"Long thành cầm giả ca" - bộ phim về Nghìn năm Thăng Long thành công nhất"

Tạo ra một hồn cốt Thăng Long

Long thành cầm giả ca xoay quanh cuộc đời và mối lương duyên của hainhân vật chính Tố Như (Ngọc Ngoan đóng) và Cầm (ca sĩ Nhật Kim Anh thủ vai),trải dài từ thuở mới lớn cho đến tuổi trung niên. Cầm là một cô gái xuất thântrong gia đình có mẹ và dì đều là ca kỹ. Lớn lên, cô được gửi lên Long thành họcđàn.

Trên đường đến Long thành, Cầm tình cờ gặp và quen với tân khoa Tố Như khi anhtrên đường đi thi về. Cuộc gặp gỡ tình cờ với cô bé có nốt ruồi nơi khóe miệngđã làm xao động tâm hồn của Tố Như dù rằng anh đã có vợ ở quê nhà.

Tố Như và Cầm trong một cảnh quay chạy loạn ở Long thành cầm giả ca. Ảnh: Đoàn phim cung cấp

Bộ phim được dựng dựa theo tinhthần của bài thơ Long thành cầm giả ca của đại thi hào Nguyễn Du (viếtkhoảng 1813 -1814 trong thời gian ông đi sứ sang Trung Quốc). Trên nền kịch bảngiàu chất thơ của tác giả Văn Lê, đạo diễn Đào Bá Sơn đã dựng lên một hồn cốtThăng Long thông qua những điều rất riêng trong ứng xử, cách thể hiện tình cảmcủa các nhân vật hay những cảnh quay có sự lựa chọn rất kỹ về bối cảnh, phụctrang ở một giai đoạn lịch sử của đất nước phải trải qua nhiều biến loạn nhấtvới sự thay đổi của nhiều triều đại.

Tuy nhiên, Long thành cầm giảca đã vẽ một Thăng Long không phải của vua chúa, triều chính với nhữngngười anh hùng mà là một Thăng Long của những trí thức đau đời như Nguyễn Du,của những người nghệ sĩ mong manh như cô Cầm. Đạo diễn Đào Bá Sơn đã “phục dựng”một Thăng Long với những vẻ đẹp đã mất, nơi đó có những kẻ sĩ chỉ có ở đất ấy,và ngay cả người ca kỹ cũng chỉ có thể đàn và hát thật hay khi còn ở Long Thành“mẹ bảo con là thuộc về nơi ấy, về Long Thành” (lời thoại trong phim của nhânvật Cầm).

Bộ phim lịch sử vì thế không cónhiều cảnh gươm đao, không có những màn chiến trận ngút trời nhưng lại chạm tớitrái tim người xem bởi lối kể chuyện giản dị và bình tĩnh nhưng cặn kẽ tới từngchi tiết. Ở đó, người xem cảm nhận được sự xót xa đến bẽ bàng của người ca kỹ,nhưng cũng cảm phục người trí thức nhiều “tấc niềm” là Tố Như.

Lần đầu tiên chân dung đại thi hào Nguyễn Du được dựng thành phim.

Trong phim, đạo diễn Đào Bá Sơncòn có những cảnh quay đặc tả: những cô gái được thầy dạy đàn hát luyện âm trongchum, ngâm tay trong thuốc bắc hay những màn hát văn, lên đồng của những ca nữkhiến quân xâm lược dù chẳng hiểu chữ tiếng Việt nào cũng bị khuất phục để tạora những nét văn hóa rất riêng biệt của mảnh đất Long thành một thủa. Vì thế,tâm sự đau đáu của tác giả kịch bản Văn Lê: “Các triều đại có thể bị phế truất,thay đổi nhưng văn hóa dân tộc thì mãi mãi trường tồn” khi viết kịch bản này đãđược đạo diễn Đào Bá Sơn “đọc” ra và thể hiện thành công.

Một bộ phim lịch sử thànhcông

Trong hàng loạt dự án phim truyệnnhựa, phim truyền hình lấy đề tài lịch sử làm chất liệu chính để dựng phim nhândịp Đại lễ 1000 năm Thăng Long thì theo nhận định của biên kịch, đạo diễn LêPhương “Long thành cầm giả ca là bộ phim thành công nhất”. Đã từng xem19 tập phim Đường tới Thăng Long, 5 tập Huyền sử thiên đô,biên kịch phim Biệt động Sài Gòn không tiếc lời cho rằng: “Longthành cầm giả ca làm ngon lành nhất”. Đạo diễn Lê Phương cũng tếu táo đùarằng “không ngờ ông Đào Bá Sơn làm được một phim hay như vậy”

Trong khi đó, nhà văn Ngô Thảonhiệt liệt chúc mừng đạo diễn của Long thành cầm giả ca. Ông không quálời khi thành thật chia sẻ: “Phim này nếu chiếu giới thiệu trong tuần lễ liênhoan phim quốc tế tới đây, chúng ta không xấu hổ”.

Trong phim có nhiều cảnh nữ diễn viên chính hở da thịt. Tuy nhiên đặt trong các hoàn cảnh người xem đều thấy đó là tình tiết hợp lý.

Tuy nhiên, ngay sau khi xemxong, biên kịch Lê Phương đã ngay lập tức “nhặt” được sạn. Theo ông, cảnh sexđặt vào bối cảnh của phim này hơi khiên cưỡng, tiếng sáo thỉnh thoảng còn hơi“chói” hay ánh sáng ở một số phân cảnh còn chưa phù hợp, phim vẫn duy trì lồngtiếng thay vì thu tiếng trực tiếp… Vậy nhưng, không ít khán giả xem xong bộ phimlại trầm trồ về cảnh quay bán khỏa thân của nữ diễn viên chính Nhật Kim Anhtrong vai cô Cầm bên chiếc giếng làng.

Lý giải cho sự thành công của Long thành cầm giả ca, Lê Phương cho rằng, kịch bản này rất hợp với tạngngười Việt Nam. Cũng theo ông, chúng ta chưa làm nổi các phim lịch sử theo kiểubài binh, bố trận nên nếu dây vào là y như rằng sẽ “tuyệt vời về dở”. Longthành cầm giả ca đã thành công ngay ở việc chọn đề tài, vì thế, ngoại trừmột vài hạt sạn “phim nào chẳng có” theo cách nói của Lê Phương thì có thể coilà một bộ phim lịch sử thành công.