Lo giống Sacombank, DN cuống cuồng phòng thủ

Những nghi vấn mới

Trái ngược với tình trạng ảmđạm và thiếu thanh khoản trước đó, trong vài ngày gần đây hiện tượng tranhmua đã diễn ra khá mạnh mẽ trên cả hai sàn chứng khoán TP.HCM và Hà Nội.

Những cổ phiếu được tập trungmua và săn lùng nhiều nhất nhóm ngân hàng và công ty chứng khoán (CTCK).

Đối với nhóm chứng khoán, cóthể thấy, được giới đầu tư săn lùng mua là bởi sóng tăng giá chứng khoán đợtnày khá mạnh và kéo dài suốt từ trước Tết Nguyên đán tới giờ. Thị trườnglên, giá cổ phiếu lên thì người được hưởng lợi nhiều nhất, hưởng lợi képchính là các CTCK.

Mặc dù vậy, sức tăng của cáccổ phiếu chứng khoán hề ấn tượng so với nhóm ngân hàng mà điển hình là cổphiếu HBB của Ngân hàng Habubank.

Sáng 23/2, chưa đầy 40phút sau khi sàn Hà Nội mở cửa, cổ phiếu này đã có gần 11 triệu cổ phiếuđược khớp lệnh. Dư trần khi đó vẫn đạt hơn 1,4 triệu cổ phiếu. Tới10h30, số dư lên tới trên 4,8 triệu trong khi lượng  người bán ngày càngsuy giảm.

Trước đó, trong 4 phiên đầutuần vừa qua, cổ phiếu HBB được liệt vào danh sách những cổ bán không cóngười mua. Khi đó, HBB giảm mạnh liên tục, trong đó có hai phiên giảm sànvới dư bán lớn. Người mua ít, do vậy lượng khớp trong các phiên đó chỉ đạttừ 1-4 triệu đơn vị.

Tình hình đã hoàn toàn thayđổi trong tuần này với lượng cổ phiếu khớp trung bình trung 3 phiên vừa qua(không tính sáng 23/2) đạt hơn 11 triệu đơn vị được chuyển nhượng/phiên.

Đây là con số cao bất thườngso với giao dịch thường thấy ở cổ phiếu HBB.

Hiện tượng này xuất hiện saukhi Habubank thông báo kết quả kinh doanh hợp nhất năm 2011 giảm 45% so vớinăm trước và sau vụ Ngân hàng Eximbank công khai lên tiếng thông báo đã nắmtrong tay (bao gồm cả ủy quyền) 51% cổ phần của Sacombank sau một thời giandài âm thầm mua vào.

Bất chấp lo ngại về việc chotới bây giờ chưa thấy Habubank nhận được "trát" của NHNN về việc phân loạivào nhóm nào, nhưng một điều dễ nhận thấy là tại thời điểm này các nhà đầutư không mấy quan tâm tới trường hợp này.

Một không khí sôi động vàquyết tâm lao vào mua HBB là khá rõ ràng. Nhiều nhà đầu tư cho rằng, bất kểthuộc nhóm nào, vùng giá hiện tại mua vào là "quá ổn". Theo họ, giá cổ phiếuđang ở mức thấp mà nguy cơ bị thâu tóm sẽ khiến nhiều thế lực ở hai chiềumua vào.

Và kể cả không có thế lực nàothì với tình hình hiện tại, một lượng lớn tiền đầu cơ nương theo tin đồn sẽđổ vào HBB, vào một số mã ngân hàng khác và các doanh nghiệp hoạt động tốtnhưng có giá cổ phiếu đang ở mức thấp.

Một loạt các mã ngân hàng,chứng khoán và tài chính khác tăng giá trần hoặc sát trần trong phiên giaodịch sáng 23/2 gồm: MBB, SHB, AGR, AVS, BVS, APS, IDJ, PVF...

Chống thâu tóm, thôn tính

Trong thời gian qua, hoạtđộng mua bán, sáp nhập tại Việt Nam chưa thực sự sôi động. Một số vụ mua bánnhư Masan và VCF đã đánh dấu sự phát triển của thị trường này nhưng trênthực tế sau phát pháo Eximbank bất ngờ gửi văn bản yêu cầu đến Sacombank vớilý do đại diện nhóm cổ đông nắm 51% cổ phần thì hoạt động này mới thực sựrầm rộ và được bàn tán nhiều nhất.

Cho dù chưa đi đến hồi kết vàNHNN đã chính thức lên tiếng cho rằng các thông tin chưa chính xác, nhưng rõràng vụ việc đã khiến thị trường không khỏi ngỡ ngàng về một tiền lệ mớitrong mua bán, sáp nhập ngành ngân hàng ở Việt Nam.

Đó là một trường hợp thâu tómtừ từ bằng cách gom cổ phiếu và vận động cổ đông lớn thông qua hình thức ủyquyền chiến.

Thông thường, hoạt độngthâu tóm mang đến khá nhiều lợi ích cho cả hai bên như kết hợp được sứcmạnh, thúc đẩy tăng trưởng, tăng thị phần, tiếp cận nguồn lực mới, đadạng hóa hoạt động...

Mặc dù vậy, cũng không phảilà không có bất lợi, đặc biệt trong trường hợp nếu thâu tóm là thâu tóm thùđịch. Trong trường hợp này, thông thường doanh nghiệp đi thâu tóm nhận biếtđược giá trị và lợi thế của đối phương. Quá trình thâu tóm được thực hiệnvới mục đích nắm quyền kiểm soát và sau đó tận dụng lợi thế của đối phươngđể phát triển.

Cũng trong trường hợp này, cóthể sau thâu tóm, hai bên đều tốt lên. Nhưng một điểm quan trọng là lợi íchcủa các ông chủ cũ sẽ bị thu hẹp đáng kể.

Đây có thể là lý do khiến cácdoanh nghiệp rất thận trọng đối với các vụ việc như trên.

Trong một thông báo vừa phátra, NHNN Chi nhánh TP.HCM cũng đã văn bản theo đó không đồng ý chủ trươngchuyển nhượng cổ phần của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tại ABBank choHDBank. Lý do được đưa ra là chưa đáp ứng một số yêu cầu quy định về tỉ lệchuyển nhượng vốn sở hữu cổ phần theo quy định của NHNN.

Ý định mua cổ phần ABBank củaHDBank thì chưa ai có thể biết. Đó có thể là để lấy cổ tức, mở rộng hoạtđộng hoặc vì các lý do gì khác.

Ở góc độ của HĐQT các doanhnghiệp có khả năng bị nguy cơ, việc tính tới các cách phòng thủ để tránh bịthôn tính là cần thiết nhưng cũng không quá né tránh.

Các chiêu thức chống thôntính thường thấy có thể là: mua cổ phiếu quỹ nếu giá quá rẻ và doanh nghiệpdư thừa tiền mặt; phát hành thêm cổ phiếu ở mức vừa phải có tính toán (khôngđể cổ phiếu trôi nổi trên thị trường quá nhiều và mất kiểm soát đối với cáccổ đông lớn); cho phép cổ đông hiện tại được quyền mua cổ phiếu mới với mứcgiá thấp hơn nhiều so với giá đang giao dịch (khiến chi phí bên đi thâu tómsẽ cao hơn);  trao cho các trái chủ quyền được trả lại tiền ngay cho cáctrái phiếu họ nắm giữ nếu công ty bị mua lại; hạn chế quyền bỏ phiếu (đốivới các cổ đông nắm quá nhiều); dựa vào luật chống độc quyền; tranh mua; báncác tài sản cho bên thứ 3; chào mua lại bên đi mua...