Sau bài , phản ánh tình trạng khai thác cát trắng ở Quảng Nam chưa theo quyhoạch, ồ ạt khai thác xuất khẩu thô, ông Nguyễn Văn Thuấn - Cục trưởng Địa chấtvà Khoáng sản Việt Nam (Bộ TN-MT) trao đổi với báo giới.
 |
| Ông Nguyễn Văn Thuấn |
Ông Thuấn cho biết: Tài nguyêncát trắng của Quảng Nam nói riêng, các tỉnh ven biển Trung bộ từ Quảng Bình vàoBình Thuận nói chung có trữ lượng rất lớn, dự báo khoảng ba tỷ tấn, xếp vào Top5 trên thế giới.
Trước mắt, do nhu cầu sử dụngchưa lớn nên có một số mỏ Nhà nước đã cấp cho các DN khai thác vài năm trước.Trong quá trình khai thác, chúng ta chưa có các ràng buộc với DN về yêu cầu phảicó nhà máy chế biến sâu.
Sắp tới, chúng tôi sẽ cấp cho mộtsố DN, trong đó có Nhà máy kính nổi Chu Lai, vì họ có nhà máy chế biến sâu, đầura tốt, hạn chế được tình trạng xuất khẩu thô, tiến tới cấm xuất khẩu thô, theochủ trương của Đảng và Nhà nước ta.
Ông có thể đánh giá về giá trịcủa khoáng sản này?
Cát trắng nằm lộ thiên, dân làmnhà cửa sinh sống rất đông. Dù giá trị hiện tại chưa cao nhưng nó là tài nguyênkhông tái tạo nên sẽ tăng dần giá trị theo thời gian.
Trước mắt, chúng ta sẽ hạn chế vàcấm xuất khẩu thô và sẽ khai thác dần, với điều kiện phải đảm bảo nâng cao giátrị khoáng sản. Nhà nước sẽ đầu tư lớn cho lĩnh vực này để có chiến lược khaithác phù hợp. Quan điểm của tôi là không cho xuất thô, nếu chưa khai thác để sửdụng phục vụ nhu cầu trong nước thì nên để dành lại cho con cháu chúng ta.
Nhưng Luật của chúng ta vẫnđang cho phép xuất khẩu?
Thực ra đó là bất cập của LuậtKhoáng sản. Trước đây, chúng ta khuyến khích khai thác khoáng sản. Nghĩa vụ củacác DN đối với Nhà nước, địa phương thấp, thậm chí nhiều chỗ không rõ ràng. Thungân sách thì được ít, người dân có khi không được hưởng lợi gì. Trong khi đó,môi trường, hạ tầng bị tàn phá.
Nhìn thấy bất cập này nên chúngtôi đang soạn thảo để sửa đổi Luật Khoáng sản, sẽ trình Quốc hội vào tháng5-2010, trên cơ sở phải kinh tế hóa ngành tài nguyên, thực hiện đấu thầu khaithác mỏ, quy định rõ nghĩa vụ của DN đối với người dân, người dân địa phương sẽđược hưởng lợi từ việc khai thác mỏ…
Chiến lược khai thác lâu dàitài nguyên khoáng sản của nước ta như thế nào, thưa ông?
Theo số liệu của ngành địa chất,chúng ta có ít nhất 10 loại khoáng sản lớn và rất lớn, đứng Top 5, Top 10 củathế giới, đủ để khẳng định nước ta là nước giàu tài nguyên khoáng sản. Vì thế,chúng tôi đang tham mưu cho Chính phủ về mặt điều tra cơ bản và chiến lược khaithác khoáng sản lâu dài cho đất nước, đối với từng loại khoáng sản, trong đó cócát trắng.
Cách đây khoảng 10 năm, Nghịquyết 13 của Bộ Chính trị về tài nguyên khoáng sản, nhận định nước ta phong phúvề chủng loại nhưng là các mỏ nhỏ lẻ, quy mô lớn ít. Tuy nhiên, hiện nay chúngta đã phải nhìn nhận lại bức tranh này.
Hôm 12-1, tại hội nghị tổng kếtBộ TN-MT, tôi đã báo cáo với Thủ tướng Chính phủ rằng: Nếu chúng ta đầu tư chotài nguyên khoáng sản đúng mức, đúng hướng, có chiến lược lâu dài thì tài nguyênkhoáng sản sẽ là một trong những trụ cột trong nền kinh tế đất nước, có thể nhưdầu khí, thậm chí hơn cả dầu khí. Thủ tướng cũng nhận định như vậy và có phátbiểu chỉ đạo tại hội nghị.
|
TheoĐức Kế
