Từ sau khi bùng nổ tin đồn về chiêu“ve sầu thoát xác” với cổ phiếu AAA, nhiều nhà đầu tư nhìn bất cứ cổ phiếunào từ tăng nóng chuyển sang giảm sàn đều với con mắt nghi ngờ.
Khoảng 5 phiên gần đây, mã thế chỗ cho AAA được “kỳ vọng” nhiều nhất là HTV. Ứngcử viên đầy triển vọng này đã có 5 phiên giảm sàn với dư bán chất đống mà chẳngcó người mua. HTV cũng có một quá trình tăng giá đáng nể kéo dài tới gần 3 tháng.Đỉnh cao nhất HTV đạt được trong phiên ngày 13/9 là 46.900 đồng/cổ phiếu, tươngđương mức tăng khoảng hơn 193%, từ mức 16.000 đồng/cổ phiếu.
Câu chuyện tăng giá của HTV cũng là một trong những hiện tượng khó hiểu của thịtrường chứng khoán, dù không chóng mặt như một số “ngôi sao” PVX, PVA, VHG trướcđó. Từ tháng 6 đến tháng 9, VN-Index sụt giảm khoảng 12,4% trong khi HTV lặng lẽtăng 193% - một tỉ suất lợi nhuận không tưởng trong năm 2010.
Điểm khác biệt trong hiện tượng HTV là một quá trình tăng giá cần mẫn và đều đặn,không quá nóng nhưng kéo đủ dài để đạt đến một mặt bằng giá rất cao. HTV chỉ códuy nhất hai lần tăng trần liên tục 5 phiên và hai lần đó công ty đều có văn bảngiải trình ngày 6/7 và 22/7. Lý do được lặp lại giống nhau: tình hình hoạt độngvẫn bình thường và giá tăng là do diễn biến thị trường, nằm ngoài tầm kiểm soát.
Trong 5 phiên gần đây, hiện tượng đánh xuống với HTV là rất rõ ràng: thanh khoảnđột ngột giảm mạnh; lượng cổ phiếu chất bán sàn hàng triệu đơn vị; cuối phiênluôn xuất hiện giao dịch mua ở mức tối thiểu, đủ để tạo giá tham chiếu cho hômsau với mức giảm 5% mỗi ngày.
Hôm nay HTV cũng trải qua phiên giảm sàn thứ 5 liên tục với giao dịch “kỳ cục”quen thuộc: lượng bán ở giá trần 34.500 đồng là 192.000 cổ phiếu, bán sàn 1,34triệu cổ phiếu và bán ATC trên 1 triệu cổ phiếu. Không hề có sự mặc cả nào vềgiá và HTV xuất hiện đúng hai giao dịch ở giá sàn, một thực hiện để tạo giá mởcửa và một tạo giá đóng cửa.
Trả giá
 |
| Từ tháng 6 đến tháng 9, VN-Index sụt giảm khoảng 12,4% trong khi HTV lặng lẽ tăng 193% - một tỉ suất lợi nhuận không tưởng trong năm 2010 |
“Võ lừa” với AAA đến nay không nhà đầu tư nào còn lạ và về lý thuyết, có thể ápdụng với bất kỳ cổ phiếu nào. Tuy nhiên tại sao chưa bao giờ thị trường rộ lêntin đồn với PVA, VHG hay VSP? Những cổ phiếu này còn có độ nóng gấp nhiều lầnmức tăng 67% trong 15 phiên của AAA: PVA từng dốc đứng 278%, PVX tăng 46,2%trong 8 phiên; VHG tăng 133,3%. Những biến động đó xảy ra trước sự kiện AAA cũngkhông lâu.
Thanh khoản của HTV trong suốt quá trình tăng giá đều khá tốt, tức là có mua cóbán, không phải kịch trần liên tục. Tuy nhiên về cơ bản giá cổ phiếu luôn tăngcao hơn phiên trước. Điều đó có nghĩa là nhà đầu tư có thể thoát ra một cách dễdàng, không phải đợi đến lúc mất thanh khoản hoàn toàn.
Mặt khác, cũng giống AAA, HTV trải qua tới 13 phiên phân phối điển hình: Khốilượng giao dịch cao nhưng giá không thể tăng thêm mà lại giảm dần. Khoảng 3,34triệu cổ phiếu đã được chuyển nhượng trong chu kỳ phân phối này. Thậm chí ngaytrước khi mất thanh khoản hoàn toàn, HVT vẫn còn một phiên giao dịch hơn 263.000đơn vị với giá đóng cửa bằng tham chiếu.
Ngay với AAA, đến nay vẫn chưa thể khẳng định một cách có bằng chứng rằng “độilái” đã lừa các công ty chứng khoán cung cấp đòn bẩy. Việc chủ động lừa (xácđịnh từ đầu sẽ bỏ mặc tài khoản) với việc nhà đầu tư thực sự “kẹp” khi dùng đònbẩy và buộc phải để thanh lý tài sản chỉ cách nhau một giới hạn rất mong manh.
Với một quá trình phân phối đủ dài (9 phiên với hơn 4,9 triệu cổ phiếu), nhà đầutư có kinh nghiệm hoàn toàn có thể thoát ra một cách dễ dàng chứ không nhấtthiết phải bỏ tài khoản để nhận nguy cơ đối mặt với rủi ro pháp lý. Trường hợpHTV cũng vậy, “đội lái” nếu có cũng có thể thoát ra an toàn.
Từ thanh khoản bình thường chuyển sang tình trạng mất thanh khoản có thể lý giảibằng sự mất cân bằng cung cầu nghiêm trọng. Dòng tiền lớn đầu cơ giá lên thoátra đã không còn quay trở lại, thậm chí không loại trừ hiện tượng lượng cổ phiếucó giá vốn bằng 0 đồng được sử dụng để đánh xuống, tìm kiếm cơ hội cho “vòng hai”hoặc đầu cơ T+ tại những thời điểm đảo chiều kỹ thuật. Mặt khác, cũng có thể HTVđang có hiện tượng giải chấp sau khi mất thanh khoản.
Hiện tượng làm giá gần đây rất phổ biến và được xem là “cối xay” nhà đầu tư nhỏlẻ. Tuy nhiên, nếu không có nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia, các “đội lái” cũng chỉcó thể tự mua bán với nhau, hoặc “cùng đường” thì đi chiếm dụng vốn và “lừa”công ty chứng khoán như với giả thiết “ve sầu thoát xác” tại AAA.
Như vậy đa số trường hợp chính nhà đầu tư đã tự đưa mình vào “cối xay” khi khôngkiềm chế được lòng tham. Bất kỳ một cổ phiếu nào tăng nóng không rõ nguyên nhânđều được số đông nhà đầu tư xem là có hiện tượng làm giá. Vì thế khi chấp nhậntham gia một cuộc chơi rủi ro cao, những tình huống xấu nhất luôn phải được tínhđến.
HTV là ví dụ khi trên phương diện cơ bản doanh nghiệp này không có gì đặc biệtvề lợi nhuận, ngoại trừ khoản tiền gửi 85 tỉ đồng với lãi suất 10,45% - 10,9% vàkhoản hoàn nhập dự phòng đầu tư cổ phiếu ngắn hạn ghi nhận tại 30/6/2010 chưatới 5 tỉ đồng. Số tiền mặt này có thể coi là lớn với quy mô vốn 100 tỉ nhưngcũng không đáng là bao so với nhiều doanh nghiệp khác đang có thặng dư cả ngàntỉ và vài trăm tỉ khác cất trong tài khoản ngân hàng.
Thống kê giao dịch với HTV và AAA cho thấy trong thời điểm sôi động, số lượnglệnh đặt mua, bán lên tới hàng ngàn. Cơ quan giám sát cũng hoàn toàn có thể pháthiện được nguồn gốc của các lệnh đó. Khả năng khoanh vùng chỉ gặp khó khăn khithực tế có rất nhiều nhà đầu tư cùng tham gia một cuộc chơi và chấp nhận rủi ro.Chiêu “ve sầu thoát xác” không nhất thiết phải đi lừa các tổ chức khi có rấtnhiều người khác sẵn sàng nhận “bom” vì nghĩ rằng chưa thể “nổ” trên tay mình.
Theo Khánh Hà
VnEconomy
