Những sớm tinh mơ rét mướt buốt da, còn gì bằng ngồi trước nồi khoai luộc nghi ngút khói, từng củ từng củ nú na nú nần căng nứt vỏ đỏ au tươm mật lóng la lóng lánh trên thịt khoai mượt mà vàng óng, bẻ liền đút vo miệng ngọt lừng thơm phứt. Ca dao có câu: "khoai ngon ngon cả vỏ", một ngày mới bắt đầu thiệt tuyệt làm sao!
Cách ăn khoai lang không chỉ đơn giản là luộc mà còn nhiều món rất ngon lành và độc đáo. Khoai lang chấm chao thanh tao béo bùi, mặn mặn ngọt ngọt. Khoai lang quệt mỡ hành pha tý muối vị đậm đà bắt nghiền. Khoai nướng bát ngát hương quyến rũ. Làm bánh hấp, nướng, nấu chè bánh lọt bà ba, chè đường tán cùng gừng tươi, chiên dòn rắc đường trắng hay rưới mật, bào nhuyễn rộn rã trong bánh tôm Tây Hồ...
Đặc biệt là các món cơm độn khoai lang khô thời đói kém ngày trước, ăn vừa ngon vừa bổ dưỡng. Ai đã từng thưởng thức qua cơm độn khoai lang khô, cháo khoai lang là mỗi khi nhớ tới thèm nuốt nước miếng ừng ực. Muốn cơm ngon phải nấu bằng lửa rơm, om đất, nhúm khoai khô trộn đều trong gạo vo sạch cho vô om, bắt lên lò rồi cứ thế mà đút rơm vào. Canh cho cơm cạn đậy nắp thiệt kỹ, muốn chắc ăn thêm lá chuối non trùm lên rồi ủ kín trong đống tro bếp.
Đến bữa ăn thì mở nắp nồi cơm lên, lập tức khắp nhà nồng nàn sựt nứt hương nương hương rẫy, màu cam hồng rực rỡ của các lát khoai hòa chung ánh gạo ngả trắng muốt như cả bầu trời bình minh trên bàn ăn. Đạm bạc rắc dúm muối vừng xả rang lên, mùi thơm của vừng hòa quyện vị dẻo, tơi tan trên lưỡi của khoai, thoang thoảng như chút hoa ngâu hoa nhài đâu đó, ngọt nhẹ hệt bắp non. Bữa nào thèm mặn thì kèm ít cá kho quẹt càng hấp dẫn hơn.
Cháo khoa lang thì từ lâu đã thành thực đơn cho em bé, bà bầu, người suy dinh dưỡng... Khoai trắng, đỏ, cam vàng, tím, loại khoai nào nấu cháo cũng ngon. Nếu đang bị cảm, sốt do chuyển mùa từ lạnh sang nóng, nắng sang mưa mà có bát cháo khoai lang trắng phơi khô thì bằng mấy thang thuốc, ăn xong mồ hôi túa ra, hạ nhiệt liền. Cháo khoai lang vốn tao nhã nên kén bạn đi cùng, thịt heo thăn, bò, gà... đều được, nhưng kỵ cá, ốc, mực... Khoai thái hạt lựu, thịt băm nhuyễn cùng hành hoa. Khi cháo sôi thì mới cho khoai, thịt vào, khuấy nhẹ cho khoai không nát, nêm vừa miệng ăn... Bát cháo lấm tấm hoa hành xanh xanh, quyện mùi khoai ngọt ngào da diết, nếm muỗng nhỏ thôi thì dù miệng đang đắng nghét, đầu óc đang bần thần do các cơn sốt hành hạ thì cũng lập tức tỉnh người ngay, ruột cồn cào đói ngấu muốn húp cái rẹt liền nguyên bát cháo cho đã thèm. Người bệnh đã thế mà người mạnh bị cái bùi cái dẻo, cái vị nửa giống mạch nha, nửa tựa nước mía non mê hoặc, thì có mà tỳ tỳ chén căng bụng mà vẫn còn thòm thèm.
Những chị em, ai muốn giữ eo nên nhờ cái củ khoai lang mộc mạc ấy, chúng là loại chống béo phì hiệu quả, giàu mangan, canxi, vitamin A, B, choline giúp gan tránh nhiễm mỡ tốt lắm đấy.
Theo Wong A Lung
