Muối là gia vị quen thuộc củangười Việt Nam, được sử dụng rộng rãi trong chế biến và bảo quản thực phẩm. Hầunhư trong tất cả mọi bữa cơm, dù chay hay mặn, đều có sự hiện diện của muốitrong thức ăn.

Nhưng ngày nay, các nhà khoa họccho biết muối cũng là đầu mối của nhiều vấn đề sức khỏe. Và không phải ai cũngbiết cách sử dụng muối hợp lý và khoa học để phát huy tác dụng và hạn chế táchại của muối đối với sức khỏe con người. Ngày Tết, có rất nhiều món ăn chứanhiều muối như hành muối, dưa muối và ngày càng nhiều các món ăn nhanh như thịtnguội, xúc xích... xuất hiện trong các bữa ăn nên càng cần phải lưu ý trong khiăn, nhất là đối với những người đang mắc các bệnh như tăng huyết áp, tim mạch...

Vai trò của muối đối với sứckhỏe

Natri và Clo, thành phần chủ yếucủa muối là hai nguyên tố có vai trò hết sức quan trọng trong cân bằng thể dịchtrong cơ thể, sự tồn tại và hoạt động bình thường của tất cả các tế bào, hoạtđộng chức năng của tất cả các cơ quan và bộ phận trong cơ thể. Nồng độ muối cũngnhư nhiều nguyên tố hóa học khác được giữ ở mức tương đối cân bằng nhờ vào hoạtđộng của hệ thần kinh, nội tiết, tiết niệu và tiêu hóa.

Ngoài ra, muối iốt còn làm giảmnguy cơ mắc bệnh bướu cổ, thai chết lưu, đẻ non, tử vong sơ sinh, giúp trẻ pháttriển trí tuệ đầy đủ.

Muối ăn cũng tiềm ẩn bệnh tật

Hậu quả của thiếu muối

Nếu bị thiếu muối ít, cơ thể sẽtự thích ứng bằng cách làm giảm đào thải natri qua nước tiểu và mồ hôi. Cơ thểcũng sẽ có cảm giác thèm ăn mặn hơn nên sẽ sớm có được lượng muối cần thiếttrong cơ thể.

Thiếu muối nặng thì có thể dẫntới chuột rút, hoa mắt, chóng mặt, hôn mê và tử vong. Thiếu muối nặng thường gặpở những người ra quá nhiều mồ hôi hoặc bị tiêu chảy nặng mà không được bù nướcvà muối hợp lý.

Công nhân luyện gang thép, làmđường; nông dân trong thời kỳ đồng áng, vận động viên, bộ đội trong thời gianluyện tập là những người có nhiều nguy cơ thiếu muối nặng... cần bổ sung cảđường và muối bằng cách nước uống. Trẻ nhỏ bị tiêu chảy cần được uống oresolhoặc bù nước và điện giải bằng đường tĩnh mạch theo chỉ định của thầy thuốc.

Nhu cầu và thói quen ăn mặn

Trung bình mỗi ngày cơ thể chúngta cần từ 2- 3 lít nước để bổ sung lượng nước bị hụt thông qua các hoạt động.Nếu tính tổng thể, cơ thể người trung bình sẽ chứa từ 7- 8 lít (nước và máu).Khối lượng này đảm bảo cho hệ tuần hoàn, bài tiết hoạt động bình thường đúngchức năng của chúng. Lượng muối bình quân cần thiết cho cơ thể giao động từ 4 -10g muối NaCl/ ngày, trong đó, thành phần muối có sẵn trong các thức ăn thiênnhiên chiếm khoảng 3%, số còn lại được bổ sung trong quá trình chế biến thựcphẩm.

Thói quen ăn mặn hoặc chế biếnmặn các loại thức ăn sẽ làm tăng áp lực thẩm thấu trong máu, cơ thể sẽ có cảmgiác khát, dẫn đến uống nước nhiều (quá lượng nước cho phép), tích giữ nướctrong cơ thể gây tăng huyết áp. Cơ thể cũng tìm cách tăng đào thải natri quanước tiểu, dẫn tới mất kali, canxi và nhiều khoáng chất khác và gây "mệt mỏi"cho hệ bài tiết, làm tăng cường độ làm việc của hệ thống tim mạch, thận và tiếtniệu nên sớm dẫn tới suy giảm chức năng hoạt động của các hệ cơ quan này. Bêncạnh đó là các nguy cơ tăng huyết áp, bệnh tim mạch, suy tim, suy thận, loãngxương...

Ăn nhiều muối còn làm tăng nguycơ mắc bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng và ung thư đường tiêu hóa. Đối với nhữngngười đã mắc bệnh tăng huyết áp, suy tim, suy thận và suy gan, ăn nhiều muối sẽlàm bệnh tiến triển nhanh hơn.

Ăn nhạt cũng phải đúng cách

Theo khuyến cáo của Cơ quan Quảnlý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), mỗi ngày chúng ta chỉ nên sử dụng 3 - 6gmuối. Trong đó, phải tính muối trong nước chấm, nước mắm nêm trong đồ ăn và thựcphẩm đã chứa muối sẵn. Chứ không phải sử dụng đồ luộc nhưng lại chấm thật nhiềunước mắm, nước tương... Người tăng huyết áp nên ăn khoảng 2g muối/ngày tùy theohuyết áp đo được và tình trạng tim mạch. Nếu gia đình bạn đã có cha, mẹ, ông, bàbị tăng huyết áp thì tốt nhất cả nhà nên tập thói quen ăn nhạt.

Gọi là "tập", bởi qua kinh nghiệmđiều trị của các bác sĩ thì càng tăng huyết áp càng thích ăn mặn. Vì thế giảmdần lượng muối trong mỗi bữa ăn chẳng khác gì "cai nghiện" và luôn phải nhớ mớithiết lập thói quen được.

Nên ăn muối gì?

Muối biển nguyên chất là lựa chọnthông minh bởi còn chứa một hàm lượng magiê, kali, lưu huỳnh, canxi và iode.

Một chế độ ăn vừa phải muốimỗi ngày là tối ưu để phòng tăng huyết áp do ăn mặn. Cũng nên tùy công việccụ thể: làm việc đổ mồ hôi nhiều vẫn nên bổ sung muối. Còn nếu đã có bệnhtim mạch, suy thận hay suy gan thì nên nghe theo lời khuyên của bác sĩ.

Mẹo giảm thói quen ăn mặn

- Nếu đã lỡ có thói quen ăn mặn thì việc lập tức từ bỏ chúng quả là một vấn đề nan giải, vị giác của bạn sẽ không chấp nhận việc ăn nhạt trừ khi bác sĩ bắt buộc bạn phải tuân thủ theo một chế độ ăn nhất định.

- Hãy cố gắng tập thói quen nêm nếm vừa ăn hoặc hơi nhạt. Vì nếu bạn phát hiện mình đã "quá tay" trong nêm nếm, thì thật sự lượng muối trong món ăn đã rất nhiều. Kiên quyết với việc tra thêm mắm, muối cho các món ăn. 

- Từng bước giảm dần thói quen ăn mặn trong bữa cơm cho mình và các thành viên trong gia đình.

- Cố gắng tập cho trẻ nhỏ đừng sử dụng nhiều nước chấm trong bữa ăn, hạn chế để muối tiêu, muối ớt... trên bàn ăn.

- Nên nếm trước hoặc nhờ người thân nếm thử khi nấu ăn để ngừa việc vị giác của mình sai lệch. Đôi khi vị giác bị đánh lừa vì tình trạng sức khỏe trong ngày.

- Hạn chế các món ăn rán/xào cần dùng kèm với nước chấm. Nên sử dụng nước mắm pha loãng (cùng tỏi, ớt...) trong bữa ăn hàng ngày thay vì nước chấm mặn nguyên chất.

Theo Nam Khánh
Muối ăn cũng tiềm ẩn bệnh tật