Sau khi Ngân hàng Nhà nước có động thái răn đe những ngân hàng huy động vốnvới 17 - 18%/năm, hầu hết các ngân hàng đều niêm yết lãi suất tiết kiệm còn12 - 14%/năm. Tuy nhiên, khi khách hàng mang tiền đến gửi thì lãi suất thựctế cao hơn nhiều.
Thay đổi hằng ngày
Sáng 9/12, chị T.P.T (phường 10, quận Gò Vấp-TPHCM) đến Ngân hàng PhươngNam rút tiền tiết kiệm 50 triệu đồng rồi gửi lại. Nhân viên ngân hàng PhươngNam cam kết (không có văn bản) lãi suất thực tế chị T. được hưởng là 16%/nămnhưng sổ tiết kiệm chỉ thể hiện mức lãi suất 12%/năm.
“Do đã quen thuộc khi gửi tiền tại ngân hàng này nên tôi quyết định gửilại 50 triệu đồng. Tuy nhiên, khi tôi hỏi vài ngày nữa là đến thời điểm đáohạn ba sổ tiết kiệm còn lại, mỗi sổ 50 triệu đồng có được hưởng lãi suất16%/năm không thì nhân viên Ngân hàng Phương Nam cho hay lãi suất có thểthay đổi”, chị T. cho biết.
Để tìm hiểu thêm về lãi suất, chúng tôi đến Ngân hàng Việt Nam Thịnhvượng (VPBank) đề nghị tư vấn lãi suất tiết kiệm. Thấy tôi mặc chiếc áo cóin dòng chữ VIB (Ngân hàng Quốc tế), nhân viên VPBank dè dặt hỏi: “Anh địnhgửi bao nhiêu? Tiền đã có sẵn hay sẽ rút tiền từ ngân hàng khác?”. “200triệu đồng” - tôi trả lời, lập tức nhân viên này thông báo lãi suất tiếtkiệm kỳ hạn 1-3 tháng của ngày 9/12 là 16,5%/năm được ghi trên sổ tiết kiệm.
“Nếu tuần sau mang tiền đến gửi lãi suất bao nhiêu?”, tôi hỏi. “Thịtrường biến động hằng ngày nên ngân hàng sẽ xác định mức lãi suất tiết kiệmtại thời điểm khách hàng mang tiền đến gửi”, nhân viên VPBank cho hay.
Tại Ngân hàng Đông Nam Á (SeABank), chúng tôi ghi nhận lãi suất tiết kiệmcao nhất xuống còn 14%/năm (chiều 8/12, lãi suất tiết kiệm tại ngân hàng nàylà 18%/năm). Nhân viên SeABank cho biết: Với số tiền gửi 100 triệu đồng, kỳhạn 3 tháng được tặng thẻ mua hàng siêu thị giá trị tương đương 1,2% lãisuất nhưng thực tế khách hàng nhận tiền mặt tại thời điểm gửi tiền, tính ralãi suất thực gửi là 15,2%/năm.
 |
| Hiện mức lãi suất tiết kiệm thực tế đang cao hơn mức thông báo chính thức của các ngân hàng từ 2%-2,5%/năm |
“Vì sao lãi suất của SeABank thấp hơn các ngân hàng khác?” - chúng tôihỏi. “Huy động vốn với lãi suất cao coi chừng Ngân hàng Nhà nước hỏi thămsức khỏe”, nhân viên SeABank bộc bạch...
Sau khi tạo sốc bằng chương trình huy động vốn với lãi suất 17,6%/nămđược 8 giờ (ngày 8/12), Ngân hàng Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) niêm yếtlãi suất cao nhất còn 13,5%/năm.
Thế nhưng, khi chúng tôi ngỏ ý gửi tiết kiệm 300 triệu đồng thì nhân viênTechcombank cho biết lãi suất sẽ thay đổi mỗi ngày. Riêng ngày 9/12, lãisuất được ghi trên sổ tiết kiệm là 16,8%/năm và ngân hàng chỉ chấp nhận kỳhạn một tháng; đồng thời sẵn sàng hỗ trợ nhân viên, phương tiện nếu kháchhàng rút tiền từ nơi khác về gửi tại Techcombank...
Do thị trường có hiện tượng dịch chuyển tiền nên một số ngân hàng lớnkhác cũng e ngại khách hàng ra đi, nhanh tay tung ra các chương trình tiếtkiệm, lãi suất 13,5%-14%/năm nhưng kèm theo khuyến mãi, thậm chí có ngânhàng tặng quà bằng hiện kim giá trị lên đến 2%/năm...
“Chặt đẹp” ngân hàng bạn
Trong đợt biến động lãi suất lần này có hiện tượng các ngân hàng nhỏ gặpkhó khăn về nguồn vốn, nhưng khi vay vốn ngân hàng bạn (thị trường liên ngânhàng) phải vay với lãi suất quá cao.
Để bù đắp thanh khoản, ngân hàng nhỏ buộc phải tăng thêm lãi suất kỳ hạn1-3 tháng nhằm thu hút nhanh tiền gửi từ dân cư hơn là vay vốn từ ngân hàngbạn song vẫn khó khăn vì mạng lưới hoạt động quá mỏng, uy tín chưa cao...Còn ngân hàng lớn chớp thời cơ ngân hàng nhỏ khó khăn về nguồn vốn để “chặtđẹp” lãi suất cho vay 20%-35%/năm (thời hạn vay chỉ một tuần).
Giải thích hiện tượng này, lãnh đạo một số ngân hàng lớn cho rằng lãisuất liên ngân hàng cao hay thấp phụ thuộc vào cung cầu của thị trường. Việcthế chấp giấy tờ có giá vay vốn ngân hàng Nhà nước (thị trường mở) chỉ được7 ngày nên các ngân hàng lớn cho ngân hàng nhỏ vay lại cũng với thời giantương ứng. Do đó, ngân hàng nhỏ không đủ thời gian để cân đối các nguồn vốn...
Với mặt bằng lãi suất đầu vào 15,2% - 16,8%/năm, cộng với chi phí kinhdoanh đã đẩy mặt bằng lãi suất cho vay của nhiều ngân hàng hiện đã lên đến18%-20%/năm...
Trước thực trạng trên, TS Lê Thẩm Dương (Trường ĐH Ngân hàng TPHCM) nhậnxét: Thị trường lãi suất cuối năm 2010 đang diễn biến tương tự như năm 2008.Lúc đó, các ngân hàng mạnh vốn đã “thắng lớn” khi cho ngân hàng bạn vay tiền.ngân hàng Nhà nước phải ra tay chấn chỉnh lãi suất liên ngân hàng bằng cáchquy định lãi suất cho vay ngân hàng bạn không quá 13%/năm.
TS Lê Thẩm Dương cho rằng thị trường liên ngân hàng là nơi để các ngânhàng hỗ trợ nhau về vốn, không phải là “mảnh đất màu mỡ” dành cho các ngânhàng lớn thu lợi nhuận. Việc ngân hàng lớn vay vốn của ngân hàng Nhà nướcvới lãi suất thấp rồi cho ngân hàng bạn vay lại với lãi suất cao ngất làkhông thể chấp nhận được.
ngân hàng Nhà nước cần rà soát nguyên nhân làm lãi suất tăng nóng để canthiệp thị trường một cách linh hoạt. Nếu nhiều ngân hàng khó khăn về vốn thìnên bơm thêm tiền với mức độ thích hợp. Trong trường hợp cần thiết, ngânhàng Nhà nước có thể siết chặt thị trường liên ngân hàng...
Theo Thy Thơ
Người lao động
