Ngày 29-9, Công an TP HCM cho biết đang phối hợp với Công an xã Xuân Thới Sơn làm rõ vụ vỡ hụi trên địa bàn. Đến nay, công an đã tiếp nhận trình báo của 51 người đã đưa cho bà N.T.M.D (SN 1991) tổng số tiền 73 tỉ đồng.

Chiêu trò dây hụi "ảo"

Theo ghi nhận của phóng viên, trưa 29-9, nhà bà M.D vẫn mở cửa, thỉnh thoảng có người ra vào. Hàng xóm cho biết vợ chồng bà D. không phải là người địa phương, từ nơi khác về đây sinh sống được vài năm. Phóng viên liên hệ để tìm hiểu nhưng bà D. báo bận và không trao đổi gì thêm.

Bước đầu, công an cho biết bà D. làm chủ hụi từ năm 2021 đến nay và hiện không có khả năng chi trả. Nhiều ngày trước, những người chơi hụi đã tụ tập tại nhà bà D. để đòi tiền khi nghe thông tin bà vỡ hụi.

Làm việc với công an, bà D. không nhớ rõ hiện tại có bao nhiêu hụi viên, đồng thời cũng không nhớ số tiền phải trả cho họ. Khi được hỏi về phương án thanh toán, bà D. cam kết sẽ thanh lý tài sản hiện có để hoàn trả một phần cho các hụi viên, số tiền nợ còn lại sẽ trả dần.

"Sau khi nghe tin bà D. vỡ hụi, nhiều người đã tụ tập tại nhà bà ấy. Công an đã nhanh chóng có mặt, mời tất cả những người liên quan về trụ sở ghi nhận vụ việc. Đến nay, đã có 51 người trình báo góp tiền chơi hụi cho bà D. với tổng số tiền 73 tỉ đồng" - đại diện Công an xã Xuân Thới Sơn cho biết.

Sau khi làm việc với công an, chị N.H (SN 1990) cho biết do vụ việc có yếu tố dân sự nên đã được hướng dẫn làm đơn khởi kiện ra tòa để được giải quyết theo thẩm quyền.

Một trong những người góp số tiền lớn, chị N.N (SN 1990, ngụ xã Xuân Thới Sơn), kể qua người quen giới thiệu, chị có đóng 1,4 tỉ đồng cho bà D. với hứa hẹn sau 28 ngày sẽ hốt hụi kèm theo 10% tiền lãi. "Tôi chuyển khoản một lần 1,4 tỉ đồng cho bà D. nhưng gần tới ngày lấy tiền thì bà ấy tuyên bố vỡ hụi. Đến nay, tôi mới biết bà D. đưa ra dây hụi toàn danh sách ảo, những người hốt đầu đều không có thật. Do vậy, tôi mong muốn các cơ quan chức năng tiếp tục làm rõ hành vi của bà D. có yếu tố dân sự hay hình sự?" - chị N. bức xúc.

Tương tự, chị T.T.A.L (SN 1992, ngụ phường Vĩnh Hội) góp tổng cộng 2,7 tỉ đồng vào nhiều dây hụi. "Mỗi dây hụi kéo dài từ 20 đến 100 ngày với hứa hẹn lãi 10%. Do trước đó tôi đã từng hốt rất nhiều dây hụi với lãi suất từ 6% đến 10% nên rất tin tưởng bà D. Trước khi bà D. vỡ hụi, tôi còn tham gia 3 dây hụi với số tiền đã chuyển khoản là 1 tỉ đồng. Khi nghe tin, tôi không biết phải làm sao vì cả gia tài đều đã đưa cho bà D." - chị L. nghẹn ngào.

Khóc ròng trước chiêu trò của bà chủ hụi 34 tuổi - Ảnh 1.

Nhiều người tụ tập tại nhà bà D. sau khi bà tuyên bố vỡ hụi

Ứng xử thế nào?

Luật sư Mai Thanh Bình, Công ty Luật TNHH Mai Thanh Bình, cho biết chơi hụi là một trong những hình thức giao dịch dân sự được pháp luật công nhận và được quy định ở phần hợp đồng vay tài sản của Bộ Luật Dân sự 2015. Việc tổ chức hụi nhằm mục đích tương trợ trong nhân dân được thực hiện theo quy định của pháp luật. Trường hợp việc tổ chức hụi có lãi thì mức lãi suất phải tuân theo quy định của Bộ Luật Dân sự, chứ không được đánh tráo bằng hình thức cho vay nặng lãi.

Có 2 hình thức chơi hụi là có lãi và không có lãi. Về bản chất, giao dịch dân sự này cũng là giao dịch vay tài sản, điểm khác biệt là tài sản vay thay vì mượn từ những cá nhân riêng lẻ thì thành viên trong dây hụi được sử dụng tài sản đã góp của các thành viên khác và sẽ phải trả góp lại vào từng kỳ theo thỏa thuận của dây hụi đó.

Chơi hụi có ưu điểm là nguồn tiền có sẵn, có thể giải quyết nhu cầu tài chính của người chơi mà không phải làm thủ tục, giấy tờ chứng minh tài sản. Tuy nhiên, chơi hụi tiềm ẩn nhiều rủi ro khi chủ hụi có thể tuyên bố bể hụi bất kỳ lúc nào, người chơi có thể gặp phải chủ hụi không trung thực, lừa đảo...

Vì đây là một giao dịch dân sự được quy định tại Bộ Luật Dân sự nên trong trường hợp chủ hụi tuyên bố vỡ nợ thì thành viên có thể yêu cầu tòa án giải quyết, tính lãi và bồi thường thiệt hại như giải quyết đối với một hợp đồng vay tài sản. Ngoài ra, nếu thành viên nhận thấy chủ hụi có các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, huy động vốn trái pháp luật hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác khi tham gia dây hụi thì có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý, truy cứu trách nhiệm hình sự.

Pháp luật quy định cụ thể và chi tiết về điều kiện làm thành viên, chủ hụi; gia nhập, rút khỏi nhóm hụi; văn bản thỏa thuận về hụi; thứ tự lĩnh hụi, lãi suất; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của thành viên, chủ hụi. Vì vậy, cá nhân chuẩn bị tham gia dây hụi nên tìm hiểu kỹ và có thể yêu cầu chủ hụi cung cấp thông tin về dây hụi trước khi tham gia. Khi thực hiện việc góp hụi, lãnh hụi, cá nhân nên lưu lại nhiều bằng chứng, giấy tờ, thậm chí có thể ghi hình, thu âm để dễ dàng đối chiếu, thu thập cơ sở đề phòng khi có tranh chấp xảy ra.

Bà Vũ Thị Xuân Nhuệ, nguyên Trưởng Phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử phúc thẩm án hình sự, VKSND TP HCM, chia sẻ: "Nhiều năm tham gia công tác xét xử, quản lý, tôi đã đọc rất nhiều hồ sơ liên quan đến các đường dây hụi. Nhiều người chơi hụi chỉ mong đến kỳ hốt chót để có tiền ăn Tết, có tiền đóng học phí cho con. Tuy nhiên, thật cay đắng khi đến kỳ hốt hụi thì chủ hụi tuyên bố mất khả năng chi trả. Do vậy, khi tham gia bất kỳ giao dịch dân sự nào liên quan đến tài chính, người dân phải hết sức cẩn thận, vì đồng tiền đi liền khúc ruột nên phải cân đo đong đếm về các rủi ro sẽ gặp phải".

Theo bà Nhuệ, hiện nay hình thức chơi hụi có nhiều biến tướng về việc huy động vốn, trả lãi. "Không có đường dây hụi nào mà chỉ trong thời gian rất ngắn lãi suất đã lên tới 10%. Khi bỏ tiền chơi hụi, người dân phải suy nghĩ người ta làm gì để sinh lời lớn mà trả cho mình 10% chỉ chưa đầy một tháng? Ngày nay, nhiều chủ hụi rất ma mãnh, tinh vi trong việc mở đường dây hụi nên nếu phát hiện bất thường phải trình báo công an" - bà Nhuệ nói thêm. 

Theo Người lao động