Trong tuần qua, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Hà Nội và TP.HCM đã được công bốở mức trên 3%, khiến cho CPI chung của cả nước ở mức 3,32% so với tháng trước,vượt xa dự báo của các chuyên gia.
Nguyên nhân sâu xa của việc giá cả tiếp tục leo thang là do ngân hàng Nhà nước (NHNN)vẫn chưa hút được tiền trong lưu thông về. Tăng trưởng tổng tín dụng trong quý1/2011 ở mức hơn 5% cao hơn so với cùng kỳ năm 2010 (ở mức 3,3%), trong khi tăngtrưởng huy động lại thấp hơn, chỉ tăng 1,56% so với mức 3,8% trong quý 1/2010.
Một nguyên nhân sâu xa khác là năng suất lao động và cơ cấu sản xuất của nềnkinh tế vẫn chưa được cải thiện. Mặc dù tăng trưởng tín dụng quý 1/2011 lớn hơncùng kỳ năm trước nhưng tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế chỉ ở mức 5,43%, thấphơn so với mức 5,83% của quý 1/2010. Khả năng hấp thụ vốn kém sẽ tạo ra áp lựclạm phát trong các tháng tới.
Lạm phát tăng cao trong khi không cản bước người giàu tiêu thụ hàng xa xỉ, thìlại khiến người nghèo tiêu thụ mạnh hàng nhập khẩu giá thấp để tiết kiệm. Nhậpsiêu tăng cao là điều khó tránh khỏi.
Sau lạm phát, nhập siêu nối bước…
Lạm phát được xem như là một loại thuế đánh vào người nghèo. Khi lạm phát xảy ra,người giàu luôn có khả năng và điều kiện chuyển tiền sang các loại tài sản kháchiệu quả hơn. Người nghèo không có được khả năng này. Đồng tiền tiết kiệm của họchỉ có thể gửi tiết kiệm ở ngân hàng. Ngay cả gửi ngân hàng thì người nghèo cũngluôn là người chịu thiệt thòi. Ở một số thời điểm nhất định, người giàu có thểmặc cả lãi suất với các NHTM trong khi người nghèo luôn phải chấp nhận mức lãisuất trần của NHNN.
 |
Theo số liệu của bộ Công thương, lượng ngoại tệ dùng để nhập khẩu các hàng thuộcdiện xa xỉ cần hạn chế nhập khẩu trong ba tháng đầu năm cũng lên tới 1,36 tỉ USD,tăng 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm tới gần 40% giá trị nhập siêu của cảnước.
Riêng lượng ngoại tệ dùng để nhập khẩu nhóm hàng tiêu dùng các loại lêntới 1,19 tỉ USD. Trong đó nhập khẩu xe hơi đạt 734 triệu USD tăng 20,3% so vớicùng kỳ năm ngoái, nhập khẩu xe máy đạt 248 triệu USD tăng 19,1%. Các mặt hàngrau quả ngoại cũng đang tràn ngập tại các siêu thị, và đã cần tới lượng ngoại tệlên tới 55 triệu USD.
Với người nghèo, khi lạm phát gia tăng, để tiết kiệm họ phải tìm đến các mặthàng có giá cả thấp. Nghịch lý là, ở Việt Nam, hàng có giá cả thấp lại là hàngTrung Quốc. Hàng Trung Quốc hiện đã chiếm lĩnh hầu hết các thị trường hàng tiêudùng từ đồ chơi trẻ em đến quần áo, túi xách, chén đĩa, đồ nhựa, đồ điện tử,…cho đến các loại rau củ quả.
Số liệu từ tổng cục Thống kê cho thấy, nhập khẩucủa Việt Nam từ Trung Quốc đã tăng từ 16,4 tỉ USD năm 2009 lên đến 20 tỉ USD năm2010, trong đó riêng nhập khẩu hàng tiêu dùng là 1,84 tỉ USD.
Riêng hai thángđầu năm 2011, nhập khẩu từ Trung Quốc là 3,1 tỉ USD, tăng 25% so với cùng kỳ năm2010.
Khi người giàu tiếp tục xu hướng tiêu dùng hàng xa xỉ và người nghèo buộc phảidùng hàng ngoại rẻ tiền để tiết kiệm do lạm phát, thì nhập siêu của cả nướctrong quý 1/2011 đã lên tới 3,5 tỉ USD, trong đó riêng tháng 3 tăng 1,41 tỉ USDlà điều không hề ngạc nhiên.
Và mong manh ổn định tỷ giá?
Trong tuần qua, những chính sách trên thị trường ngoại hối của NHNN đã phát huytác dụng. Bất chấp các thông tin về CPI tăng cao của Hà Nội và TP.HCM và bấtchấp thông tin về nhập siêu tiếp tục gia tăng, tỷ giá giao dịch VND/USD trên cảthị trường chính thức và thị trường tự do đều đã giảm về trong biên độ. Tỷ giáVND/USD niêm yết mua vào và bán ra của VCB cuối tuần ở mức 20.730/20.830. Mứcnày cũng tương đương với mức tỷ giá trên thị trường tự do và thấp hơn tỷ giátrần của NHNN 85 đồng.
Tỷ giá ổn định chủ yếu do nguồn cung ngoại tệ đột ngột tăng. Một bộ phận dân cưvà doanh nghiệp đã bán USD cho ngân hàng để lấy tiền đồng khi chênh lệch lãisuất giữa hai đồng tiền tương đối lớn. Ở thị trường tự do, nguồn cung ngoại tệdồi dào có thể là do các đầu mối thu gom vàng đã xuất khẩu vàng khi giá vàngtrong nước đã thấp hơn so với giá vàng thế giới từ 200.000 đến 500.000 đồng/lượng.Bất chấp giá vàng thế giới vượt 1.500 USD/oz, giá vàng trong nước vẫn chỉ quanhquẩn ở mức 37,5 triệu đồng một lượng.
Tuy nhiên, khả năng giữ được tỷ giá ổn định trong biên độ vẫn rất mong manhtrước áp lực của lạm phát và nhập siêu. Nếu lạm phát cả năm 2011 của Việt Nam ởmức 15% trong khi lạm phát của Mỹ chỉ ở mức 2% thì áp lực mất giá của VND trongnăm 2011 riêng do yếu tố lạm phát trong nước đã lên tới 13%. Rõ ràng đây là mộtbài toán rất khó đặt ra cho NHNN từ nay cho tới cuối năm.
|
Theo Nguyên Minh Cường
SGTT
