Các nước trong liên quân vừanhóm họp khẩn tại London bàn cách gạt bỏ Gadhafi, trong khi Mỹ, Anh, Pháp tínhchuyện trang bị vũ khí cho phe nổi dậy Libya, quyết đẩy chế độ Gadhafi đến đườngcùng.


Cách đây hai tuần, một hội nghịquốc tế diễn ra tại Paris dẫn đến mở màn chiến dịch không kích Libya ngày 19/3và hội nghị ở London hôm 29/3 tìm cách khép lại hành động quân sự bằng giải phápngoại giao, với danh nghĩa tạo điều kiện cho người Libya tự quyết định tương laithời hậu Gadhafi.

Đêm trước hội nghị, Tổng thốngPháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng Anh David Cameron ra tuyên bố chung khẳng địnhrằng chính phủ Libya hiện đã mất toàn bộ tính pháp lý, đồng thời kêu gọi nhữngngười ủng hộ đại tá Gadhafi từ bỏ ông. Thủ tướng Anh David Cameron nhấn mạnh cácbên tham gia hội nghị London “muốn giúp người dân Libya tạo dựng một tương laikhông có bạo lực và đàn áp”.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc BanKi-moon cũng dự hội nghị London và ca ngợi tốc độ phản ứng của cộng đồng quốc tếđối với cuộc khủng hoảng Libya. Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clintontuyên bố chiến dịch quân sự tại nước này sẽ tiếp tục cho đến khi nào đại táGaddafi phải tuân thủ các điều khoản của nghị quyết Liên Hợp Quốc.

Liên quân quyết
Khói bốc lên từ thành phố Tajoura của Libya sau trận không kích của liên quân. Ảnh: AP

Chính phủ Libya của đại táGadhafi không được tham dự hội nghị London, trong khi đại diện phe nổi dậycó mặt tại thủ đô Anh nhưng chỉ được tham gia các cuộc gặp bên lề. Hiệnngoài Pháp và Qatar công nhận chính quyền tự xưng của phe nổi dậy tại Libya,các nước khác vẫn tỏ ra lưỡng lự với lực lượng được coi là tương lai củaLibya này.

Tuy nhiên, Washington tuyên bố sẽcử phái viên tới Benghazi để lập mối quan hệ tốt hơn với phe nổi dậy Libya. Tổngthống Mỹ Barack Obama cũng không loại trừ khả năng trang bị vũ khí cho phe nổidậy Libya để giúp họ lật đổ Gadhafi. Anh và Pháp cũng phát tín hiệu tương tự,giữa ý kiến phản đối coi đây là hành động trái với nghị quyết cấm vận vũ khíLibya của Liên Hợp Quốc.

Các nướcchủ chốt trong liên quân tính chuyện trang bị vũ khí cho phe nổi dậy Libya, vìlực lượng này vẫn tỏ ra quá yếu trước quân đội ủng hộ Gadhafi. Các cuộc khôngkích của liên quân để lập vùng cấm bay, khoá chặt không quân của Gadhafi, dườngnhư vẫn là chưa đủ để ngăn nguy cơ thất bại cho phe nổi dậy đang bị lực lượngthân Gaddafi dồn ép.

Trong bối cảnh cộng đồng quốc tếquay lưng với chế độ Gadhafi, Italy đưa ra đề xuất chấm dứt cuộc khủng hoảng gồmviệc tạo đường thoát thân cho đại tá Gadhafi khỏi Libya. Theo đó Rome muốn thuxếp một chuyến bay cho Gadhafi sang lưu vong tại một nước châu Phi. Anh và Mỹđều tỏ ra không phản đối kế hoạch như vậy, dù họ vẫn muốn được thấy nhà lãnh đạoLibya phải bị đưa ra tòa án quốc tế.

“Chúng tôi không kiểm soát đượcviệc ông ta có thể đi đâu. Tôi sẽ không chọn nơi nghỉ hưu cho đại tá Gadhafi.Tất nhiên tôi tin rằng ông ta nên phải ra Tòa án hình sự quốc tế”, Ngoại trưởngAnh William Hague nói với BBC.

Trong khi đó, một số nước khácbày tỏ quan điểm ủng hộ cá nhân Gadhafi hoặc phản đối cách thức tiến hành chiếndịch tại Libya của liên quân. Nhà cách mạng huyền thoại của Cuba Fidel Castrohôm 29/3 viết bài xã luận lên án hành động can thiệp quân sự vào Libya là “cuộcchiến tranh phát xít”, khi đẩy Libya đối mặt với cuộc không kích tồi tệ nhấttừng phải hứng chịu và kêu gọi đại tá Gadhafi “chiến đấu đến giọt máu cuốicùng”.

Nga vẫn giữ quan điểm cho rằng,quân đội quốc tế tấn công trực tiếp lực lượng bộ binh ủng hộ Gadhafi đã cấuthành sự can thiệp vào một cuộc xung đột, chứ không phải thực thi nghị quyếtLiên Hợp Quốc về bảo vệ thường dân Libya. Matxcơva cũng phản đối ý định của cácnước trang bị vũ khí cho phe nổi dậy ở nước này.

Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đàohôm qua cảnh báo Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đang ở thăm nước này về chiếndịch ném bom của phương tây tại Libya, trong đó nhấn mạnh vũ lực sẽ không thểgiải quyết được cuộc xung đột tại quốc gia Bắc Phi. "Nếu hành động quân sự mangthảm họa đến cho những thường dân vô tội thì sẽ gây ra cuộc khủng hoảng nhân đạocòn tồi tệ hơn, đồng thời trái với tôn chỉ ban đầu của nghị quyết Liên HợpQuốc", lãnh đạo Trung Quốc nhấn mạnh.

Tại chiến trường Libya, phe ủnghộ Gadhafi đang nhanh chóng phản công lấy lại các thành phố duyên hải mới rơivào tay phe nổi dậy. Họ chặn đứng con đường tây tiến của lực lượng chống đối từmiền đông sang, bảo toàn thành phố Sirte, cửa ngõ tiến vào thủ đô Tripoli. Tuynhiên, với sức ép gay gắt cả bằng quân sự và ngoại giao của các nước lớn, tươnglai của chế độ Gadhafi ngày càng bị thu hẹp.

Theo Đình Nguyễn
Vnexpres