Mặc dù bộ Y tếTrung Quốc đã chính thức thông báo không tìm thấy bằng chứng ô nhiễm có trongsữa bột bị nghi gây dậy thì sớm cho một số trẻ ở nước này, nhưng nhiều chuyêngia dinh dưỡng vẫn khuyến cáo điều đó không có nghĩa là mối nguy hại không tồntại!
Tại Việt Nam, chođến nay các cơ quan chức năng chưa phát hiện thực phẩm hay sữa nhiễm bẩn nào gâyra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ. Tuy nhiên, trong thực tế thăm khám dinh dưỡngđã phát hiện nhiều trẻ mới trên dưới mười tuổi nhưng đã có biểu hiện dậy thìsớm: người phổng phao, có các dấu hiệu sinh lý của người trưởng thành.
 |
| Không cho trẻ ăn quá nhiều các sản phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu… cũng là một cách giảm nguy cơ trẻ dậy thì sớm. (Ảnh: Đăng Khoa) |
Nhiều trẻViệt Nam dậy thì bất thường
BS Đinh Thị KimLiên, trưởng khoa dinh dưỡng, bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, các nghiêncứu trên thế giới đã chỉ ra việc lạm dụng các loại thuốc, hoá mỹ phẩm chứa nộitiết tố, thực phẩm chứa hormon tăng trưởng… là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớmgia tăng. Bên cạnh đó, yếu tố môi trường sống cũng là điều kiện để dậy thì sớm.
Trước đây, tuổi dậythì trung bình của trẻ em Việt Nam là 14 – 15 tuổi, nay giảm xuống còn 10 – 11tuổi, thậm chí còn sớm hơn, “Hiện Việt Nam chưa có nghiên cứu khoa học nàokết luận ăn uống những loại thực phẩm nào thì sẽ làm tăng nguy cơ dậy thì sớm.Các khuyến cáo đều xuất phát từ nghiên cứu của thế giới”, BS Liên nói.
Trung tâm khám – tưvấn dinh dưỡng, viện dinh dưỡng quốc gia, đã từng ghi nhận nhiều trẻ chín, mườituổi đến khám béo phì nhưng đã có các biểu hiện dậy thì sớm như có kinh nguyệt,ngực phát triển… mặc dù tâm sinh lý các em vẫn còn rất trẻ con.
ThS.BS Phan BíchNga, phó giám đốc trung tâm khám – tư vấn dinh dưỡng cho biết: “Nguyên nhân cóthể do trẻ béo phì ăn quá nhiều chất đạm, chất béo nên dẫn tới cốt hoá xươngsớm, tăng tiết hormon giới tính sớm… Từ đó mà trẻ dậy thì sớm, phát triển chiềucao sớm và cũng sẽ dừng phát triển sớm hơn các trẻ bình thường”.
Cảnh giácchất bảo quản, chất tạo màu
Theo BS Liên, trongngành chăn nuôi đã có tình trạng lạm dụng hormon tăng trưởng để vật nuôi pháttriển nhanh. Khi thức ăn này được con người ăn vào, ít nhiều sẽ ảnh hưởng đếnsức khoẻ, trong đó có dậy thì sớm. “Cụ thể thực phẩm nào chứa chất gây dậythì sớm thì chưa thấy ai đưa ra. Đó chỉ là những cảnh báo”, BS Liên nói.
BS Nga cho biết,theo khuyến cáo của thế giới, các sản phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu…như thực phẩm đóng hộp, đồ ngọt, béo, thực phẩm nhiều dầu mỡ… không nên cho trẻdùng nhiều vì chất bảo quản có tác dụng tương tự như hormon giới tính, làm tăngdậy thì sớm. Riêng đối với thực phẩm là sữa, để có thể gây ra dậy thì sớm như dưluận vừa qua lo ngại, thì trong sữa phải có các chất giống như hormon giới tính(như oestrogen…, khiến trẻ bị thừa hormon, dẫn đến phát triển sớm một số bộ phậncơ thể.
Các chất giống nhưhormon giới tính đó có thể tiềm ẩn trong các chất gây mùi, tạo màu, bảo quản,tăng độ đạm giả tạo… Ở châu Âu, hiện chất tạo màu (phtalanats) đã bị cấm sửdụng, bởi nếu dùng hàm lượng cao, sữa sẽ có những tác dụng giống như hormon giớitính, gây ra các hiện tượng như dậy thì sớm, “Bên cạnh đó, đời sống tinh thầnkích thích tác động lên trẻ cũng sẽ khiến trẻ tò mò những vấn đề giới tính sớm.Từ đó tác động lên hệ thần kinh khiến cơ thể tăng tiết hormon giới tính nhanhhơn”, BS Nga nói.
|
Theo Lệ Hà
SGTT
