Kế hoạch pháttriển kinh tế 2011 – 2015 vừa được Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hộivà sắp tới là Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá XIII cho thấy nhiều chuyển biếntrong tư tưởng điều hành.
Với mục tiêulấy ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát làm trọng tâm, cùng với đó làduy trì tăng trưởng hợp lý, đi đôi với tái cơ cấu nền kinh tế, Tiến sĩ LêĐăng Doanh – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương,cho rằng Chính phủ đã có cách tiếp cận tương đối "sòng phẳng" và thực tế hơnso với giai đoạn trước.
 |
| Kịch bản kinh tế 2011 - 2015 được các chuyên gia đánh giá vẫn có nhiều nghịch lý. Ảnh: Bloomberg |
"Mặc dùvẫn đưa ra mục tiêu tăng trưởng "hợp lý" nhưng việc Chính phủ chấp nhậnmức tăng trưởng bình quân khoảng 7% thấp hơn so với mục tiêu mà Đại hộiĐảng đề ra (7-7,5%) để duy trì ổn định là một tín hiệu rất đáng ghinhận", Tiến sĩ Doanh nhận định.
Đây cũng làcon số được Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên – Phó chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốchội cho là phù hợp với giai đoạn phát triển hiện tại của Việt Nam cũng nhưbối cảnh kinh tế thế giới. "Nếu Việt Nam không tăng trưởng được khoảng6,5-7% một năm thì rất khó đảm bảo an sinh xã hội. Các cân đối vĩ mô kháccũng rất khó giữ được", Tiến sĩ Kiên phân tích.
"Tuy nhiên, đểđạt được con số 7% nói trên là không đơn giản. Nó đòi hỏi phải điều hànhquyết liệt và đồng thuận cao trong xã hội. Rõ ràng trong 2 phương án tăngtrưởng 6,5% và 7%, Chính phủ đã chọn phương án khó hơn", Phó chủ nhiệm Uỷban Kinh tế nhận định.
Một cái khókhác được chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan chỉ ra là việc cơ quan điều hànhvẫn đặt ra một kế hoạch với mức tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước (năm2011 dự kiến 5,8-6%, 2012 là 6,5%, giai đoạn 2013-2015 có thể cao hơn) trongkhi muốn đưa lạm phát giảm dần (CPI năm 2015 dưới 7%).
Theo phân tíchcủa nguyên Phó Chủ tịch Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI), làmđược điều này trong điều kiện của Việt Nam là rất khó. "Hàn Quốc, Singapore…có thể duy trì được tốc độ tăng trưởng nhanh trong khi lạm phát vẫn ở mứcthấp là do nền kinh tế của họ phát triển chủ yếu dựa vào khoa học kỹ thuật.Trong khi đó, Việt Nam lâu nay chỉ chủ yếu tăng trưởng nhờ đầu tư", bà Langiải thích.
Cũng theochuyên gia này, trong kế hoạch phát triển 5 năm tới, vai trò của khoa họccông nghệ, kinh tế tri thức, nguồn nhân lực chất lượng cao… đã được đề cập ởmột vị trí cao hơn nhưng các giải pháp đưa ra chưa thật sự rõ ràng, cụ thể."Nếu tiếp tục lấy vốn làm động lực chính thì tăng trưởng bền vững với mứclạm phát thấp là điều rất khó", chuyên gia này nhận định.
Một nghịch lý khác cũng được các chuyên gia kinh tếchỉ ra là vấn đề quản lý nợ công trong 5 năm tới. Theo đềxuất trong bản kế hoạch cũng như những phát biểu gần đây của Chính phủ, nợcông sẽ tiếp tục gia tăng trong những năm tới để phục vụ nhu cầu phát triểnvà có thể đạt khoảng 65% GDP (trong đó nợ của Chính phủ khoảng 55% GDP) vàonăm 2015. Mặc dù 2 con số này đã được Thường vụ Quốc hội đề xuất giảm xuốnglần lượt là 60% và 50% GDP nhưng theo các chuyên gia kinh tế, con số này vẫnlà quá cao.
"Câu chuyệnkhông phải là nợ bao nhiêu mà nằm ở việc khu vực công sẽ sử dụng đồng vốn ấynhư thế nào, hiệu quả hay không, kế hoạch chi trả ra sao. Đây là điều màChính phủ cần tính kỹ", Tiến sĩ Lê Đăng Doanh phân tích.
Còn theochuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc tiếp tục gia tăng nợ công cho thấy khuvực Nhà nước vẫn chưa sẵn sàng nhường lại sân chơi cho các doanh nghiệp tưnhân. “Nhà nước vẫn sẽ đóng vai trò nhà đầu tư chính. Như vậy thì khó có thểtái cơ cấu đầu tư, chứ chưa nói chuyện tái cơ cấu nền kinh tế”, bà Lan phântích.
"Một thực tếmà người ta chứng kiến trong những năm gần đây là nợ công của Việt Nam tăngnhanh trong khi GDP không cải thiện được là bao. Nó cho thấy câu chuyện nợchỉ mang thêm gánh nặng cho nền kinh tế, chứ không thể giúp gì cho pháttriển", chuyên gia này nhận định.
Có quan điểmtương đối ôn hoà hơn so với bà Phạm Chi Lan, Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên chorằng bài toán quản lý nợ công sẽ phụ thuộc rất lớn vào việc nền kinh tế sẽtăng trưởng như thế nào trong vòng 5 năm tới: "Đúng là khi vay nợ, Chính phủsẽ phải cân nhắc kỹ đến việc sử dụng cũng như nguồn chi trả. Tuy nhiên, nếuViệt Nam tăng trưởng tốt thì cùng một con số tuyệt đối, tỷ lệ nợ so với GDPsẽ giảm đi. Nỗi lo cũng sẽ vơi bớt phần nào", ông Kiên chia sẻ.
Cũng theo vịPhó chủ tịch Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, kịch bản nói trên được cơ quanchức năng xây dựng dựa trên giả định kinh tế thế giới diễn biến không quáxấu (Mỹ không suy thoái kép, EU sẽ cứu Hy Lạp khỏi cuộc khủng hoảng nợcông…). Do vậy, việc thực hiện thành công hay không vẫn phụ thuộc không nhỏvào diễn biến của kinh tế toàn cầu trong giai đoạn cuối năm 2011 và quýI/2012.
Theo Nhật Minh
VnExpress
