Trên tạp chí khoahọc uy tín thế giới, một nhà địa chấn học Mỹ làm việc tại đại học Tokyo, chorằng các nhà địa chấn Nhật đã chìm trong những niềm tin cũ, không nhận thấy nguycơ xảy ra siêu động đất và sóng thần ngày 11/3.

Robert Geller,giáo sư địa chấn học tại đại học Tokyo, viết trên tờ The Nature rằngcác nhà khoa học Nhật đã bị gắn chặt với giả thiết về nguy cơ xảy ra động đấtlớn ở bờ biển phía nam nước này.

Điều đó khiến hạnchế tầm nhìn của họ đối với các nguy cơ động đất sóng thần ở phía đông bắc, nơicơn địa chấn mạnh 9 độ Richter kéo theo sóng thần đã khiến 27.000 người chết vàmất tích.

Nguy cơ sóng thần đông bắc Nhật
Bản đồ xác định nguy cơ địa chấn của Nhật Bản. Đồ họa: The Nature

Geller cho rằngkhông nên đặt niềm tin vào một giả thuyết đã tồn tại nhiều chục năm nay, rằngNhật Bản đối mặt với nguy cơ động đất cực mạnh tại mảng kiến tạo ở bờ biển phíanam đảo Honshu và Shikoku.

Bản đồ nguy cơthiên tai của chính phủ Nhật khoanh vùng Tokai, Tonankai và Nankai là "vùng độngđất", được nhấn mạnh trong các chiến dịch truyền thông nhằm tăng nhận thức chodân chúng và đã trở thành một định kiến sâu xa.

Tuy nhiên theo ôngGeller, các bản đồ này dựa trên hai tiền đề có từ những năm 1960 và 70 của thếkỷ trước, và lại không có căn cứ vững chắc.

"Điều này khiếncông chúng hiểu sai, tin rằng chắc chắn sẽ có một ngày có trận động đất tới 8 độRichter sẽ xảy ra ở tỉnh Tokai, trong tương lai gần", AFP dẫn lời ông.

Tuy nhiên Gellertính toán rằng từ năm 1975 đến nay, không có một trận động đất lớn nào xảy ratrong ba khu vực mà các nhà khoa học của chính phủ Nhật cho là những vùng nguyhiểm nhất.

Ngược lại, tất cảnhững trận địa chấn gây chết trên 10 người ở Nhật từ năm 1979 đén nay đều xảy raở những khu vực được cho là chỉ có nguy cơ thấp.

Nếu như các nhàkhoa học lục lại biên niên sử, họ sẽ thấy rằng những cơn sóng thần gây ra bởiđộng đất đã lặp đi lặp lại việc tấn công vào vùng đông bắc Nhật trong nhiều thếkỷ qua, thì siêu động đất và sóng thần ngày 11/3 vừa rồi "đã có thể được đoántrước, dù là một cách chung chung", ông Geller nói.

Việc dự đoán thờiđiểm và vị trí động đất là không thể, nhưng ít nhất, mối đe dọa đó có thể đượccân nhắc tính đến trong việc thiết kế nhà máy điện hạt nhân Fukushima, Gellerbình luận.

"Đây là lúc cầnphải thẳng thắn với công chúng rằng không thể dự báo được động đất, và từ bỏ hệthống dự báo ở vùng Tokai", Geller thêm.

"Toàn bộ Nhật Bảnđều có nguy cơ bị động đất, và trình độ khoa học địa chấn ngày nay không chophép chúng ta dự đoán được mức độ của nguy cơ tại một vùng địa lý cụ thể nàođó".

Theo Thanh Mai
Vnexpress