Có một nghịch lý làhiện nay, lương của công nhân làm việc trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nướcngoài (FDI) lại thấp hơn lương công nhân làm việc trong các doanh nghiệp Nhànước. Nguyên nhân do quy định mức lương tối thiểu lạc hậu...

Méo mặt vìlương thấp

Ở Hà Nội, hai xãKim Chung và Vân Nội (thuộc huyện Đông Anh) là nơi tập trung nhiều công nhânthuê trọ. Công nhân nơi đây chủ yếu làm việc cho các doanh nghiệp FDI đóng tạiKCN Thăng Long. Nhiều công nhân khi được hỏi đều cho biết, dù mức lương cơ bảnđã tăng lên 2 triệu đồng/tháng nhưng vẫn không đủ sống.

Lương Thị Hồng (TamDương, Phú Thọ) làm việc tại Cty Panasonic với mức lương 4,3 triệu đồng/tháng(gồm lương cơ bản và các khoản phụ cấp). Hồng và bạn cùng phòng làm việc theokíp, mỗi kíp từ 6 giờ sáng đến 6 giờ tối. Làm việc quần quật cả ngày nhưng mứclương hiện nay không đủ trang trải sinh hoạt hằng ngày.

Theo Hồng, tính ra,tiền thuê phòng trọ mỗi tháng mất 1 triệu đồng, tiền ăn tằn tiện lắm cũng mất1,5 triệu, rồi tiền xăng xe... thì khoản thu nhập từ lương hầu như không còn.“Với mức lương hiện nay chúng tôi chỉ đủ sống ở mức tối thiểu, hầu như khôngtiết kiệm được đồng nào để gửi về quê hỗ trợ gia đình. Sống bấp bênh, tuổi ngàymột cao và không biết đến khi nào mới có cơ hội lấy chồng” - Hồng lo lắng.

Hà Thị Thương (TamNông, Phú Thọ) là công nhân của Cty Daiwa. Hiện, ngoài lương tối thiểu gần 2,5triệu đồng/tháng, Cty trả thêm gần 500 nghìn tiền phụ cấp xăng xe, phụ cấpchuyên cần cho công nhân. Với thu nhập khoảng 3 triệu đồng/tháng, Thương cũngnhư các bạn cùng phòng chỉ đủ trang trải hằng tháng.

Lương tối thiểu làm khổ công nhân
Mức lương tối thiểu của doanh nghiệp vừa được điều chỉnh từ ngày 1-10-2011 đã bị coi là lạc hậu. Ảnh: Phong Cầm.

“Dù lươngthấp, không đủ sống nhưng tôi cũng phải bám trụ vì về quê không có việclàm. Lương thấp, nên có được cuộc sống ổn định, lấy được chồng đối vớicông nhân xóm trọ là một giấc mơ”, Thương nói.

Không chỉ có Hồngvà Thương mà nhiều công nhân tại Hà Nội cho biết, đa số doanh nghiệp FDI đều trảlương cao hơn mức lương tối thiểu của nhà nước quy định. Mỗi lần nghe tăng lươnglại lo lắng đến thót tim. “Thực tế, chúng tôi có được tăng lương đâu vì lươngtối thiểu Cty đã trả cao hơn mức quy định mới nên thực tế tổng lương được lĩnhvẫn không tăng. Thế nhưng, nghe tin tăng lương, bà chủ nhà đã tăng giá phòngtrọ, rồi tiền điện, nước... cứ thế tăng vù vù” - Nhóm công nhân làm việc cho CtyPanosonic cho biết.

Quy địnhlương tối thiểu quá lạc hậu

Ông Phạm Văn Thanh- Trưởng phòng Lao động chính sách tiền lương (Sở LĐ-TB&XH Hà Nội) cho biết, nếuso sánh với mức lương bình quân, hiện lương của doanh nghiệp FDI trả cho côngnhân thấp hơn cả doanh nghiệp trong nước. Hiện lương bình quân năm 2011 của cácdoanh nghiệp trong nước là 4,65 triệu đồng/tháng, trong khi doanh nghiệp FDI là4,03 triệu đồng/tháng.

Theo ông Thanh, mứclương báo cáo của doanh nghiệp FDI chưa chắc đã chính xác. Vì thực tế, khó kiểmtra lương trong các doanh nghiệp FDI. Nguyên nhân là do quy định mức lương tốithiểu hiện nay quá thấp, trong khi đó đa số doanh nghiệp FDI đều căn cứ vào mứclương tối thiểu để trả lương cho công nhân.

“Tính trung bình,doanh nghiệp FDI đã trả cao hơn mức tối thiểu, ngoài ra họ còn hỗ trợ tiền đilại, ăn, tiền làm thêm cho công nhân... Như vậy, rõ ràng là họ không vi phạm. Màkhông vi phạm thì làm sao xử lý. Trong khi đó ai cũng biết lương công nhân làmviệc trong các doanh nghiệp FDI đã quá lạc hậu so với thị trường” - ông Thanhnói.

Cũng theo ôngThanh, hiện Hà Nội có hơn 117.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó có97.000 doanh nghiệp trong nước, còn lại là doanh nghiệp FDI. Sau thời điểm tănglương tối thiểu lên 2 triệu đồng/tháng (1-10-2011), trên địa bàn Hà Nội chỉ cóhai doanh nghiệp FDI xảy ra đình công. Lý do đình công vì chủ sử dụng tăng lươngtối thiểu nhưng lại giảm các khoản trợ cấp khác. Tuy nhiên, ông Thanh cho rằng,trong quý I này, chắc chắn nhiều doanh nghiệp FDI sẽ thiếu công nhân.

“Với hơn 110 nghìnlao động đang làm việc trong các doanh nghiệp FDI, nếu mức lương, thưởng, trợcấp không thỏa đáng, công nhân sẽ bỏ việc, nhảy việc và chắc chắn sản xuất, kinhdoanh của khối doanh nghiệp này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng” - ông Thanh nói.

Lý giải vì saolương công nhân trong doanh nghiệp FDI thấp hơn so với doanh nghiệp trong nước,bà Tống Thị Minh - Vụ trưởng Lao động tiền lương (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, thực tếcó quá nhiều doanh nghiệp FDI báo cáo thua lỗ. Trong năm 2011, theo kết quả cuộcđiều tra khảo sát về tiền lương, thưởng đối với 1.700 doanh nghiệp FDI đóng tại17 tỉnh, thành phố thuộc khu vực kinh tế trọng điểm, có tới 60% doanh nghiệp FDIcho biết là làm ăn thua lỗ?

Theo kết quả khảosát về tiền lương và mức sống tối thiểu của người lao động khu vực doanh nghiệpvừa được Viện Công nhân - Công đoàn (Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam) công bốcho thấy, 35,6% số người lao động được hỏi cho biết thu nhập của họ không đủ chitiêu; 44,7% cho rằng phải chắt chiu, dành dụm và thật tiết kiệm mới đủ trangtrải cuộc sống; 17,9% khẳng định tạm đủ trang trải cuộc sống gia đình; chỉ 1,9%cho biết đủ trang trải cuộc sống và có phần tích luỹ.

Theo ông Đặng Quang Điều - Viện trưởng Viện Công nhân - Công đoàn, hiện lương của doanh nghiệp Nhà nước làm ăn có lãi có thể đạt bình quân tới 8 đến 10 triệu đồng/tháng, cao hơn khoảng 3 lần so với doanh nghiệp khu vực FDI.

Những kết quả nói trên cũng là cơ sở để cơ quan này tham mưu với Chính phủ và các cơ quan chức năng trong việc điều chỉnh lương tối thiểu và cơ chế trả lương khu vực doanh nghiệp, góp phần ổn định cuộc sống của người lao động, đặc biệt là đối với doanh nghiệp FDI.

Theo Tiền Phong