Với các “chiêu thức” như không ghi mức lãi suất chênh lệch vào sổ tiết kiệm,chưa kể các hình thức khuyến mãi khác, lãi suất huy động VND thực tế màkhách hàng được nhận tại một số ngân hàng thương mại vẫn vượt trần 14%/năm.

Lãnh đạo một số ngân hàng thương mại lo ngại, tình hình huy động vốn sắptới vẫn rất căng thẳng và sẽ có nhiều chiêu thức “lách” luật mà cơ quanquản lý rất khó để phát hiện.

Thỏa thuận“ngầm” lãi suất

Hôm 3/3, Ngân hàng Nhà nước ban hành thông tư số 02/2011/TT-NHNN nhắclại quy định mức lãi suất huy động ở các tổ chức tín dụng, kể cả khuyếnmãi dưới mọi hình thức, tối đa không vượt quá 14%/năm; còn ở các quỹ tíndụng nhân dân không quá 14,5%. Thanh tra, giám sát ngân hàng sẽ tiếnhành kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện và xử lý đối với cáctổ chức tín dụng vi phạm quy định này.

Tuy nhiên, thực tế, một số khách hàng cá nhân gửi món tiền lớn tới gần 1tỷ đồng lại là “khách quen” tại một số ngân hàng thương mại đã nhận đượcmức lãi suất “ngầm” lớn hơn 14%/năm.

Đối với khách hàng tiền tỷ, ngân hàng sử dụng hình thức gi thêm phiếuchi thưởng 3,8% lãi suất. Khoản chênh lệch được tách ra ngoài sổ tiếtkiệm. Không những thế, khách hàng còn được tham gia và hưởng nhiều sảnphẩm khuyến mãi. Do vậy, lãi suất thực lĩnh đã vượt lãi suất danh nghĩa.

Một số ngân hàng thương mại thừa nhận nếu không có các hình thức khuyếnkhích người gửi tiền (như tặng quà, khuyến mãi, thỏa thuận ngầm lãisuất…) thì  ngân hàng đó sẽ mất thị phần, thanh khoản không đảm bảo.

Lãnh đạo một ngân hàng thương mại nhỏ tại TPHCM cũng phân bua rằng bảnthân lãnh đạo các ngân hàng cũng khó có thể kiếm soát được hết vấn đềmặc cả lãi suất của khách hàng. Đôi khi vì sức ép chỉ tiêu huy động vốn,nên nhiều khi khách hàng không đòi hỏi lãi suất cao, song để hoàn thànhchỉ tiêu, nhân viên ngân hàng tự nâng lãi suất lên và về báo cáo lại làkhách hàng đòi thêm lãi suất.

Lãi suất VND vẫn tìm cách… phá rào
Một số ngân hàng đang thực hiện thưởng lãi suất không ghi vào sổ tiết kiệm (Ảnh minh họa)

Phó Giám đốc một ngân hàng thương mại Nhà nước thì than thở, trong haitháng đầu năm nay, nguồn vốn huy động từ dân cư của chi nhánh chỉ tăngthêm 10 tỷ đồng so với cuối năm 2010, nhưng trong vài ngày đầu tháng3/2011 chi nhánh đã bị khách hàng rút đi mất 50 tỷ đồng. Nguyên nhâncũng chỉ vì tuân thủ nghiêm ngặt cam kết đồng thuận lãi suất huy độngcao nhất ở mức 14%/năm.

Vị giám đốc này cũng cho rằng, cuộc cạnh tranh huy động vốn sắp tới sẽkhông kém phần căng thẳng, việc thỏa thuận ngầm lãi suất với khách hànglà điều khó tránh khỏi, mức lãi suất cộng thêm này không được ghi vàohợp đồng mà chỉ là thỏa thuận giữa hai bên, khiến công tác thanh tra củacơ quan quản lý khó khăn hơn.

Thực tế, Ngân hàng Nhà nước đã từng sử dụng chiêu bài cài cắm người đigửi tiền tại một số ngân hàng thương mại để có đủ chứng cứ, xử lý ngânhàng vi phạm lãi suất huy động.

Có thể giảmlãi suất?

Câu hỏi này được đưa ra bàn luận gay gắt, tuy nhiên, nhiều nhận định chorằng, lãi suất huy động VND khó có thể giảm trong ngắn hạn do tác  độngcủa việc tăng tỷ giá USD/VND và lãi suất tiền gửi USD cao.

Một trong những người có quan điểm trên, TS. Phạm Đỗ Chí, chuyên giakinh tế cho rằng, chu trình giảm lãi suất VND và ổn định tỷ giá phải bắtđầu từ giảm lãi suất huy động USD và giảm kỳ vọng lạm phát thông quaviệc kiểm soát chặt chẽ cung tiền và tín dụng.

Theo TS. Chí, việc cung tiền và tín dụng tăng cao trong năm 2010, cộnghưởng với giá xăng dầu và hàng hóa thế giới tăng cao, nhất là lương thựcthực phẩm đang có xu hướng tăng, chưa kể lộ trình tăng giá điện, xăngdầu trong nước… sẽ tạo sức ép lớn đến lạm phát năm 2011.

Chính vì thế, trong năm nay, việc Ngân hàng Nhà nước đề ra mục tiêu giảmmức tăng cung tiền xuống còn 15 - 16% và mức tăng tín dụng xuống còn 18- 20% là có thể kiểm soát được lạm phát.

Ông Chí cũng nhận định, sự phối hợp giữa Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tàichính trong vấn để này là cần thiết để kiểm soát thu chi ngân sách hàngtháng, từ đó giảm mức bội thu xuống. Bên cạnh đó cần thay đổi cơ cấu sảnxuất, xuất khẩu trong nước, hạn chế nhập khẩu để giảm thâm hụt thươngmại, qua đó giảm áp lực dài hạn lên tỷ giá.

Theo Kim Chi
Dân trí