Sống giữa những đống đổ nátkhổng lồ do thảm họa kép gây nên hôm 11/3, hàng nghìn người dân thành phốOtsuchi trăn trở với câu hỏi: Rời thành phố hay ở lại?


Khi một nữ phóng viên của CNN tớithành phố Otsuchi thuộc tỉnh Iwate, Nhật Bản hôm 25/3, cô thấy nhiều người đigiữa những đống đổ nát. Một số người nói huyên thuyên khi bước. Dường như họđang cố gắng phân tích tình hình hiện tại và mường tượng những gì sẽ chờ đón họtrong tương lai bất ổn phía trước.

Mỗi người dân Otsuchi theo đuổimột suy nghĩ, song thế khó xử của họ đều giống nhau: Ở lại để xây dựng thành phốtừ đống hoang tàn, hay bắt đầu cuộc sống mới ở một thành phố khác?

Ayano Okuba, một cô gái 20 tuổi,không hề tỏ ra do dự khi trả lời: “Dù rất thích Otsuchi, song tôi không thể trởlại”.

Nạn nhân sóng thần tiến thoái lưỡng nan
Một tàu bị sóng thần ném lên mái nhà ở thành phố Otsuchi. Ảnh: CNN.

Trận sóng thần hôm 11/3san phẳng ngôi nhà mà Okuba sống khi còn bé và giết chết bà ngoại củacô. Giờ mọi kỷ niệm thời thơ ấu của cô đều đã biến mất.

Akita Sasaki, một người dân sốngrất lâu ở Otsuchi, cũng không ngập ngừng khi trả lời. Nhưng ý định của anh hoàntoàn khác. “Tôi sẽ không bỏ nơi đây. Nhiều bạn của tôi không muốn ở lại Otsuchi,nhưng tôi không đi đâu hết”, anh nói.

Sasaki mất cha, mẹ, ngôi nhà,công việc và gần như toàn bộ thành phố mà anh rất yêu quý. Nhưng Otsuchi vẫn làquê hương của anh.

Theo kết quả điều tra dân số mớinhất, 15.590 người sống tại thành phố tính tới tháng 10/2009. Cảnh sát tỉnhIwate thông báo 504 người chết, 1.048 người mất tích, gần 6.000 người mất nhà vìđộng đất và sóng thần. Những con số thương vong và mất tích có thể không chínhxác, bởi sóng thần cuốn trôi nhiều gia đình tại Otsuchi nên chẳng có ai trongnhững gia đình xấu số đó tới đồn cảnh sát để báo cáo về người chết và mất tích.

Cái chết của những quan chức lãnhđạo thành phố cũng là một trong những nguyên nhân khiến người dân gặp khó khăntrong việc ra quyết định. Vào ngày thảm họa kép xảy ra, tòa thị chính thành phốOtsuchi nhanh chóng biến thành trung tâm chỉ huy trong nỗ lực đối phó thảm họachỉ vài phút sau khi động đất xảy ra. Thế rồi cảnh báo sóng thần được ban bố.Thị trưởng Kohki Kato, 69 tuổi, yêu cầu các quan chức trong chính quyền thànhphố sơ tán lên tầng hai vì ông nghĩ sóng thần không tràn lên đó.

Nạn nhân sóng thần tiến thoái lưỡng nan
Sóng thần nuốt chửng gần như toàn bộ tòa thị chính thành phố Otsuchi. Ảnh: CNN.

Nhưng sóng thần nuốtchửng gần như toàn bộ tòa nhà, trừ nóc – nơi một số công nhân thành phốchạy lên. Hơn một nửa số nhà lãnh đạo của thành phố chết hoặc mất tích.Trong số những người chết có thị trưởng Kato.

Sau trận sóng thần, một vụ nổ khíga xảy ra và ngọn lửa lan ra khắp thành phố, đốt những đống đổ nát và biến chúngthành những đống khung thép đen sì.

Sự tàn khốc của thiên nhiên hằnsâu trên khuôn mặt của những quan chức sống sót. Họ làm việc suốt ngày đêm ởtrung tâm sơ tán nạn nhân thảm họa, cố gắng cáng đáng cả phần việc của nhữngđồng nghiệp đã chết. Thỉnh thoảng họ khóc khi hướng dẫn người dân điền thông tinvào giấy thông báo người chết hoặc mất tích.

Bên cạnh bàn đăng ký thông tinngười chết và mất tích, người ta nhìn thấy một đống ảnh bị ám khói hoặc dính bùnđất. Xa hơn một chút, những người già lần giở những cuốn album ảnh mà họ tìmđược trong đống đổ nát của ngôi nhà, cố gắng hồi tưởng những kỷ niệm trong cuộcsống riêng tư trước thảm họa.

Nạn nhân sóng thần tiến thoái lưỡng nan
Người dân Otsuchi nấu ăn bên ngoài ngôi nhà bị sóng thần phá hủy. Ảnh: AFP.

Giới quan chức và côngchức thành phố đang vạch ra những việc cần làm để khôi phục cuộc sốngtrong thành phố. Phó thị trưởng trở thành người lãnh đạo cao nhất. Docác nhà lãnh đạo sống sót phải làm quá nhiều việc nên khi ông ShozoAzuma, một trợ lý cao cấp của Thủ tướng Naoto Kan, tới Otsuchi để thịsát tình hình, chỉ có một phụ nữ đón tiếp và dẫn đường cho ông. Ngườiphụ nữ đưa ông tới trung tâm sơ tán và nói rằng thành phố của bà cầnthêm thực phẩm, khí đốt, điện và các nhu yếu phẩm.

“Tôi tin rằng những người dânđang đấu tranh với tình thế đáng thương này sẽ khôi phục được cuộc sống”, ôngAzuma vừa nói và cầm tay người phụ nữ.

Nhiều người dân Otsuchi nhận địnhnói luôn dễ hơn làm. Xu hướng chung của giới trẻ tại đây là tới các thành phốlớn hơn để tìm kiếm cơ hội. Vì thế, giống như các thành phố duyên hải ở phía bắcNhật Bản, dân số Otsuchi ngày càng già và giảm về số lượng. Sức mạnh kinh tế củaNhật Bản vẫn nằm trong các thành phố lớn, chứ không tới những đô thị nhỏ venbiển như Otsuchi.

Sasaki nói việc thiếu vắng thanhniên có thể khiến mạng sống của những người già sống sót bị đe dọa. Anh cho rằngngười trẻ cần ở lại để giúp thành phố. Nhưng ngay cả khi Sasaki quyết định ở lạivì tình yêu quê hương, anh vẫn biết rằng dọn dẹp những đống đổ nát khổng lồtrong thành phố sẽ là một thách thức cực lớn.

Theo Minh Long
Vnexpress