Trong tuần qua, một số ngân hàng thương mại (NHTM) đã bắt đầu có sự thayđổi khung lãi suất tiền gửi không kỳ hạn với mức tăng lên khá mạnh,từ mức 2 - 4% tăng lên mức 6 - 12%/năm.

Các động thái tăng lãi suất này diễn ra ở một số ngân hàng nhỏ nhưSeABank, VPB, Việt Á, Hàng Hải…

Lãi cao cho món tiền lớn

Theo các thông tin thu thập được từ website của các ngân hàng trên, thìkhông phải khách hàng nào để tiền ở tài khoản thanh toán cũng nhậnđược mức lãi suất cao như vậy. Thay vào đấy, khách hàng phải chuyểntiền sang một gói tài khoản khác dành riêng cho tiền gửi không kỳhạn.

Tại SeABank, tiền gửi của khách hàng sẽ được hưởng lãi suất cao(từ 9 - 12%/năm) khi khách hàng để tiền trong tài khoản SeaSave Smart.Còn khách hàng của VPB sẽ được hưởng lãi suất lên tới 9% khi sử dụngtài khoản VP Super. Tại Việt Á, lãi suất không kỳ hạn sẽ được hưởngbậc thang theo số tiền gửi. Bên cạnh đó, các NHTM này vẫn duy trì cáctài khoản không kỳ hạn bình thường với mức lãi suất tiền gửi thấp,chỉ từ 2 - 4%/năm.

Như vậy, có thể nhận thấy là những NHTM đang chia nhóm tiền gửi khôngkỳ hạn ra theo hai nhóm khác nhau để có thể quản lý dòng tiền gửikhông kỳ hạn một cách hiệu quả hơn.

Lãi suất tiền gửi không kỳ hạn VND tăng cao bất thường
Dòng tiền tệ trữ trong dân chúng thường hướng đến các đầu tư có lợi tức cao hơn (Ảnh: Lê Quang Nhật)

Trước đó đã có một số NHTM thực hiện chia nhóm tiền gửi không kỳhạn như vậy. MB là một trong những NHTM triển khai sớm nhất gói sảnphẩm này (từ tháng 6.2010 với lãi suất tiền gửi không kỳ hạn lên tới6%/năm khi khách hàng sử dụng sản phẩm eMB, cao hơn nhiều so với lãisuất không kỳ hạn mà ngân hàng này niêm yết).

Sử dụng nguồn tiền gửi không kỳ hạn có hiệu quả hơn

Việc nâng lãi suất không kỳ hạn của một số ngân hàng trong tuần qua chỉ là động thái tái cấu trúc lại nguồn vốn không kỳ hạn nhằm sử dụng nguồn vốn này một cách hiệu quả hơn. Hành động này cũng giúp các NHTM nhỏ thu hút được thêm nguồn tiền gửi không kỳ hạn, đặc biệt là qua các giao dịch điện tử, qua đó có thể gia tăng lợi nhuận trong tương lai.

Ngày 10.3.2010, ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành thông tư số 04 quyđịnh áp dụng lãi suất trong trường hợp tổ chức, cá nhân rút tiềngửi trước hạn tại các tổ chức tín dụng. Theo đó, mức lãi suất áp dụngđối với các khoản tiền rút trước hạn sẽ tối đa bằng với mức lãisuất tiền gửi không kỳ hạn thấp nhất của tổ chức tín dụng theo từngđồng tiền.

Với các NHTM duy trì hai mức lãi suất khác nhau áp dụngvới tiền gửi không kỳ hạn thì theo thông tư 04, lãi suất cho các khoảntiền rút trước hạn sẽ được áp dụng ở mức lãi suất không kỳ hạnthấp hơn. Cùng với thời điểm đó đến nay, đã có một số NHTM nhỏ nhưtrên tăng dần lãi suất không kỳ hạn.

Về tổng thể, mức độ ảnh hưởng từ thông tin này đến các ngân hàng khôngnhiều. Vẫn chưa có động thái nào về việc chạy đua nâng lãi suất khôngkỳ hạn, đặc biệt là với các NHTM lớn như bốn ngân hàng quốc doanh haycác ngân hàng cổ phần khác như ACB, STB, TCB, MB…

Một cuộc chạy đua lãisuất không kỳ hạn sẽ khó diễn ra do đặc điểm nguồn tiền gửi không kỳhạn tại từng ngân hàng là khác nhau. Đây là một nguồn vốn có giá rẻnhưng lại rất khó quản lý. Những ngân hàng lớn có nguồn tiền gửikhông kỳ hạn lớn thì nâng lãi suất sẽ ảnh hưởng nhiều đến lợinhuận.

Vì vậy, lo ngại các ngân hàng nâng lãi suất không kỳ hạn lên cao để láchthông tư 04 là không có cơ sở chắc chắn.

Những ngân hàng cổ phần nhỏ trên sẽ chịu lãi suất cao khi phải đi vayliên ngân hàng để đáp ứng được tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Theo thông tinvề hoạt động ngân hàng trong tuần từ 5.3 - 11.3.2011, lãi suất cho vayliên ngân hàng qua đêm bình quân của các NHTM vẫn đang ở mức khá cao là13,38%/năm, tăng 0,9% so với tuần trước.

Mặt bằng lãi suất tiền gửi khôngkỳ hạn sau khi nâng lên phổ biến ở mức từ 6 - 9%. Nếu sử dụng nguồntiền này một cách hợp lý thì các NHTM này vừa có nguồn vốn giá rẻđáp ứng dự trữ bắt buộc hoặc cho vay lại qua đêm trên thị trường liênngân hàng với lãi suất trên 13%/năm.

Trên thực tế, lãi suất cho vay qua đêm mà các NHTM thực hiện trong tuầntrước đó dao động tới từ 15 - 20%/năm do NHNN tăng các mức lãi suấtchiết khấu, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất cho vay qua đêm trong thanhtoán bù trừ liên ngân hàng lên mức 12%/năm. Tăng lãi suất tiền gửikhông kỳ hạn lên đến 9%, thậm chí tới 12% thì vẫn còn thấp hơn nhiềuso với chi phí đi vay qua đêm trong thanh toán bù trừ liên ngân hàng hayso với mức lãi suất vay qua đêm.

Theo Đinh Tuấn Minh
SGTT