Miền Trung bây giờ không chỉcó cảnh ruộng đồng nứt nẻ, lúa chết, “tất cả các dòng sông đều…cạn”, thảm kịchthiếu nước sạch nông thôn đang cận kề.


Hàng vạn giếng khô cạn

Tại Hà Tĩnh, hiện có gần 100/262xã thiếu nước, gần 300.000 người không đủ nước sinh hoạt. Hàng vạn giếng nướctại các xã ven biển như Nghi Xuân, Thạch Hà, Lộc Hà, Kỳ Anh cạn trơ đáy. Ngày12-7, PV có mặt tại xã Xuân Hồng (huyện Nghi Xuân), nơi hạn hán khốc liệt nhấtdải đất miền Trung. “Xuân Hồng nằm cạnh sông Lam, nhưng đang thiếu nước trầmtrọng. Toàn xã 1.600 hộ dân, gần 1.000 hộ giếng bị cạn, không có nước sinh hoạt”,ông Trần Duy Đệ, Chủ tịch xã lo lắng.

Khủng hoảng nước sinh hoạt
Người dân Nghi Xuân đào sâu hơn 1m ở chân ruộng, vẫn không tìm thấy một giọt nước.

Anh Nguyễn Phi Phượng, cán bộ xãXuân Hồng dẫn chúng tôi vào xóm 3, để chứng kiến hàng trăm gia đình đang khốnđốn vì thiếu nước ăn uống, tắm giặt. Nắng hạn khốc liệt đốt cháy đồng ruộng, làmcạn kiệt tất cả các giếng khơi, khiến sinh hoạt của nhà nông đảo lộn.

Căn nhà anh Phượng xây trên sườnnúi Hồng Lĩnh, xung quanh không có ao hồ, mọi sinh hoạt phụ thuộc vào giếng nướctrước cửa. Mạch nước bị triệt tiêu, giếng trơ đáy, cuộc sống của gia đình 6 nhânkhẩu hết sức chật vật. “Chúng tôi phải chắt chiu, dành dụm từng ngụm nước.Mỗi ngày xin được một xô nước, chia ra từng gàu để nấu ăn, đun nước uống. Thậmchí chậu nước rửa rau cũng không dám đổ đi, dành cho đàn gia cầm và tưới cây ănquả trong vườn!”, anh Phượng kể.

Thiếu nước nghiêm trọng, dân xóm3 Xuân Hồng tá hỏa đi thuê thợ về làng khoan giếng. Phải khoan sâu xuống 25-30mdưới lòng đất mới bắt được mạch nước ngầm. Những khu vực xa núi, khoan thủ công,mỗi giếng khoan giá tiền công 1,5 triệu đồng, nhà nông phải chi thêm 500 ngàntiền mua ống nước, mất hàng triệu đồng mua máy bơm, đã nghèo lại càng thêmnghèo.

Túng thiếu, nhiều gia đình đànhbán lúa, bán gạo, bán đàn lợn lấy tiền khoan giếng. “Nơi đất mềm, giá khoanrẻ hơn, chứ đào được một cái giếng trên núi đá để lấy nước tốn gần 10 triệuđồng. Vụ hè thu coi như trắng tay, giờ lại phải chi khoản tiền lớn để có nướcdùng, thật khốn khổ!”, một lão nông ở Xuân Hồng xót xa.

Khủng hoảng nước sinh hoạt
Người dân Nghi Xuân đào sâu hơn 1m ở chân ruộng, vẫn không tìm thấy một giọt nước.

Tại thôn 14 xã Cẩm Mỹ (huyện CẩmXuyên), hình ảnh đập vào mắt đầu tiên là cảnh trẻ em oằn lưng cõng từng thùngnước. “Tuần trước, em còn xin được nước của những gia đình có giếng sâu,nhưng nhiều người đến múc nên nước bị cạn. Để có nước ăn uống, bốn giờ sáng cảxóm thức dậy người xách can, kẻ vác xô đi xin nước đông như trẩy hội!”, emLê Thị Lý kể.

Sát nhà Lý, hai anh em Nguyễn VănỨng, Nguyễn Văn Mạnh ngồi bên bờ ao tránh nóng than thở: “Nhà cháu, nướcchẳng còn một giọt, mấy bữa ni phải sang nhà bà nội tắm. Nắng như thiêu đốt,giếng của bà cũng cạn nước, phải chờ chiều tối bố đi làm về đưa đi tắm!”.

Dân Cẩm Mỹ đổ xô lên bìa rừng véttừng giọt nước tù đọng còn sót lại dọc khe suối. Mang nước về nhà, cho vào bểlọc, “gạn đục khơi trong” cả ngày trời mới chắt được một can nước để dùng.

Cách đó vài kilômét, thôn 16 xãCẩm Quan cũng có hàng trăm giếng cạn, người già trẻ nhỏ phải ra đập nước thủylợi để tắm giặt, lấy nước sinh hoạt.

Giá nước sạch leo thang

Tại Nghệ An, nhiều nơi sông suốitrơ đáy, giếng cạn kiệt, dân phải bỏ tiền ra mua từng thùng nước về dùng. Các xãLiên Thành, Sơn Thành (huyện Yên Thành); Quỳnh Dị, Quỳnh Phương (huyện QuỳnhLưu); Nghi Kiều, Nghi Văn, Nghi Lâm (Nghi Lộc), giá mỗi thùng nước dao động từ20.000 đến 40.000 đồng. Xã Châu Hội (huyện Quỳ Châu), người dân phải mua nướcbơm từ sông Hiếu, giá là 30.000-50.000 đồng/m3.

Chị Trần Thị Huệ, một người dântrong xã Nghi Mỹ (Nghi Lộc) cho biết, gần hai tháng nay, bà con trong làng MỹHào phải vật lộn với tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Chưa mưa đã ngập, chưanắng đã hạn, Nghi Mỹ- xã bán sơn địa là một trong những điểm hạn hán gay gắtnhất tỉnh Nghệ An.

Để giúp bà con dự trữ nước sinhhoạt, chính quyền sở tại hỗ trợ một khoản kinh phí xây bể chứa và khoan giếng.Ròng rã 2 tháng liền, trời không một giọt mưa, bể chứa trống trơn, thiếu nướctrầm trọng. Công trình dự trữ nước nằm phơi nắng. Anh Nguyễn Văn Sơn, một ngườidân địa phương kể: “Cả làng trông chờ vào ao nước ngọt, nhưng nước cạn lòiđáy. Mỗi lần có người đến lấy nước, váng bùn và rêu bèo nổi lên, nom phát khiếpnhưng không thể không múc về dùng”.

Tại xã Nghi Thuận (Nghi Lộc),người dân phải đánh xe đi mua từng can nước cách hàng chục cây số. Không ítngười đi làm đồng về mồ hôi nhễ nhại, chỉ dám lấy chiếc khăn mặt thấm nước lạnhlau qua một lượt, không dám tắm. Tại Bệnh viện Đa khoa Nghi Mỹ, rất nhiều ngườinhà bệnh nhân khi đưa người bệnh vào đây đã phải chở theo can nước ngọt.

Chiều 12-7, Sở NN&PTNT phối hợpSở Tài chính Nghệ An họp bàn, tìm phương án hỗ trợ kinh phí nước sinh hoạt cho400.000 nông dân trong trận đại hạn này.

Một, hai ngày nữa, nắng nóng kết thúc

Về tình hình nắng nóng khô hạn ở Bắc Bộ và Trung Bộ, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, hiệu ứng phơn hay còn gọi là gió Lào sẽ chấm dứt trong 1-2 ngày tới.

Ở miền Bắc, mưa sẽ tăng dần cả về lượng và diện từ nay đến cuối tuần; nắng nóng về cơ bản sẽ chấm dứt từ ngày 14-7. Ở Nam Trung Bộ từ Đà Nẵng trở vào, từ trưa chiều ngày 12-7 đã bắt đầu có mưa, nắng nóng không còn, hạn hán được cải thiện.

Ở Bắc Trung Bộ từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên - Huế, nắng nóng chỉ còn tiếp tục 1-2 ngày nữa; từ giữa tuần nắng nóng chấm dứt, sẽ bắt đầu có mưa nhưng phải đến những ngày cuối tuần mới có khả năng mưa khá hơn để giải tỏa hay ít nhất cũng làm dịu bớt tình trạng hạn hán.

Theo Tiền Phong