Phú Lễ thanhbình, người làng chăm chỉ làm ăn. Và cả làng cùng chăm chỉ... nhai trầu. ĐườngLáng - Hòa Lạc mở rộng sốt đất ầm ầm ngoài kia nhưng phía trong làng cách ba câysố tịnh không ảnh hưởng gì. Người dân Phú Lễ thuần nông chân chỉ hạt bột, giọngBa Vi con bo vang đặc sệt.
Tìm mãi mới có một cửa hàng gameinternet trên trục huyện lộ. Khách mới vào tưởng mình lạc tới Đường Lâm, vì nhàđá ong, cổng đá ong rất phổ biến. Thôn Phú Lễ thuộc xã Cần Kiệm, huyện ThạchThất, cách trung tâm Hà Nội 25 cây số.
 |
| Hai chú bé Tráng và Thắng nhai trầu như nhai kẹo |
Ông Nguyễn XuânNho, trưởng thôn khề khà: “Bận lắm, đang dịp thu sản của nông dân”. Chỉ thoángtrông ông Nho cười thấy ngay hàm răng vừa trầu vừa thuốc. Quả có thế, ngồi mộtlúc ông gọi: “Tráng ơi đi mua trầu trà cho ông”. Thằng cháu con nhà hàng xóm lóccóc xách về trầu cau, rồi ngồi chẻ cau nhai nhoay nhoáy như trẻ con thành phố ănbim bim kẹo mút.
“Bọn này cứ lên 5tuổi là ăn trầu thành tài” - ông trưởng thôn khoe xong ngồi quạt cho hai đứaNguyễn Đức Tráng và Nguyễn Đức Thắng ăn trầu, hát: “Lại đây ăn một miếng trầu,không ăn cầm lấy cho nhau vừa lòng. Miếng trầu là miếng trầu tình, ăn vào cho đỏmôi mình môi ta…”. Ông đùa đùa: “Trưởng thôn nói khó nghe nhưng hay đi hátkaraoke nên giọng ca quan họ cũng được, hả?”. Ông Nho lại cười phô hàm răng trầuthuốc. Tráng và Thắng đứa 12, đứa 13 tuổi đều ngoan, học khá, khi ăn trầu vẫn sợsay. Chúng gọt cau, bỏ hạt. Nhai vài miếng thì chạy đi nhổ bớt nước.
Người Phú Lễ đi làm đồng đều mangtrầu cau vôi. Thiếu thứ gì thì xin nhau. Phú Lễ có nhiều dòng họ sinh sống:Đặng, Nguyễn, Lê, Phùng, Kiều… Nhà thờ dòng tộc san sát nhau, đều trồng cau vàmẫu đơn.
Anh Kiều Long - mộtngười trong làng bảo, cả làng không biết nguồn gốc từ bao giờ nhưng cứ lớn lênđã thấy ông bà bố mẹ nhai trầu bỏm bẻm. Chẳng có nơi nào người dân ăn trầu nhưăn quà vặt như thế.
 |
Đám cưới, đám ma ở Phú Lễ khôngkhói thuốc lá, nhưng phải có trầu cau. Thanh niên nhai trầu thay hút thuốc. Cứhết miếng này lại đến miếng khác. “Ăn trầu vào, môi đỏ má đỏ hây hây, trông aicũng ấm áp dễ gần. Mùa đông trông hay hơn” - anh Long nói.
Nhà anh Long trồngbốn chục cây cau xen lẫn mít, mẫu đơn. Cây cao cây thấp, cây lớn cây bé đan xennhau nên không bị thiếu nắng. Cau to mấy cũng đánh được. Tục lệ ở làng này làvẫn đánh cau sang hố khác, chôn thấp xuống so với hố cũ để kích thích sinhtrưởng và trổ quả. Khi đánh cau, người ta phải đánh dấu hướng. Trồng lại mà saihướng cũ, cau dễ chết. Cau năm nay gặp nắng to, không được mùa, chỉ đủ cho ngườilàng ăn.
Theo các cụ caoniên, xưa kia làng định lệ lễ ăn hỏi, nhà trai mang đến nhà gái 1.000 quả cau,1.000 lá trầu không, rồi nhà gái mang đi chia cho từng người trong làng gọi làlộc cưới.
Làng Phú Lễ xưa kiatên là Phú Hòa, có vẻ không giàu nhưng hiền hòa bình lặng. Hiếm trộm cắp. Mấyông cầm bếp gas, máy bơm Trung Quốc giả dạng bộ đội phục viên nghèo “vừa chômđược cái đồ xịn của tây, nhờ các bác mua hộ”. Người dân mời vào nhà, bảo: Cáitrò của ông bọn tôi biết cả. Uống nước xong rồi đi chỗ khác. Không làm ăn vớ vẩnđược ở làng này đâu.
 |
| Ông trưởng thôn nghiện trầu nên có nụ cười khó quên |
Phía tây và đôngcủa làng đều có sống Tích uốn mình chảy qua, tre xanh ken dày theo con đường đêmanh mảnh. Bên này cầu Cần Kiệm là làng Yên Lạc. Người làng Yên Lạc ra trú nắngdưới bóng cây đa 13 gốc bên sông. Dân Yên Lạc ít ăn trầu, nhưng thi thoảng cónhững cô hàng xén răng đen/cười như mùa thu tỏa nắng (Hoàng Cầm) điqua, biết ngay gái Phú Lễ tần tảo thích ăn trầu, ít ăn quà vặt.
Theo Uy Viễn
Tiền Phong
