Thu Hà Nội có nhiều món ngon vật quý, nào cốm xanh, hồng đỏ, nào chuối trứng cuốc, trà thơm lựng hương sen.
Thu
Hà Nội có nhiều món ngon vật quý, nào cốm xanh, hồng đỏ, nào chuối
trứng cuốc, trà thơm lựng hương sen. Nhưng có lẽ với nhiều người, thứ
níu kéo mùa thu với họ nhất lại là món ăn chỉ nhắc tới thôi là đã thèm
tới ức nước miếng chân răng - sấu chín dầm.
Thu đã vào độ
chín, chiếc khuy xanh non
ngày nào cũng đã nhuốm
màu vàng hanh hao.Sấu chín rộ nhất
vào vào khoảng cuối tháng 9, đầu tháng 10 dương lịch nhưng những ngày này,
trong các khu chợ lớn nhỏ đã có những hàng sấu vàng đầu tiên. Trái sấu chín
vàng ươm, căng tròn, mỡ màng hơn hẳn những trái sấu non đầu vụ hè. Sấu chín
không chỉ có sắc và còn có hương, hương sấu chín nhẹ nhàng ẩn ý mà những người
đã trót mê thứ quả ấy không thể không hay biết. Vị chan chát, rắn câng của trái
sấu non xanh cũng không còn, thay vào đó là thứ vị ngọt thanh, chua dịu dễ chịu.
Sấu chín
không thể nấu canh chua, cũng chẳng dùng ngâm nước giải khát được như sấu xanh.
Với sấu chín, thường người ta nhớ tới một cách chế biến duy nhất là trộn đường,
muối ớt tạo nên món sấu dầm, món ăn vặt được các chị em ưa chuộng bậc nhất.
Để
chế biến sấu dầm, người ta cần phải cạo sạch lớp vỏ ngoài sần sùi, để lộ lớp thịt
sấu vàng ươm. Chỉ vài đường dao khía quanh thân quả của cô hàng sấu là lớp thịt
sấu đã tách ra, để lộ hạt sấu già ngả màu nâu nhạt. Phải thật khéo léo để thịt
sấu vẫn gắn vào hạt sấu, tạo thành những lát xoáy ốc hoàn hảo. Sấu chín gọt tới
công đoạn này đã khiến nhiều người thèm thuồng, muốn nhón tay bốc lấy một miếng
nhỏ, chấm muối rồi bỏ ngay vào miệng. Nhưng chớ vội vàng, chỉ cần thêm chút gia
giảm là món sấu dầm đầy hấp dẫn đã sẵn sàng mời gọi.
Thông thường,
sấu dầm chỉ trộn cùng đường, muối và bột ớt. Gia vị gia giảm thích hợp, để khoảng
nửa giờ là sấu ngấm, nước sấu hòa cùng đường, muối tan chảy tạo nên thứ dung dịch
ngọt ngọt cay cay mang vị ngon đặc biệt cho món sấu dầm. Sấu ăn ngay lúc này là
tuyệt nhất, chỉ cần đưa một miếng sấu nhỏ lên miệng cắn là thấy đủ vị chua,
cay, mặn, ngọt, giòn hòa tan trên đầu lưỡi. Sấu dầm có thể dùng tăm xiên, nhưng
ngon hơn cả là dùng tay cầm từng quả, để sau khi ăn còn có thể mút mát thêm
chút vị chua cay ngọt ngào còn dính trên từng đầu ngón. Sấu ngâm lâu hơn sẽ
càng ngầm, nhưng vị giòn sẽ chẳng được vẹn nguyên như lúc ban đầu.
Mỗi mùa thu tới,
trên khắp các nẻo phố Hà Nội đều dễ dàng tìm thấy các gánh hàng bán sấu chín,
hay tỉ mẩn làm sẵn sấu chín dầm. Các chị em là người đam mê thứ quả này hơn cả,
chốc chốc lại thấy một chiếc xe ghé qua hỏi sấu, rồi nhanh tay lựa lấy những
trái sấu căng vàng hấp dẫn nhất. Dẫu không còn chua gắt nhưng sấu chín ăn nhiều
vẫn khiến tê buốt chân răng, vậy mà chẳng ai cưỡng lại được hương vị say mê ấy,
chẳng ai chịu ngó lơ khi đi ngang hàng sấu chín. Món ăn gây ứa nước miếng nhưng
luôn hấp dẫn, là nét duyên thầm của khúc Hà Nội vào thu, tình tứ thấm vào nhịp sống, gọi về nhiều suy
tư của những người sinh sống lâu năm tại mảnh đất Hà thành