Việc Chính phủ cho phép giá cả một số mặt hàng trọng yếu như điện, xăng dầu,ngoại tệ... đồng loạt tăng thời gian qua, theo các chuyên gia, là một phần trongkịch bản điều hành lạm phát chặt chẽ của năm 2011.
Hiện chưa có cơ quan chức năng nào đứng ra xác nhận về một kịch bản lạm phátchung cho năm 2011, nhưng những động thái của các nhà quản lý trong 2 tháng đầunăm được một số chuyên gia kinh tế nhìn nhận là một phần trong kế hoạch điềuhành với nhiều toan tính.
Liên tiếp trong những ngày cuối tháng 2, một loạt đòn bẩy tăng giá đầu vào củanền kinh tế như tỷ giá, điện, xăng dầu… được khởi động. Theo tínhtoán của Bộ trưởng Tài chính VũVăn Ninh, những điều chỉnh nói trên, cộng với hiệu ứng tâm lý xã hội sẽ tác độnglàm tăng CPI năm 2011 khoảng 2%.
Trước đó, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng cả nước trong2 tháng đầu năm tăng tổng cộng 3,78%, chủ yếu do tác động của Tết. Như vậy, nếutính toán một cách cơ học, tại thời điểm này, người ta đã “nhìn thấy” lạm pháttăng khoảng 6%. So với mục tiêu khống chế CPI dưới 7% mà Quốc hội phê chuẩn cuốinăm ngoái, dư địa cho 10 tháng còn lại chỉ còn trên dưới 1%.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc Việt Nam có thể giữ được lạm phát năm 2010ở mức dưới 7% là điều khó trở thành hiện thực. “Việc tăng giá một số nguyên,nhiên liệu đầu vào chủ chốt của nền kinh tế như điện, xăng dầu chắc chắn sẽkhiến cho bức tranh lạm phát của Việt Nam xấu hơn một chút trong năm 2011”,chuyên gia kinh tế Christian de Guzmanb của hãng đánh giá tín nhiệm Moody’s nhậnđịnh với hàng tin BBC.
Thế nhưng, cũng trong khoảng thời gian này, thông điệp ổn định kinh tế vĩ mô,kiềm chế lạm phát liên tục được cơ quan chức năng phát đi. Đại diện Chính phủkhẳng định đây là mục tiêu "hàng đầu, kiên quyết và xuyên suốt" cả năm. Quyếttâm này được thể hiện bằng gói giải pháp 7 nhóm, được Chính phủ công bố cuốitháng 2, trong đó tập trung vào thắt chặt tiền tệ, giảm chi và bội chi ngânsách, hạn chế nhập siêu, tăng cường sản xuất và thực hiện giá thị trường...
 |
| Người lao động nghèo sẽ chịu nhiều thiệt thòi khi lạm phát tiếp tục tăng cao (Ảnh minh họa: Hoàng Hà) |
Bình luận về gói giải pháp này, bản thân chuyên gia Guzmanb của Moody"s cũng chorằng đây là bước đi đúng hướng và cần thiết đối với Việt Nam trong bối cảnh lạmphát đang là nguy cơ hiển hiện với hầu hết các nền kinh tế mới nổi tại châu Á.
Trong khi đó, theo tiến sĩ Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sáchTài chính Tiền tệ Quốc gia Việt Nam, quyết định điều chỉnh giá một số mặt hàngtheo hướng thị trường và quyết tâm chống lạm phát của Chính phủ, thực tế, khôngmâu thuẫn với nhau. "Đây chỉ là một phần trong nhóm giải pháp bắt buộc phải làmđể chống lạm phát”, ông Lịch khẳng định.
Theo chuyên gia này, tuy việc điều chỉnh sẽ làm tăng giá trong giai đoạn trướcmắt nhưng sẽ giúp phá vỡ tâm lý lạm phát kỳ vọng, vốn tồn tại dai dẳng trong nềnkinh tế: “Chỉ tiêu 7% có thể sẽ hết ngay trong quý 2 năm nay. Tuy nhiên, sau đómà ổn định đến cuối năm thì vẫn còn hơn là nhích mỗi tháng một chút”, tiến sĩLịch nhận định.
“Nếu cứ tăng giá theo kiểu lâu lâu nhích một tí thì chỉ một tin đồn thổi cũngkhiến không ít người sợ. Thà là tăng một lần rồi giữ ổn định mức tăng đó trongmột thời gian dài để người dân, doanh nghiệp có kế hoạch sản xuất, kinh doanhlâu dài của mình. Như vậy, mới có thể chấm dứt được lạm phát kỳ vọng hiện nay”,đại biểu quốc hội này phân tích thêm.
Quan điểm của tiến sĩ Trần Du Lịch cũng được một số doanh nghiệp tài chính lớnchia sẻ. Theo bộ phận phân tích của Công ty chứng khoán Ngân hàng Đầu tư & Pháttriển, với việc điều chỉnh tỷ giá và giá điện, xăng đầu vừa qua, lạm phát nhiềukhả năng vẫn sẽ ở mức cao, khoảng 2% trong tháng 3 và tháng 4. Tuy nhiên, đếncuối năm, tình hình có thể bớt căng thẳng hơn rất nhiều khi tâm lý thị trường ổnđịnh trở lại.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến chuyên gia cho rằng, để thực hiện thành công kịch bảnlạm phát này, sẽ cần thêm rất nhiều nỗ lực của cơ quan quản lý cũng như phụthuộc không nhỏ vào thị trường thế giới, đặc biệt trong điều kiện lạm phát toàncầu đang có dấu hiệu tăng cao như hiện nay.
“Chỉ đơn cử chuyện giá dầu thôi ta cũng đủ thấy giá thế giới ảnh hưởng thế nàođến Việt Nam. Giá dầu hiện nay đã xấp xỉ 100 USD một thùng. Nhưng nếu những bấtổn ở châu Phi, Trung Đông không sớm được giải quyết, nó sẽ sớm lên tới 120 USDmột thùng. Mà dầu cứ tăng 20 USD thì kinh tế mất 1% tăng trưởng, tác động đếnlạm phát thậm chí còn lớn hơn”, Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, thành viên Ủy ban Kinhtế của Quốc hội phân tích.
Bên cạnh tác động bên ngoài, theo Tiến sĩ Kiên, một áp lực tăng giá khác cũngcần được tính tới trong bài toán lạm phát năm nay là quyết định tăng lương chongười lao động vào giữa năm. “So với quyết định tăng giá điện, xăng dầu thì việcnâng lương trễ hơn chừng 2 tháng. Như vậy, áp lực tăng giá có thể sẽ lại tăngcao vào giữa năm”, đại biểu Quốc hội này nhận định.
Trong khi đó, theo chuyên gia Kinh tế Vũ Đình Ánh, kịch bản cho tăng giá một sốmặt hàng cơ bản vào đầu năm để hy vọng ổn định vào cuối năm cũng từng được sửdụng vào năm 2010 nhưng nền kinh tế vẫn kết thúc năm với mức lạm phát 2 con số.
“Năm nay, mức tăng giá các mặt hàng nêu trên đều cao hơn nhiều so với năm ngoái.Cộng với sức ép từ bên ngoài thì việc giữa lạm phát ổn định là rất khó khăn, đòihỏi thêm nhiều nỗ lực của từ cơ quan điều hành”, Tiến sĩ Ánh nhận định.
Theo Nhật Minh - Hồng Anh
VnExpress
