- Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
- Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
- Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
- Mục này không có nhuận bút.
Bà mẹ ngày nào cũng khen con thông minh, mấy năm sau nhận kết quả 'đắng'
Muốn con tiến bộ, không phải cứ khen con giỏi thật nhiều là được. Các chuyên gia tâm lý có câu trả lời khác.
Khen con là một nghệ thuật, nhưng nhiều cha mẹ vẫn áp dụng chưa hiệu quả dẫn đến việc trẻ tự mãn, ỷ lại. Ngược lại, nếu biết cách khen, trẻ sẽ ngày càng tự tin, học tập và làm việc càng chăm chỉ. Haim Ginott - nhà tâm lý học lâm sàng, bác sĩ trị liệu cho trẻ em và nhà giáo dục về phương pháp làm cha mẹ ở Mỹ từng nói: Khen ngợi, giống như penicillin, không được tùy tiện sử dụng, nhất là với trẻ em.
Một trường hợp thực tế từng được người dùng mạng xã hội chia sẻ: Một người mẹ thường khen con mình “Con trai mẹ thông minh nhất trên đời”. Bị mẹ "lừa dối" trong thời gian dài, đứa trẻ nghĩ rằng mình siêu tài năng và không chịu học hành chăm chỉ. Cậu bé thậm chí còn không thèm học thuộc lòng bài tập về nhà đơn giản nhất mà giáo viên giao cho. Khi được hỏi lý do, lúc nào trẻ cũng cho rằng mình thông minh, không cần phải học.
Khen ngợi, giống như penicillin, không được tùy tiện sử dụng, nhất là với trẻ em. (Ảnh minh họa)
Khen ngợi đúng cách là gì? Tiến sĩ Lin Wencai, một chuyên gia về cha mẹ và con cái đã chia sẻ 3 điểm cốt lõi, nhiều cha mẹ áp dụng và thu được những kết quả khả quan với con cái mình:
1. Khen phải cụ thể, bàn đúng vấn đề, không chung chung
"Lớp học bổ túc ngân hà" là bộ phim từng gây sốt vào năm 2019. Trong phim, nhân vật người bố Mã Hạo Văn thường khen ngợi con mình là người điềm tĩnh và có khả năng suy nghĩ độc lập. Khi cậu con trai Mã Phi lớn lên, trở thành một phi hành gia, rồi gặp phải tai nạn máy bay, vào thời điểm quan trọng, anh lại nhớ đến lời động viên của cha mình, từ đó bình tĩnh tìm ra cách hạ cánh an toàn.
Một câu nói đơn giản "Con thật tuyệt vời" không bao giờ là con đường dẫn đến sự tự tin. Vấn đề là sự tuyệt vời ở đâu? Tại sao tuyệt vời? Những điều thiết yếu này chính là lời khen ngợi để trẻ rút kinh nghiệm và làm tốt hơn vào lần sau. Kiểu khen ngợi này khắc sâu vào lòng trẻ và sẽ có tác động rất tích cực đến cách cư xử trong tương lai của chúng.
2. Khen phải khẳng định cả quá trình chứ không chỉ khen kết quả
Bạn có để ý rằng ngày càng có nhiều trẻ em không thể chịu thất bại. Chúng khóc như mưa khi chỉ giành được vị trí thứ hai, thất vọng khi bản thân không được đánh giá cao nhất. Thực ra vấn đề nằm ở cách khen ngợi trong giai đoạn đầu.
Biết bao bậc cha mẹ đã nói với con câu này: Sao chỉ về nhì chứ? Về nhì không có gì tự hào cả. Nhất định sẽ có lúc con đứng thứ nhất cho mà xem. Ý định ban đầu là khiến trẻ bớt tự cao, nhưng cuối cùng, điều này lại khiến mọi nỗ lực của trẻ đều bị phủ nhận. Giống như bạn đã nỗ lực rất nhiều ở công ty, nhưng khi không đạt được mục tiêu cao nhất, sếp lại đánh giá bạn lười biếng, không làm được việc vậy.
Giáo sư Carroll của Đại học Stanford cho rằng: Rất không công bằng với trẻ em khi chỉ khẳng định kết quả mà không khẳng định quá trình, điều này sẽ làm cho các giá trị bị bóp méo. Khi con thành công, hãy ôm con vào lòng; khi con thất bại, hãy khen ngợi con đủ điều.
3. Khen phải đúng chỗ, không làm trẻ hiểu nhầm
Mọi người có xu hướng quy thành công là do sự nỗ lực của bản thân và thất bại cho lý do khách quan. Lấy một ví dụ đơn giản: Tôi đã đạt được 10 điểm trong bài kiểm tra này nhờ sự chăm chỉ thường ngày; lần này tôi đã trượt bài kiểm tra vì các câu hỏi quá khó. Đây là một sự phân bổ sai điển hình, nhiều người không thể tránh khỏi vòng luẩn quẩn này và trẻ em cũng không ngoại lệ.
Vì vậy, khi khen trẻ, chúng ta phải quy kết đúng, không gây hiểu lầm. Ví dụ: Nếu con tự mình dọn dẹp phòng, thì hãy khen ngợi trẻ có trách nhiệm, nếu dọn dẹp rất tốt, thì hãy khen ngợi con có tính ngăn nắp; Nối các lý do với nhau, đừng mù quáng khen ngợi "con thật tuyệt vời" hay "con thật thông minh".
Nhà tâm lý học người Mỹ William James từng nói: Bản chất sâu xa nhất của con người là mong muốn được đánh giá cao. Đứa trẻ nào cũng mong được cha mẹ công nhận trong quá trình lớn lên. Điều cha mẹ cần học hỏi là làm thế nào để biến sự công nhận này thành động lực để con tiếp tục cố gắng mà không tự cao, kiêu ngạo. Đó mới chính là phương pháp khen ngợi đúng đắn.
Theo Phụ nữ Việt Nam
-
Làm mẹ2 giờ trướcĐó là tâm sự của chị Phạm Thu Hường (ở quận Đống Đa, Hà Nội), người mẹ đang có 2 con trai đều ở lứa tuổi dậy thì.
-
Làm mẹ4 giờ trướcVới quan điểm để con phát triển tự nhiên, được làm những điều con thích, nữ diễn viên phim "Phía trước là bầu trời" Vũ Diệu Thảo đã cùng con “tô màu” cuộc sống bằng nghệ thuật.
-
Làm mẹ22 giờ trướcThời gian gần đây, tại một số khu vực vùng núi thuộc tỉnh Tuyên Quang bùng phát các ca bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ mà nguyên nhân chính được xác định là do virus Rota.
-
Làm mẹ1 ngày trướcSởi có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh sởi là tiêm vaccine phòng ngừa trước khi mang thai 3 tháng để cơ thể tạo miễn dịch chủ động với virus sởi...
-
Làm mẹ1 ngày trướcVới sự thông minh, nhanh nhạy, bé trai 5 tuổi đã thoát khỏi tay bọn buôn người chỉ bằng một câu nói đơn giản.
-
Làm mẹ2 ngày trướcTrẻ em không cần những bậc cha mẹ quá hoàn hảo như nhiều người thường nghĩ và cố gắng theo đuổi, điều chúng cần đôi khi rất đơn giản.
-
Làm mẹ2 ngày trướcTình thương của cha mẹ không được thể hiện một cách đúng mực sẽ khiến con trẻ tổn thương
-
Làm mẹ3 ngày trướcĐể hưởng phúc những ngày tháng tuổi già bình yên, cha mẹ hãy nhớ rằng không được dễ dàng giao ra 4 thứ quan trọng này.
-
Làm mẹ3 ngày trướcBao năm qua chúng ta chỉ quen nuôi lớn những thứ bên ngoài của một đứa trẻ…
-
17 giờ trước
-
21 giờ trước
-
Làm mẹ4 ngày trướcTắc mạch ối là một biến chứng sản khoa rất nguy hiểm, tỉ lệ tử vong cao, chiếm tỉ lệ 1 - 12/100.000 ca sinh, xảy ra trong khi mang thai hoặc sau khi sinh xong, không thể đoán trước và không thể dự phòng được.
-
Làm mẹ4 ngày trướcCác thống kê gần đây của Tổ chức Y tế Thế giới và của Bộ Y tế Việt Nam cho thấy tỷ lệ vô sinh (hiếm muộn) ở Việt Nam ở mức cao, và đáng lo ngại hơn là một nửa trong số đó xảy ra ở các cặp vợ chồng dưới 30 tuổi.
-
Làm mẹ5 ngày trướcCùng với một số vấn đề sức khỏe tình dục khác thì tình trạng béo phì ở phụ nữ đang là mối lo ngại lớn dẫn đến vô sinh, hiếm muộn hay thất bại khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
-
Làm mẹ5 ngày trướcGiao tiếp với ba mẹ không chỉ là việc truyền đạt thông tin, mà còn là cách xây dựng một mối quan hệ ấm áp và bền chặt. Với sự lắng nghe, chia sẻ và tôn trọng, bạn có thể tạo ra một không gian yêu thương trong gia đình.
-
Làm mẹ6 ngày trướcGiống như người lớn, tăng huyết áp trẻ em không có dấu hiệu đặc trưng nhất định nhưng có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Bên cạnh việc điều trị, trẻ em cũng có thể thực hiện các bài tập theo độ tuổi để ổn định huyết áp.