Với quyết tâm truy quét "vàng tặc" lộng hành ở vùng núi Phú Yên, một tổ công tácliên ngành gồm Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm (PCTP) về môi trường (PC49),Công an tỉnh Phú Yên Phòng Tài nguyên - Môi trường, Ban Chỉ huy Quân sự và Côngan huyện Sơn Hòa đã vào cuộc hết sức vất vả.
Cơn sốt đào đãi vàng sa khoáng ởđịa bàn miền núi Phú Yên đã cuốn hút không ít người dân từ nơi khác đến đây tìmvận may. Để có được những hạt vàng cám từ trong lòng đất, những nhóm đào đãivàng không chỉ đốn hạ hàng loạt cây rừng nguyên sinh, đào hầm vào lòng núi hayâm sâu xuống lòng đất hàng chục mét, rồi xay đá quặng bằng máy trước khi gạnđãi, phân kim… gây hiểm họa về môi trường.
 |
| Những lán trại do các nhóm "vàng tặc" dựng lên |
Rạng sáng một ngày cuối tháng 9,chúng tôi bám theo tổ công tác liên ngành lên xe ô tô rời thị trấn Củng Sơn,huyện Sơn Hòa, bắt đầu cuộc truy quét “vàng tặc”. Con đường đất đỏ bazan vớinhững cung đoạn đồi dốc gập ghềnh sỏi đá khiến cho hành trình gần 20km chậm hơndự kiến.
Ngồi trên xe, Thượng tá Lê Chí Lượng - Trưởng Phòng Cảnh sát PCTP về môi trường,Công an Phú Yên cho biết, hơn một tháng trước đó, có khoảng 4 nhóm "vàng tặc"với hơn 50 người khoác ba lô, cuốc, xẻng, xà beng, máy nổ chuyên dụng xay đá…xâm nhập địa bàn suối Đục, hóc Vàng thuộc địa phận thôn Liên Sơn, xã Sơn Xuân,huyện Sơn Hòa để tìm vận may trong lòng đất. Sau khi dừng chân, họ đốn hạ câyrừng, dựng lán trại khá kiên cố để đào hầm hào, tìm đá quặng đưa vào máy xay,rồi gạn đãi, phân kim.
Trước khi tổ công tác liên ngành lên đường, một mũi trinh sát trong vai nhữngngười săn tìm lan rừng đã tiếp cận hiện trường, nên khi chúng tôi ập vào hócVàng, suối Đục sau một chặng đường rừng lộ bộ gần 4km đã bắt gặp một "côngtrường" đào đãi vàng sa khoáng đang hoạt động tất bật. Cách những lán trại khôngxa là dấu tích hàng chục gốc cây rừng nguyên sinh bị đốn hạ, triền núi sạt lởnhiều nơi, đá quặng chồng chất ngổn ngang.
Lẫn trong tiếng máy xay đá quặngâm vang một góc rừng là tiếng xà beng, cuốc xẻng của những nhóm người đang chuitrong đường hầm "ăn" sâu vào lòng núi hai, ba chục mét. Đào tới đâu thì họ mangđèn pin, kéo ống hơi cung cấp ôxy từ chiếc máy nổ tới đó. Bên ngoài là những hồnước tự tạo được hình thành từ những tấm bạt nhựa đặt xuống hố sâu trước khi bơmnước vào để đãi vàng bằng những chiếc máng gỗ có bậc thang và mâm sắt hình nón.
 |
| Máy nổ, máy xay đá đặt giữa bãi vàng |
Phát hiện lực lượng Công an, mộtsố đối tượng đào đãi tranh thủ "chuồn" nhanh vào rừng, tại hiện trường chỉ cònlại 10 đối tượng. Ngoài việc chuyển giao 10 đối tượng "vàng tặc" cho Công anhuyện Sơn Hòa xử lý vi phạm hành chính trên lĩnh vực khai thác khoáng sản vàtrục xuất khỏi địa phương đối với những người ở nơi khác tới, tổ công tác liênngành đã phải thu dọn, tiêu hủy 6 lán trại, 4 chiếc cối xay đá quặng; thu giữ 8chiếc máy nổ D20, 3 moteur, hơn 100m ống dẫn ôxy vào hầm vàng.
Hỏi chuyện Lê Minh Cường - một người trong nhóm "vàng tặc" ở đây, chúng tôi đượcbiết để đưa được những chiếc máy nổ, cối xay đá quặng cồng kềnh, nặng hàng trămký, họ đã phải tháo rời từng bộ phận linh kiện để vận chuyển lần lượt vào bãivàng mới lắp ráp lại. Còn tổ công tác liên ngành phải vất vả khuân vác tang vậtra tới cửa rừng ướt đẫm mồ hôi.
Trước cuộc truy quét bãi vàng suối Đục, hóc Vàng ở xã Sơn Xuân, Phòng Cảnh sátPCTP về môi trường Công an tỉnh Phú Yên cũng đã trực tiếp chỉ huy một tổ côngtác phối hợp, Công an huyện Sơn Hòa ngược đường Quốc lộ 25 lên tận Hòn Dung ở xãSuối Trai truy quét nạn đào đãi vàng sa khoáng ở đó. Dừng xe bên đường Quốc lộ25, tổ công tác đi bộ gần 4 cây số, trong đó có nhiếu đoạn phải đánh vật với dốcnúi mới vào tới bãi vàng nằm trong lãnh địa rừng cấm Krông Trai.
Qua công tác trinh sát xác địnhcó gần 20 người từ miền núi phía Bắc vào đây cắm chốt đào đãi vàng, nhưng khi tổcông tác liên ngành ập đến hiện trường, thì một số đối tượng đã dạt vào rừng lẩntránh, bốn thanh niên còn lại bị tạm giữ chuyển giao cho Công an huyện Sơn Hòaxử lý theo quy định pháp luật là Phạm Văn Cư, 31 tuổi, Đặng Khắc Dũng, 20 tuổi,Diệp Văn Trần, 31 tuổi và Trương Văn Sơn, 26 tuổi cùng trú ở huyện Đồng Hỷ, tỉnhThái Nguyên.
Hậu họa của những cơn sốt đào đãi vàng sa khoáng là những vạt rừng nguyên sinhbị tàn phá, tình trạng xói mòn, sạt lở sẽ phát sinh trong những mùa mưa lũ gâyảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của người dân địa phương. Và một khi nhữngnhóm "vàng tặc" sử dụng hóa chất để phân kim thì hiểm họa về môi trường càngtăng lên gấp bội. Đã đến lúc chính quyền địa phương và chủ rừng cần chủ độngphát hiện, truy chặn không để phát sinh, tái diễn những cơn sốt đào đãi vàngtrên lãnh địa của mình.
|
Theo Phan Thế Hữu Toàn/CAND
