Từ một chàng trai không biết gì về lan, giờ đây Võ Văn Công, hẻm 466 Lê Thánh Tôn, TP. Pleiku (Gia Lai)  đã trở thành 1 tay chơi lan chuyên nghiệp có tiếng. Sau 20 năm “sống chung” với lan, hiện anh đang sở hữu gần 800 loài lan rừng quý hiếm. Với kiểu chơi lan “ngược đời”, anh chỉ sưu tầm không bán rồi đưa lan từ nhà trở lại rừng.

Thuần chủng gần 800 loài lan rừng quý hiếm

Trăn trở trước tình trạng cạn kiệt lan rừng do khai thác tràn lan, Võ Văn Công khác với những tay chơi lan khác, họ chơi theo kiểu kinh doanh, sưu tầm về chăm sóc và bán ngay khi được giá. Riêng anh lại có quan điểm chơi lan khác lạ kiểu "ngược đời" “có đến mà không có đi, đưa lan từ nhà trở lại rừng”, tìm tòi đưa lan từ rừng về nhà thuần chủng và nhân giống phát triển chứ tuyệt nhiên không bán đi một dòng lan nào. Sau đó lại làm một việc “ngược đời” là săn lùng những quả lan quý rồi mang vào các khu rừng để gieo.

Anh Công cho biết: “Mỗi khi có dịp, tôi thường ghé vào các khu rừng để sưu tầm, tìm tòi các dòng lan rừng quý hiếm. Những chuyến đi rừng tìm lan có khi thì 5 ngày, có khi đến nửa tháng ăn ngủ trong rừng. Nhiều giống lan phải trèo núi, vượt rừng sâu mới kiếm được. Nhiều cây lan cao đến hàng chục mét, bị trượt chân ngã suốt, nhưng nhìn những khóm hoa lan ở nhà khoe sắc rực rỡ đôi chân lại không thể đứng yên được”.                  

Võ Văn Công miệt mài gieo lan rừng từ vườn nhà trở lại rừng.

Chia sẻ với chúng tôi về sở thích mê lan khác lạ, anh Công cho biết, trước đây vào một lần đi rừng, tôi tình cờ thấy một loài hoa đang sống nhờ trên một thân cây cổ thụ. Thấy hoa đẹp nên tôi gỡ xuống, sau đó mới biết là hoa lan và đem về trồng, cứ giáp tết hoa lại bung nở, sau lần đó tôi bắt đầu mê lan luôn.

“Mỗi khi nghe ở đâu có lan là y như rằng ở đó có tôi, tuy nhiên mới đầu do chưa có kinh nghiệm nên đem được dòng lan nào về chỉ được mấy hôm là chết hết. Không tiếc vì bỏ công sức lên rừng mà tiếc vì nhiều dòng lan quý cứ vậy mất đi. Sau lần đó, tôi quyết tâm phải học được kỹ năng chăm sóc và phát triển được các loại lan. Tôi lên các diễn đàn, trang mạng xã hội tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm chăm sóc lan, học hỏi kỹ năng trồng lan từ các vị tiền bối...”, anh Công cho biết thêm.                    

  Với kinh nghiệm 20 năm tìm hiểu, sưu tầm nhân giống hoa phong lan rừng, anh Võ Văn Công cho rằng bất kể loài lan rừng nào cũng quý từ những bông lan lớn cho đến nhưng bông lan nhỏ xíu

Để lan phát triển tốt, nhiệt độ và độ ẩm phù hợp, toàn bộ khu vườn rộng gần 1.000 m2 được anh lắp đặt hệ thống phun sương tự động, làm mát hiệu quả. Chính vì vậy, gần 800 loài lan của anh phát triển khá tốt, một số dòng lan tiêu biểu như Giả Hạc, Bầu Rượu, Địa Ngủ Sắc, Kiếm Hồng Lan được khánh hàng trả giá khá cao, song anh tuyệt nhiên không bán đi một loại nào.

Cách chơi “lạ lùng”đưa lan trở lại rừng

Theo anh Công, để thuần chủng được một loài lan từ rừng về vườn nhà là rất khó, bởi nhiệt độ trên rừng với ở nhà chênh lệch nhau rất lớn. Khi đó nếu đưa được về thì phần trăm để loài lan đó sống được cũng rất thấp, thậm chí có thể bị chết hết. Vậy nên, trước khi quyết định đưa một loại lan từ rừng về vườn nhà, phải nghiên cứu kỹ lưỡng từ đặc tính, nhiệt độ, độ ẩm và môi trường sống của từng loại lan, để bố trí xây dựng vườn tược chăm sóc cẩn thận. Nếu như 1 loài lan nào không thể thuần chủng, không thể thay đổi môi trường sống từ rừng về nhà thì không nên “ép lan” để tránh tình trạng cạn kiệt nguồn lan rừng quý hiếm.                         

Sau 20 năm hành trình nghiên cứu, sưu tầm và nhân giống, đến nay chàng trai Võ Văn Công đang sở hữu hơn 800 loài hoa phong lan rừng quý hiếm. 

Từ một chàng trai làm kỹ thuật cơ khí, đến nay Công đã trở thành một tay chơi lan chuyên nghiệp. Nhiều người chơi lan, mê lan rừng còn tìm đến Công để trao đổi học hỏi và tìm hiểu cách chơi lan đặc biệt của anh. Gần 800 loại lan được Công chăm sóc tỉ mỉ, nên vườn lan của anh khi nào cũng bung sắc, xanh tươi. Bên cạnh đó, cũng nhờ đam mê này, anh Công đã đưa nhiều loài hoa lan ở Việt Nam vào danh sách các loài hoa lan trên thế giới.

Những năm gần đây, do phong trào chơi lan rừng “nở rộ”, giá lan tăng cao nên rất nhiều người đã đổ xô vào những cánh rừng khai thác tận diệt các loại lan. Tuy nhiên khi đưa lan từ rừng về nhà do không tìm hiểu kỹ lưỡng đặc tính, nhiệt độ không thích hợp nên khá nhiều loài lan đã biến mất.

Lo lắng trước sự cạn kiệt nguồn lan quý hiếm, Công luôn ấp ủ mong muốn có thể duy trì, phát triển và lưu giữ được vẻ đẹp của lan rừng. Từ đó, anh đã nảy ra ý tưởng gom những quả lan để lấy hạt vào rừng gieo, tránh cho nhiều giống lan khỏi nguy cơ tuyệt chủng. Hàng trăm quả giống các loại lan như Mạc lan, Thanh Ngọc, Hoàng Thảo Đơn Cam, Long Tu, Giáng hương... đã được Công thụ phấn từ vườn rồi được đưa trở lại rừng, duy trì sự phát triển của các dòng lan rừng quý hiếm.

                       

Khu vườn lan được lắp đặt hệ thống phun sương để tạo độ ẩm, làm mát...

Chia sẻ về dự định sắp tới, Công cho hay, hiện tại tôi vẫn đang sưu tầm các dòng lan khác nhau. Nhưng cách sưu tầm của tôi không giống với những người khác ở điểm, không lấy hoàn toàn loài lan này, phải để 1 đến 2 mầm ở lại rừng để lan phát triển tự nhiên rồi so sánh sự phát triển giữa lan ở nhà và lan ở rừng. Bên cạnh đó, tôi đang tận dụng những quả lan để lấy hạt vào rừng gieo. Từ việc đưa lan trở lại rừng, trả lại mầm sống cho tự nhiên, tôi cũng hy vọng mọi người sẽ có ý thức hơn trong việc bảo vệ những loài lan rừng, không khai thác cạn kiệt.

“Chơi lan phải biết cách chơi chứ thích thôi chưa đủ, cách chơi lan của tôi ngoài việc sưu tầm còn phải duy trì mầm sống ngoài tự nhiên thì vườn lan mới ngày càng phong phú được, không phải cứ lấy hết tất cả các loài lan rừng về là đã thành công. Quan trọng là lấy về rồi chăm sóc như nào để nó phát triển mạnh hơn mới là khó”, anh Công chia sẻ thêm.