Ngày 29/10, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chính thức ban hành Thông tư số22/2010/TT-NHNN, quy định về huy động và cho vay vốn bằng vàng của tổ chức tíndụng đối với khách hàng.
Có hai điểm đáng chú ý trong Thông tư 22 là: thứ nhất, các tổ chức tín dụngkhông được cho vay để sản xuất và kinh doanh vàng miếng; thứ hai, các tổ chứctín dụng không được chuyển đổi vốn huy động bằng vàng thành đồng Việt Nam và cáchình thức bằng tiền khác như trước đây.
Thông tư có hiệu lực kể từ ngày ký (29/10/2010). Hoạt động huy động và cho vayvàng của các ngân hàng thương mại chính thức bị thu hẹp. Một suy tính thôngthường, khi cả đầu vào và đặc biệt là đầu ra bị hạn chế, lãi suất huy động vàngsẽ giảm. Thế nhưng đến cuối ngày 3/11, tức sau 3 ngày chính sách mới có hiệu lực,chưa có thành viên nào điều chỉnh.
Khác với những đợt hạ lãi suất VND thời gian qua, các ngân hàng thường thậntrọng và chờ đợi phản ứng của các thành viên. Với lãi suất huy động vàng lần này,cũng có sự chờ đợi, nhưng nguyên do lớn hơn là từ yêu cầu nội tại.
Ngay sau khi chính sách được ban hành, đại diện lãnh đạo Ngân hàng Thương mại Cổphần Đông Á (DongA Bank) cho biết sẽ theo dõi diễn biến thị trường, cũng nhưphản ứng của các thành viên khác để có thể điều chỉnh chính sách lãi suất.
Lãnh đạo Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) cũngcho biết kế hoạch hạ lãi suất huy động vàng cũng đã được tính đến trong nhữngngày qua.
Tuy nhiên, đến hết ngày 3/11, lãi suất huy động vàng của các nhà băng vẫn giữnguyên. Thậm chí trước thềm Thông tư 22 ban hành, ngày 28/10, Ngân hàng Thươngmại Cổ phần Á châu (ACB) còn công bố biểu lãi suất mới; trong đó lãi suất huyđộng vàng cao nhất được ấn định 1,6%/năm, các mức cao từ 1% - 1,5%/năm đã đượctrải rộng từ kỳ hạn 1 tháng cho đến 13 tháng (lĩnh lãi cuối kỳ).
 |
| Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng mới sử dụng 60% số vốn huy động bằng vàng (92,6 tấn, tương đương khoảng 73.000 tỷ đồng, tính đến cuối tháng 9/2010), hiệu quả kinh doanh thấp |
Hiện tại, mức lãi suất huy động vàng cao nhất trên thị trường vẫn thuộc về Ngânhàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB), với 3%/năm kỳ hạn 3 tháng hay các mứcvượt trội 2,76%/năm kỳ hạn 1 tháng và 2,88%/năm kỳ hạn 2 tháng, sau quyết địnhtăng rất mạnh trong ngày 21/10 vừa qua. Tại nhiều thành viên khác, lãi suất huyđộng vàng phổ biến từ 1% - 1,5%/năm áp cho nhiều kỳ hạn, chủ yếu từ 1 - 12 tháng.
Trước tác động của chính sách trên, không hẳn các ngân hàng phản ứng chậm, hay“bình thản” về lãi suất.
Trao đổi với chúng tôi, tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần lớn có nghiệp vụkinh doanh ngoại hối cho biết, lãi suất huy động vàng hiện chưa giảm theo như dựtính từ quy định thu hẹp huy động và cho vay bởi nguyên do nội tại.
Ông cho biết việc điều chỉnh đang được tính đến, nhưng hệ quả của nó cũng phảidự phòng. Lãi suất huy động vàng giảm, cũng như tác động từ chính sách, ngườidân có thể rút vàng trước hạn để quy đổi vốn, hoặc tốc độ huy động sẽ chững lạikhi lãi suất thấp (thậm chí thu phí), trong khi các khoản cho vay vàng thời gianqua chưa đến kỳ đáo hạn để hồi vốn. Đây là khả năng có thể dẫn tới khó khănthanh khoản vàng và có thể là điểm mà các ngân hàng cùng cân nhắc.
Theo phân tích của lãnh đạo ngân hàng này, thực tế trong hoạt động, lãi suất huyđộng vàng hiện nay, ngoài trường hợp cá biệt, vẫn chủ yếu ở mức thấp, chi phítheo đó không quá lớn. Đó cũng là điểm được tính tới khi cân nhắc có nên “đánhđổi” với khả năng khó khăn thanh khoản vàng hay không.
Trong khi đó, những phân tích thời gian qua cho thấy, khi lãi suất huy động VNDbị giới hạn bởi “trần” thỏa thuận giữa các thành viên, bên cạnh USD, vàng là mộtnguồn vốn “cứu cánh” để một số ngân hàng tăng huy động nhằm cân đối các chỉ sốan toàn trong hoạt động theo yêu cầu của Thông tư 13. Và đây có thể cũng là mộtlý do bên cạnh những phân tích trên.
Liên quan đến việc thu hẹp huy động và cho vay vàng, bên cạnh mụcđích và nguyên do mà nhà điều hành đã lý giải, ảnh hưởng đầu tiên được xéttới là lợi nhuận của các ngân hàng thương mại có hoạt động kinh doanh này.
Điểm lại báo cáo tình hình kinh doanh năm 2009 và định hướng 2010 của một sốngân hàng thương mại lớn, việc một số nghiệp vụ bị thu hẹp trong năm nay cũng đãđược lường tính để chủ động ứng phó; với kinh doanh vàng, trước đó là việc đóngcửa các sàn giao dịch và tài khoản kinh doanh ở nước ngoài.
Tác động được chú ý là nguồn thu tín dụng từ huy động và cho vay vàng sẽ bị ảnhhưởng. Rộng hơn, tăng trưởng tín dụng của hệ thống có thể chậm lại trong ngắnhạn khi phản ánh tác động này. Khoảng 60% số dư huy động 92,6 tấn vàng (tươngđương 73.000 tỷ đồng) tính đến cuối tháng 9/2010 được dùng để cho vay là một consố đáng kể.
Bên cạnh đó, các ngân hàng còn phải ngừng việc chuyển đổi vàng huy động sang vốnVND. Đây cũng là một nguồn vốn bị thiếu hụt trực tiếp trong thời gian tới. Theoquy định trước đây, các ngân hàng được phép chuyển đổi tối đa 30%. Trên thực tế,số liệu từ Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Tp.HCM đến cuối tháng 9, tại địa bàn này,tỷ lệ chuyển đổi chỉ là 10,85% trong hơn 70.000 tỷ đồng số dư huy động bằng vàng.Con số đó cũng gần với tổng 73.000 tỷ đồng chung mà đại diện Ngân hàng Nhà nướcđưa ra.
Nếu 10,85% là mẫu số chung, lượng vốn VND quy đổi ở khoảng 7.500 đến gần 8.000tỷ đồng. Theo một số nguồn tin gần đây, nguồn quy đổi này chủ yếu có ở 3 thànhviên là ACB, HDBank và SCB (với khoảng 7.600 tỷ đồng). Theo đó, ảnh hưởng ở sựchuyển đổi này nếu có sẽ mang tính cục bộ hơn là trên diện rộng.
Theo Minh Đức
VnEconomy
