chín. Tuynhiên, chì trong pin có thể ngấm sang bánh, gây ung thư cho người tiêu dùng".
Phải tự bảo vệ
Cảnh báo là vậy, nhưng tiến sĩ Phạm Công Thànhcũng cho rằng việc phát hiện bánh chưng nhiễmchì từ pin không dễ dàng. Sau khi vớt bánh, chủcơ sở chế biến thường bỏ bớt lớp lá ngoài, sauđó gói lại bằng lớp lá mới phơi héo, buộc dây vàhấp lại. Với loại bánh này, người tiêu dùng rấtkhó phát hiện.
Để khắc phục tình trạng này, giáo sư Lê DoãnDiên cho rằng ngoài biện pháp xử phạt nặng cáccơ sở, doanh nghiệp lạm dụng hóa chất trong bảoquản, chế biến thực phẩm, các nhà khoa học cầnnghiên cứu các quy trình công nghệ nhằm tạo racác chế phẩm thiên nhiên an toàn với người tiêudùng.
Chẳng hạn như sắc tố carotenoid, anthocyan… đểthay thế phẩm màu tổng hơp; chitosan từ vỏ tômđể thay thế hàn the… Theo giáo sư Lê Doãn Diên,hiện nước ta có khoảng gần 500 loài thực vật bảnđịa có các sắc tố tự nhiên có thể sử dụng làmphẩm màu nhưng chưa được khai thác đúng mức.
Tiến sĩ Lê Thị Hồng Hảo có lời khuyên, ngườitiêu dùng cần biết tự bảo vệ mình bằng cáchkhông mua, sử dụng thực phẩm có mùi vị khácthường. Với loại rau, quả tươi cần ngâm kỹ trongnước muối hoặc thuốc tím rồi rửa ít nhất ba lầndưới vòi nước chảy để loại bỏ các loại hóa chấttồn dư.
Theo tiến sĩ Hảo, muối có tác dụng làm tăng quátrình hòa tan, khuếch tán chất độc. Còn thuốctím là chất ô-xy hóa mạnh, có tác dụng ô-xy hóacác chất hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật, hóa chấtkích thích tăng trưởng.
Theo Mạnh Đồng
