Ngày càng nhiều người tử vong vì bệnh gan, bác sĩ khuyên: Phải từ bỏ 5 hành vi này dù khó khăn đến đâu!Có 5 hành vi “phá gan” cực nhanh mà rất nhiều người, đặc biệt là người trẻ tuổi đang làm mỗi ngày nhưng không hề hay biết.
Một phụ nữ trung niên 65 tuổi nửa năm trước phát hiện bàn chân sưng phù không rõ nguyên nhân, đặc biệt là mắt cá chân "phình" to đến mức không đi vừa giày. Ban đầu bà cho rằng đó là do phù nề vì ngồi lâu nên không mấy để ý.
Nhưng ba tháng sau, bà phải cấp cứu vì khó thở, được chẩn đoán suy tim trái cấp tính, cuối cùng phải nhập viện điều trị mới giữ được tính mạng.
Theo các bác sĩ, vấn đề phù nề tưởng chừng bình thường này thực chất là cơ thể đang "báo động".
Khi máu về tim gặp trở ngại hoặc áp suất thẩm thấu mạch máu mất cân bằng, dịch mô sẽ rò rỉ như bóp miếng bọt biển, tràn xuống chi dưới nơi chịu ảnh hưởng rõ nhất của trọng lực.
Phù mắt cá chân là biểu hiện điển hình của suy tim.
Hãy tưởng tượng tim là một máy bơm, chịu trách nhiệm đẩy máu đi khắp cơ thể. Khi "nguồn điện" của tim không đủ, quá trình giãn nở và co bóp chậm lại, máu trong tĩnh mạch sẽ ứ đọng, áp lực tăng vọt.
Đồng thời, áp lực chất lỏng trong mao mạch cũng tăng vọt, ép nhiều dịch hơn "tràn ra ngoài" và tích tụ ở các vùng thấp như mắt cá chân, bắp chân, hình thành phù nề dạng lõm.
Nếu phát hiện chi dưới bị phù kèm theo các triệu chứng sau, hãy cảnh giác với suy tim.
Khi cơn suy tim xuất hiện, cần đưa ngay đến cơ sở y tế cấp cứu. Trước khi viện trợ tới, lưu ý không nằm xuống mà ngồi ngay xuống, để hai chân thả xuống nhằm giảm lượng máu về tim, giảm gánh nặng cho tim.
Chức năng thận bất thường như viêm cầu thận cấp và mãn, hội chứng thận hư, bệnh thận do tiểu đường có thể gây phù nhiều vị trí từ trên xuống dưới: bắt đầu từ mặt rồi đến chi dưới, rồi xuống mắt cá chân.
Điều này xảy ra vì sau khi cầu thận "hư hỏng", không thể giữ được protein trong máu, protein như cá lọt lưới ào ào chảy vào nước tiểu.
Lượng lớn protein niệu khiến áp suất thẩm thấu máu giảm, dịch từ mạch máu chui vào kẽ mô cơ thể, gây phù nề.
Ngoài phù, bệnh nhân thận thường có 2 triệu chứng, một là nước tiểu bất thường như tiểu bọt, nước tiểu màu trà và lượng nước tiểu giảm rõ rệt. Hai là triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, chán ăn.
Một khi bệnh thận tiến triển đến giai đoạn cuối, hầu như không thể đảo ngược, cuối cùng phải thay thận hoặc chạy thận lâu dài.
Theo "Hướng dẫn sàng lọc, chẩn đoán và phòng ngừa bệnh thận mãn tính", người khỏe mạnh nên kiểm tra protein niệu (xét nghiệm nước tiểu) và creatinine máu (xét nghiệm máu) mỗi năm. Nhóm nguy cơ cao bao gồm tiền sử gia đình mắc bệnh thận, tiểu đường, huyết áp cao, tăng acid uric máu, tuổi cao trên 65 tuổi và béo phì, càng nên kiểm tra hàng năm.
Người béo phì và thừa cân nên giảm cân hợp lý, nhóm tam cao (huyết áp cao/đường huyết cao/mỡ máu cao) nên kiểm soát tình trạng bệnh. Đồng thời khuyến nghị chế độ ăn ít muối, lượng muối tiêu thụ mỗi ngày không quá 5g (khoảng bằng nắp chai bia).
Phù do bệnh gan chủ yếu lan từ chi dưới lên trên, từ bàn chân sưng đến bụng.
Gan khỏe mạnh liên tục sản xuất albumin, đóng vai trò "miếng bọt biển hút nước" trong máu. Nếu đến giai đoạn suy gan mãn tính, đặc biệt là xơ gan, khả năng tổng hợp albumin của gan giảm, máu loãng như sữa pha nước, không giữ được nước, dịch từ mạch máu thấm vào chi dưới và khoang bụng.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh gan đa dạng, trong đó có mấy loại rất điển hình, cần lưu ý thường ngày.
Cách phòng bệnh gan hiệu quả nhất là tiêm vaccine như vaccine viêm gan B làm giảm đáng kể nguy cơ nhiễm trùng mãn tính và tỷ lệ mắc ung thư biểu mô tế bào gan.
Trong sinh hoạt hàng ngày cần kiểm soát rượu bia vì đây là nguyên nhân thứ hai gây xơ gan, bỏ rượu giảm rõ rệt nguy cơ. Đồng thời tránh thực phẩm mốc, aflatoxin là chất gây ung thư loại 1, độc tính gấp 68 lần asen.
Nhóm nguy cơ cao như bệnh nhân viêm gan mãn nên kiểm tra chức năng gan, alpha-fetoprotein (AFP) và siêu âm gan 6 tháng/lần để sàng lọc sớm ung thư.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, không thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu có triệu chứng bất thường, vui lòng thăm khám bác sĩ chuyên khoa!
Theo Thương trường
