6 tháng sau khicác nước thành viên liên minh châu Âu (EU) giải cứu Hy Lạp bằng gói cứu trợ110 tỷ euro, nền kinh tế châu Âu vốn đang "suy nhược" vì khủng hoảng nợ cônglại hầm hập lên "cơn sốt" trước nguy cơ Ireland sẽ lao theo vết xe Hy Lạp.
Ireland “mắc bệnh”
Hệ thống tài chính của Ireland, rơi vào tình trạng nguyhiểm sau khi bong bóng bất động sản tại nước này nổ tung với giá nhà đất tụtgiảm tới 60% làm cả hệ thống ngân hàng với tổng giá trị lên đến 1.800 tỷ USDđứng trước nguy cơ sụp đổ. Chính phủ không còn cách nào khác phải đi vay đểhỗ trợ tài chính cho 5 ngân hàng lớn nhất.
Song vay nợ quá nhiều lại khiến mức thâm hụt ngân sáchcủa Ireland năm nay có thể vượt mốc 30% GDP, tức là gấp đôi của Hy Lạp, quốcgia suýt bị phá sản tháng 5 vừa qua nếu không nhận được khoản cứu trợ 110 tỷeuro. Ireland nay thành con nợ lớn nhất của của Ngân hàng Trung ương châu Âuvới mức nợ gần 180 tỷ USD.
Thay vì chấp nhận uống "toa thuốc đắng" như Hy Lạp,Ireland lại gồng mình giải quyết cuộc khủng hoảng nợ công.
 |
| Kinh tế Ireland gặp nguy |
Để thực hiện lời hứa giảm tỷ lệ thâm hụt ngân sách xuốngmức 4% GDP vào năm 2014, Chính phủ Ireland không còn biện pháp nào khácngoài tăng thu, giảm chi nhằm tiết kiệm khoảng 8 tỷ USD, qua đó cắt giảmthâm hụt xuống còn 9,5-9,75% trong năm sau. Tuy nhiên, giới phân tích chorằng, biện pháp này nếu được áp dụng sẽ chỉ làm cho nền kinh tế Ireland thêmốm yếu bởi nguồn tăng thu ngân sách sẽ chủ yếu đến từ việc đánh thuế ngườidân và doanh nghiệp.
Thủ tướng Ireland Brian Cowen thừa nhận, nước này chỉ cókhả năng “cầm cự” tối đa tới tháng 6/2011.
“Dễ điều trị” hơn Hy Lạp...
Tuy vậy, theo đánh giá của giới chuyên gia thì dù đangtrong tình trạng nguy kịch nhưng lời giải cho cuộc khủng hoảng nợ củaIreland hiện nay dường như dễ tìm hơn cho bài toán Hy Lạp khi trước.
“Triển vọng của Ireland tốt hơn nhiều so với Hy Lạp”,chuyên gia kinh tế Marco Annunziata thuộc Ngân hàng Unicredit nhận định. Ôngnhấn mạnh, theo quan điểm thị trường, cuộc khủng hoảng nợ ở Ireland hiện naychính là cuộc khủng hoảng Hy Lạp chưa được giải quyết và đang quay trở lại.
Chia sẻ quan điểm này, ông Pisani-Ferry, Viện trưởngnghiên cứu các vấn đề châu Âu Bruegel cho rằng: "Xét toàn cục, Ireland làmột trong những mô hình tốt về điều hành kinh tế trước khủng hoảng. Họ kiểmsoát tài chính công tốt hơn nhiều so với Hy Lạp. Bên cạnh đó, Ireland lại cótiềm năng xuất khẩu lớn, tạo điều kiện phục hồi nhanh. Quan trọng hơn là cáckhoản thâm hụt của Ireland chủ yếu là ngắn hạn, do đổ tiền ra cứu trợ ngànhngân hàng”.
 |
| Nhiều chuyên gia cho rằng, bài toán Ireland dễ giải hơn của Hy Lạp |
…song khó triệt để
Dù đánh giá cuộc khủng hoảng tại Ireland không nghiêmtrọng như Hy Lạp nhưng không chuyên gia kinh tế nào có thể khẳng định, “cănbệnh” nợ công này sẽ không tái phát.
Thực tế tình hình tại Ireland đang khiến người ta phải longại về một mắt xích yếu khác của EU là Bồ Đào Nha. Với núi nợ công cao ngất(83,3% GDP), Bồ Đào Nha đang tìm cách tránh lặp lại "vết xe đổ" của Hy Lạplà cầu cứu cả EU và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Thậm chí, người ta còn longại cả nguy cơ khủng hoảng nợ lan sang Tây Ban Nha, nền kinh tế lớn thứ 5trong EU, cho dù Madrid vẫn khẳng định rằng kinh tế Tây Ban Nha hoàn toànkhác và lành mạnh hơn nhiều.
Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng nợ tại Ireland thực sựgióng thêm hồi chuông cảnh báo về việc thiếu các quy định chặt chẽ trongEurozone. Hiện tại, ít ai nghĩ rằng Eurozone sẽ tan rã nhưng nguy hiểm ở chỗcác nước thành viên cứ phải gồng mình đóng góp vào quỹ để cứu những thànhviên còn lại.
Nhìn vào thực trạng các nền kinh tế trong Eurozone, ngườita thấy rõ sự phân cực giữa các nước phía Bắc giàu có với các nước phía Namthường xuyên bị thâm hụt ngân sách trầm trọng. Ngoài Hy Lạp đang vất vả vượtkhủng hoảng, Ireland, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Itally và các thành viên mớinhư Slovenia, Slovakia cũng đang đối mặt với vô số khó khăn về công nợ.
Trong khi đó, quỹ cứu trợ 750 tỷ euro phần lớn đến từ cácnước thành viên Eurozone, mà chủ yếu là Đức. Nhiều chuyên gia cho rằng,những người đóng thuế tại Đức, Pháp có thể bước đầu thông cảm với các kếhoạch đóng góp quỹ cứu các thành viên yếu trong Eurozone nhưng họ khó chấpnhận nếu việc này kéo dài.
 |
| Khủng hoảng đang đe dọa lan rộng sang khắp châu Âu và thậm chí đẩy đồng tiền chung của khối đến bờ vực sụp đổ |
Vì thế, Bộ trưởng Tài chính Đức Wolfgang Schašuble gầnđây kêu gọi nên siết chặt các quy định tài chính của khu vực đồng euro đểphòng ngừa các nước thâm hụt ngân sách quá lớn, nếu cần có thể trục xuất họkhỏi Eurozone.
Theo cựu Giám đốc điều hành ngân hàng Barclay của Anh,ông Martin Taylor, trong thâm tâm ông không bao giờ muốn Eurozone sụp đổ.Nhưng nếu các nước yếu kém trong khối này không có biện pháp đủ mạnh để vượtqua khó khăn kinh tế, nguy cơ đồng tiền euro sụp đổ sẽ có thật.
Theo nhà kinh tế Elisa Parisi-Capone, 45% khả năng cácthành viên Eurozone về lâu dài sẽ rút khỏi khu vực này. Hy Lạp chẳng hạn,nếu nước này thất bại trong chính sách "thắt lưng buộc bụng" hiện nay, mộtChính phủ mới lên cầm quyền có thể sẽ trở lại sử dụng đồng drachmas, nhữngngười gửi tiền sẽ ồ ạt rút tiền euro khỏi ngân hàng để bảo tồn vốn. Hậu quảsẽ không lường được.
Theo Bích Diệp
Đất Việt
